ન્યૂયોર્કમાં કાશ્મીર મુદ્દે સાઉદી, તુર્કી અને પાકિસ્તાનની બેઠક, શું થયું?
ઇસ્લામિક સહકાર સંગઠન (OIC) ના જમ્મુ-કાશ્મીર સંપર્ક જૂથની બેઠક 23 સપ્ટેમ્બરના રોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભા દરમિયાન યોજાઈ હતી. આ બેઠકમાં અઝરબૈજાન, પાકિસ્તાન, તુર્કી, સાઉદી અરબ અને નાઇજરના વિદેશ મંત્રીઓ અને વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ ભાગ લીધો હતો. કાશ્મીર મુદ્દા પર શું-શું કહેવામાં આવ્યું, ચાલો જાણીએ.
બેઠકમાં કોણે ભાગ લીધો?
સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાના સત્રના ભાગરૂપે ન્યૂયોર્કમાં કાશ્મીર મુદ્દે ઓર્ગેનાઈઝેશન ઓફ ઇસ્લામિક કોઓપરેશન (OIC) કોન્ટેક્ટ ગ્રુપ ઓન કાશ્મીરની બેઠક યોજાઈ હતી. આ બેઠકમાં અઝરબૈજાન, પાકિસ્તાન, તુર્કી, સાઉદી અરબ અને નાઇજરના વિદેશ મંત્રીઓ અને વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ ભાગ લીધો હતો.
બેઠકમાં શું ચર્ચા થઈ?
OICના મહાસચિવ હિસેન બ્રાહિમ તાહાએ બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી હતી. કાશ્મીરી પ્રતિનિધિમંડળ પણ આ બેઠકમાં હાજર હતું. બેઠકમાં જમ્મુ-કાશ્મીરની રાજકીય અને સુરક્ષા પરિસ્થિતિની સમીક્ષા કરવામાં આવી હતી. પ્રતિનિધિઓએ આ ક્ષેત્રમાં માનવાધિકારની સ્થિતિ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી.
પાકિસ્તાનનો પક્ષ
પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાનના વિશેષ સહાયક (વિદેશ બાબતો) તારિક ફાતિમીએ જણાવ્યું કે દક્ષિણ એશિયામાં સ્થાયી શાંતિ કાશ્મીર વિવાદના ઉકેલ સાથે જોડાયેલી છે. તેમણે રાજકીય કેદીઓની મુક્તિની માંગ કરતા OIC ને ભારત પર રચનાત્મક દબાણ લાવવાની અપીલ કરી.
OIC નું વલણ
OIC એ ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે થયેલા તાજેતરના યુદ્ધવિરામનું સ્વાગત કર્યું અને મધ્યસ્થીના પ્રયાસોની પ્રશંસા કરી. સંગઠનનું કહેવું હતું કે તાજેતરની ઘટનાઓ દર્શાવે છે કે કાશ્મીર મુદ્દાનો ઉકેલ ન આવે ત્યાં સુધી આ ક્ષેત્રમાં સ્થાયી શાંતિ મુશ્કેલ છે. બેઠકમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું કે પ્રાદેશિક નેતાઓના ઉશ્કેરણીજનક નિવેદનો શાંતિના પ્રયાસોને અસર કરી શકે છે.
અટકાયત અને પ્રતિબંધો પર ટિપ્પણી
OIC એ મોટી સંખ્યામાં રાજકીય કાર્યકર્તાઓ અને માનવાધિકાર કાર્યકર્તાઓની અટકાયત પર ચિંતા વ્યક્ત કરી. આ સાથે જ શ્રીનગરની જામિયા મસ્જિદ અને ઇદગાહમાં ધાર્મિક સભાઓ પર લગાવેલા પ્રતિબંધોને પણ અયોગ્ય ગણાવ્યા. સંગઠને 5 ઓગસ્ટ, 2019 ના રોજ ભારત સરકાર દ્વારા લેવાયેલા નિર્ણયો અને ત્યારબાદ થયેલા વસ્તી વિષયક ફેરફારોને અસ્વીકાર કરવાની વાત ફરીથી દોહરાવી. સાથે જ કહ્યું કે કાશ્મીરમાં યોજાયેલી ચૂંટણીઓ સ્વ-નિર્ણયના અધિકારનો વિકલ્પ બની શકે નહીં.
સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભામાં તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિએ કાશ્મીરનો ઉલ્લેખ કર્યો
તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ રેસેપ તૈય્યપ એર્દોગને ન્યૂયોર્કમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભા (UNGA) ના મંચ પરથી ફરી એકવાર જમ્મુ-કાશ્મીરનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો. તેમણે ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે વાતચીત દ્વારા કાશ્મીર મુદ્દાનો ઉકેલ લાવવાની વકાલત કરી. એર્દોગને કહ્યું કે કાશ્મીરના આપણા ભાઈઓ અને બહેનો માટે, આ મુદ્દાને UN સુરક્ષા પરિષદની મદદથી ઉકેલવો જોઈએ. ભારત પહેલા પણ આવા નિવેદનોને નકારી ચૂક્યું છે અને કહ્યું છે કે જમ્મુ-કાશ્મીર અમારો આંતરિક મામલો છે.
