દક્ષિણ કોરિયા ઉત્તર કોરિયા સાથે સંબંધો કેમ પુનઃસ્થાપિત કરવા માંગે છે?
લી જે-મ્યુંગે દક્ષિણ કોરિયાના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે કાર્યભાર સંભાળ્યો ત્યારથી, કોરિયન દ્વીપકલ્પ પર રાજદ્વારી પવન બદલાતા દેખાય છે. અગાઉની સરકારો ખુલ્લેઆમ ઉત્તર કોરિયાને “મુખ્ય દુશ્મન” કહેતી હતી, પરંતુ નવી સરકાર હવે તે જ પડોશી દેશ સાથે સંબંધો સુધારવા માટે પગલાં લઈ રહી છે.
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, બંને દેશો વચ્ચે તણાવ એટલો વધી ગયો હતો કે સરહદી વિસ્તારોમાં પ્રચાર યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું હતું – ઉત્તર કોરિયા ડરામણા અવાજો અને કચરાથી ભરેલા ફુગ્ગાઓ મોકલતું હતું, જ્યારે દક્ષિણ કોરિયા લાઉડસ્પીકર પર કે-પોપ અને મોટા સમાચાર વગાડીને જવાબ આપતું હતું. પરંતુ તાજેતરમાં, રાષ્ટ્રપતિ લીના આદેશ પર, દક્ષિણ કોરિયાએ લાઉડસ્પીકર બંધ કરી દીધા હતા, ત્યારબાદ ઉત્તર કોરિયાએ પણ ઉશ્કેરણીજનક અવાજો બંધ કરી દીધા હતા. આ પરિવર્તન હવે એક નવા યુગ તરફ ઈશારો કરી રહ્યું છે.
રશિયા-ઉત્તર કોરિયાની નિકટતા દક્ષિણ કોરિયા માટે એક નવો ખતરો બની રહી છે
રાષ્ટ્રપતિ લીની નીતિ પાછળ એક મોટું ભૂ-રાજકીય કારણ છે – રશિયા અને ઉત્તર કોરિયા વચ્ચે વધતો લશ્કરી સહયોગ. અહેવાલો અનુસાર, રશિયાએ ઉત્તર કોરિયા પાસેથી શસ્ત્રો ખરીદવાનું શરૂ કર્યું છે અને ઉત્તર કોરિયાના સૈનિકો યુક્રેન યુદ્ધ જેવા સંઘર્ષોમાં સામેલ થઈ રહ્યા છે. બદલામાં, ઉત્તર કોરિયાને નાણાકીય અને તકનીકી મદદ મળી રહી છે, જે દક્ષિણ કોરિયા માટે એક નવો વ્યૂહાત્મક પડકાર છે.
અમેરિકા સાથે બદલાતા સમીકરણો પણ એક કારણ છે
બીજું મોટું કારણ અમેરિકામાં સંભવિત નેતૃત્વ પરિવર્તન છે. જો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ફરીથી રાષ્ટ્રપતિ બને છે, તો દક્ષિણ કોરિયાને “અમેરિકા ફર્સ્ટ” નીતિ હેઠળ તાત્કાલિક લશ્કરી સહાય મળવાની શક્યતા ઓછી હોઈ શકે છે. આ અનિશ્ચિતતાને સમજીને, લી જે-મ્યુંગ “વ્યવહારિક” નીતિ અપનાવી રહ્યા છે, જેમાં ચીન, ઉત્તર કોરિયા અને રશિયા સાથે તણાવ ઓછો કરવો એ પ્રાથમિકતા છે.
ભૂતપૂર્વ સરકાર અને વર્તમાન સરકારની નીતિઓમાં તફાવત
ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ યુન સુક યેઓલે 2022 ના સંરક્ષણ શ્વેતપત્રમાં ઉત્તર કોરિયાને “મુખ્ય દુશ્મન” ગણાવીને તેની સામે કડક વલણ અપનાવ્યું. તેમણે નાટો સાથેના સંબંધો મજબૂત કર્યા અને યુક્રેનને લશ્કરી સહાયનું વચન આપ્યું. તેનાથી વિપરીત, રાષ્ટ્રપતિ લી માને છે કે ઉત્તર કોરિયાને “મુખ્ય દુશ્મન” તરીકે લેબલ કરવું એ સમાધાન પ્રક્રિયામાં અવરોધ છે. તેઓ એકપક્ષીય શાંતિપૂર્ણ હાવભાવ કરીને વિશ્વાસ પુનઃસ્થાપિત કરવાનો પ્રયાસ કરે છે.
શું કોરિયન દ્વીપકલ્પનું ભવિષ્ય બદલાશે?
લી જે-મ્યુંગની વ્યૂહરચના સ્પષ્ટ છે – “તણાવ ઓછો કરો, વેપાર વધારો અને સંવાદ દ્વારા સંભવિત જોખમોનો ઉકેલ લાવો.” આ નીતિ જોખમી છે, પરંતુ જો સફળ થાય, તો કોરિયન દ્વીપકલ્પ પર દાયકાઓ જૂની દુશ્મનાવટ શાંતિમાં ફેરવાઈ શકે છે. આગામી મહિનાઓમાં એ જોવાનું રસપ્રદ રહેશે કે ઉત્તર કોરિયા રાષ્ટ્રપતિ લીના “શાંતિ પ્રસ્તાવ”નો સકારાત્મક પ્રતિસાદ આપશે કે પછી તે એકતરફી પ્રયાસ રહેશે.
