એમ્નેસ્ટીનો મોટો ખુલાસો: પાકિસ્તાન સરકાર લાખો નાગરિકોની ગોપનીયતાનું ઉલ્લંઘન કરી રહી છે
માનવાધિકાર સંગઠન એમ્નેસ્ટી ઇન્ટરનેશનલએ પોતાના તાજેતરના રિપોર્ટમાં પાકિસ્તાનને લઈને મોટો ખુલાસો કર્યો છે. રિપોર્ટ મુજબ, પાકિસ્તાન સરકાર લાખો નાગરિકોના ફોન કૉલ્સ અને સોશિયલ મીડિયા ગતિવિધિઓ પર ગુપ્ત રીતે નજર રાખી રહી છે. આ સિસ્ટમ ચીનની ટેકનોલોજી અને યુરોપ-અમેરિકાની કંપનીઓની મદદથી તૈયાર કરવામાં આવી છે, જે ગોપનીયતા અને ડિજિટલ અધિકારો પર ગંભીર સવાલો ઊભા કરે છે.
કેવી રીતે કામ કરે છે મોનિટરિંગ સિસ્ટમ?
રિપોર્ટ અનુસાર, પાકિસ્તાને “લૉફુલ ઇન્ટરસેપ્ટ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ” નામની ટેકનોલોજી લાગુ કરી છે, જેના દ્વારા લગભગ 40 લાખ મોબાઇલ ફોનના કૉલ અને મેસેજ રેકોર્ડ કરી શકાય છે. આ સાથે જ “વેબ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ 2.0” નામની ફાયરવૉલ ઇન્ટરનેટ પર ચાલી રહેલા લાખો સેશન્સને એકસાથે બ્લૉક કરવામાં સક્ષમ છે. ગયા વર્ષે સંસદની આઇટી સમિતિની બેઠકમાં પાકિસ્તાન ટેલિકમ્યુનિકેશન િઓથોરિટી (PTA)એ એ પણ સ્વીકાર્યું હતું કે સરકારે દેશમાં મોટી ફાયરવૉલ લગાવવાનો આદેશ આપ્યો છે.
ટેકનોલોજી ક્યાંથી આવી?
શરૂઆતમાં પાકિસ્તાને કેનેડાની કંપની સેન્ડવાઈન પાસેથી આ ટેકનોલોજી ખરીદી હતી, પરંતુ કંપની બંધ થઈ ગયા બાદ 2023માં ચીનની ગેજ નેટવર્ક્સ પાસેથી નવી સિસ્ટમ લેવામાં આવી. આ મોનિટરિંગ સિસ્ટમમાં અમેરિકી કંપની નિયાગરા નેટવર્ક્સ અને ફ્રાન્સની થેલ્સના હાર્ડવેર અને સૉફ્ટવેર પણ સામેલ છે. એટલે કે ટેકનિકલ માળખામાં ઘણા દેશોની ભૂમિકા રહી છે.
નાગરિકોની ફરિયાદો અને ચિંતાઓ
ગયા વર્ષે અચાનક ઇન્ટરનેટની સ્પીડ ધીમી થવાની ફરિયાદો દેશભરમાં સામે આવી હતી. અદાલતમાં ચાલેલી સુનાવણી દરમિયાન એ પણ જાણવા મળ્યું કે પાકિસ્તાનની ટેલિકોમ કંપનીઓ પોતાના યુઝર્સનો ડેટા ગુપ્ત એજન્સીઓ સાથે શેર કરી રહી છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે આ સિસ્ટમ માત્ર કૉલ અને મેસેજ જ નહીં પરંતુ ઇન્ટરનેટ પર થતી લગભગ દરેક ગતિવિધિ – જેવી કે વેબસાઇટ બ્રાઉઝિંગ, સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટ અને અહીં સુધી કે અંગત ચેટ –ને પણ ટ્રેક કરી શકે છે.
સરકારની ચૂપકીદી
એમ્નેસ્ટી ઇન્ટરનેશનલે પાકિસ્તાન સરકારને ઘણીવાર આના પર સવાલો કર્યા, પરંતુ કોઈ જવાબ મળ્યો નહીં. બીબીસીએ પણ સૂચના મંત્રી અત્તા તારડ અને આઇટી મંત્રી પાસેથી પ્રતિક્રિયા લેવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ ત્યાંથી પણ કોઈ જવાબ ન આવ્યો.
આ ખુલાસો પાકિસ્તાનમાં ગોપનીયતાની આઝાદી અને ડિજિટલ અધિકારોને લઈને ગંભીર જોખમ તરફ ઇશારો કરે છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે આ પ્રકારની મોનિટરિંગ સિસ્ટમ માત્ર અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાને સીમિત નથી કરતી, પરંતુ સામાન્ય લોકોના અંગત જીવન પર પણ સીધો હુમલો છે.
