GST રિફોર્મઃ રાજ્યોની આવક પર મોટી અસર પડી શકે છે
ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) માં પ્રસ્તાવિત નેક્સ્ટ જનરેશન રિફોર્મ ચાલુ નાણાકીય વર્ષના મધ્યમાં લાગુ થઈ શકે છે. પરંતુ ઘણા મોટા રાજ્યોએ આ યોજના અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. સરકારી અધિકારીઓના મતે, જો આ રિફોર્મ લાગુ કરવામાં આવે છે, તો તેમને દર વર્ષે 7,000 થી 9,000 કરોડ રૂપિયાની આવકનું નુકસાન થઈ શકે છે. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ, આ ઘટાડાની સીધી અસર રાજ્યોના સામાજિક વિકાસ અને વહીવટી કામગીરી પર પડી શકે છે.
રાજ્યો માને છે કે આંતરિક મૂલ્યાંકન મુજબ, મહેસૂલ વૃદ્ધિનો દર ઘટીને 8% થઈ શકે છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, આ દર સરેરાશ 11.6% રહ્યો છે, જ્યારે 2017 માં GST લાગુ થયા પહેલા, તે લગભગ 14% હતો. આનાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે પ્રસ્તાવિત સુધારાઓની અસર રાજ્ય સ્તરે મહેસૂલ સંગ્રહ પર ગંભીર હોઈ શકે છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય બ્રોકરેજ હાઉસ UBS એ અંદાજ લગાવ્યો છે કે નાણાકીય વર્ષ 2026 માં GST થી થયેલા મહેસૂલ નુકસાનની સંપૂર્ણ ભરપાઈ કરવામાં આવી છે. યુબીએસના મતે, વાર્ષિક આશરે રૂ. ૧.૧ ટ્રિલિયન એટલે કે જીડીપીના ૦.૩% નું નુકસાન થઈ શકે છે. તે જ સમયે, આ નુકસાન ૨૦૨૫-૨૬માં લગભગ રૂ. ૪૩૦ અબજ (જીડીપીના ૦.૧૪%) થઈ શકે છે. આ ખાધ આરબીઆઈ ડિવિડન્ડ અને વધારાના સરપ્લસ સેસ ટ્રાન્સફર દ્વારા ભરી શકાય છે.
અહેવાલમાં સમાચાર એજન્સી એએનઆઈને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે વપરાશ વધારવા માટે વ્યક્તિગત આવકવેરા અથવા કોર્પોરેટ ટેક્સ ઘટાડા કરતાં જીએસટી ઘટાડો વધુ અસરકારક રહેશે, કારણ કે તેની સીધી અસર લોકોની ખરીદી પર પડે છે.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સ્વતંત્રતા દિવસે લાલ કિલ્લા પરથી પોતાના ભાષણમાં દિવાળી પહેલા નેક્સ્ટ જનરેશન જીએસટી સુધારાના અમલીકરણની જાહેરાત કરી હતી. સરકારનું કહેવું છે કે ગ્રાહકો, નાના ઉદ્યોગો અને એમએસએમઈને આ સુધારાનો સીધો લાભ મળશે.
