મનુષ્યો માટે લાંબી ઉંમરનું રહસ્ય આ ઉંદરમાં છુપાયેલું છે… વૈજ્ઞાનિકો કરી રહ્યા છે સંશોધન
સામાન્ય ઉંદરોની સરખામણીમાં વિચિત્ર દેખાતા નેકેડ મોલ રેટ્સ (Naked Mole Rats) 40 વર્ષ સુધી જીવિત રહી શકે છે. જે કોઈપણ ઉંદર અથવા ખિસકોલી જેવા પ્રાણીઓની સરખામણીમાં સૌથી વધારે છે. વૈજ્ઞાનિકો હવે એ જાણવા માગે છે કે શું આ ઉંદરોની જીન સંરચનામાંથી મનુષ્યો માટે લાંબી ઉંમર અને વૃદ્ધાવસ્થાના રોગો સામે લડવાના નવા રસ્તાઓ શોધી શકાય છે?
મનુષ્યો માટે લાંબી ઉંમરનું રહસ્ય હવે એક વિચિત્ર દેખાતા ઉંદરમાં છુપાયેલું જણાઈ રહ્યું છે. આ ઉંદરો છે નેકેડ મોલ રેટ્સ અથવા વાળ વગરના ઉંદરો. આ દેખાવમાં સામાન્ય ઉંદર કરતાં થોડા વિચિત્ર અને લાંબા સોસેજ જેવો આકાર ધરાવતા હોય છે અને જમીનની નીચે સુરંગોમાં રહે છે. હવે વૈજ્ઞાનિકોએ તેમના લાંબા જીવનનું જીન સંબંધિત રહસ્ય શોધી કાઢ્યું છે.
આ નાના ઉંદરો લગભગ 40 વર્ષ સુધી જીવિત રહી શકે છે, જે કોઈપણ ઉંદર કે ખિસકોલી જેવા પ્રાણીઓની સરખામણીમાં સૌથી વધારે છે. એટલું જ નહીં, આ પ્રાણીઓ વૃદ્ધાવસ્થાના અનેક રોગો જેવા કે કેન્સર, મગજ અને કરોડરજ્જુની સમસ્યાઓ, અને સંધિવા (આર્થરાઇટિસ)થી પણ બચી જાય છે. આ જ કારણ છે કે વૈજ્ઞાનિકો તેમની શરીરની કાર્યપ્રણાલીને સમજવા માંગે છે.
આ ઉંદરો કેમ લાંબુ જીવે છે?
શાંઘાઈ, ચીનની ટોંગજી યુનિવર્સિટી (Tongji University) ની ટીમે તેમની DNA રિપેર પ્રક્રિયા (DNA ની મરામત કરવાની ક્ષમતા) પર સંશોધન કર્યું. આપણા અને પ્રાણીઓના શરીરમાં જ્યારે DNA માં કોઈ નુકસાન થાય છે, ત્યારે આપણા કોષો તેને ઠીક કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. આમાં એક સ્વસ્થ DNA સ્ટ્રેન્ડને ટેમ્પલેટ તરીકે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે.
સંશોધનમાં, તેમણે એક ખાસ પ્રોટીન c-GAS પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. મનુષ્યોમાં આ પ્રોટીન DNA ની મરામતને રોકી દે છે, જેનાથી કેન્સર અને વૃદ્ધત્વની સમસ્યા વધી શકે છે. પરંતુ નેકેડ મોલ રેટ્સમાં આ જ પ્રોટીન ઊલટું કામ કરે છે. તે DNA ને સાચું કરવામાં મદદ કરે છે અને દરેક કોષમાં જીન સંરચનાને સુરક્ષિત રાખે છે. આ જ કારણથી આ ઉંદરો લાંબુ જીવે છે.
રોગો સામે લડવાના નવા રસ્તાઓ શોધી શકાય છે
લાખો વર્ષોના ઉત્ક્રાંતિ (Evolution) દરમિયાન, નેકેડ મોલ રેટ્સે પોતાના ફાયદા માટે આ પ્રોટીનની કાર્યપ્રણાલીને બદલી નાખી છે. વૈજ્ઞાનિકો હવે એ જાણવા માંગે છે કે આ પ્રોટીન અને મોલ રેટ્સની જીન સંરચનામાંથી મનુષ્યો માટે લાંબી ઉંમર અને વૃદ્ધાવસ્થાના રોગો સામે લડવાના નવા રસ્તાઓ શોધી શકાય છે. વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે જો આપણે નેકેડ મોલ રેટ્સના શરીરને સમજીને તેનું વિજ્ઞાન મનુષ્યોમાં લાગુ કરી શકીએ, તો તે વરિષ્ઠ નાગરિકોના સ્વાસ્થ્ય અને જીવનની ગુણવત્તા સુધારવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
