ખેતીની આવક છે ટેક્સ મુક્ત – પણ શરતો સાથે
ભારતમાં કૃષિ આવક પર ટેક્સથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે, પણ એ દરેક સ્થિતિમાં લાગુ પડતું નથી. જો તમારી આવક અન્ય સ્ત્રોતોથી પણ હોય અથવા તમે વિશિષ્ટ પ્રકારની ખેતી કરો છો, તો તમારે ટેક્સના નિયમોનું પાલન કરવું પડશે.
“આંશિક ઈન્ટિગ્રેશન” શું છે?
જો તમે ખેતી સિવાય નોકરી કે ધંધાથી પણ કમાઈ કરો છો, તો કૃષિ આવકને પણ તમારી કુલ આવક સાથે ગણવામાં આવશે. આને “આંશિક ઈન્ટિગ્રેશન ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ ઇન્કમ” કહે છે. આવી સ્થિતિમાં તમારે ટેક્સ ભરવો પડી શકે છે.
પ્રોફેશનલ અથવા કોન્ટ્રાક્ટ ફાર્મિંગ પર ટેક્સ કેમ?
જો તમારી ખેતીની પ્રવૃત્તિ ઓછી અને પ્રોસેસિંગ વધુ હોય, તો આવકને બિઝનેસ ઇન્કમ માનવામાં આવે છે. આવી કમાણી પર ટેક્સ લાગવાની સંભાવના હોય છે, ખાસ કરીને મોટું કારોબારી કોન્ટ્રાક્ટ ફાર્મિંગ હોય ત્યારે.
સબસિડી છે સંપૂર્ણપણે ટેક્સ મુક્ત
કેન્દ્ર કે રાજ્ય સરકાર પાસેથી મળતી કૃષિ સંબંધિત સબસિડી અથવા ગ્રાન્ટ પર કોઈ ટેક્સ લાગતો નથી. આવકવેરા કાયદાની કલમ 10(1) અંતર્ગત તેને છૂટ આપવામાં આવી છે.
જમીન ભાડે આપો તો કૃષિ આવક નહીં ગણાય
જો જમીન લીઝ પર આપી છે અને ખેતી જાતે નથી કરી, તો આ આવકને કૃષિ નહીં પરંતુ ભાડાની આવક માનવામાં આવે છે અને આ પર ટેક્સ લાગશે.
જંગલના ઉત્પાદનોને ખેતી આવક ના ગણવામાં આવે
ફોરેસ્ટ વનસ્પતિઓમાંથી મળતી આવક – જેમ કે લાકડું, બોર, કે અન્ય કુદરતી ઉત્પાદનો – કૃષિ આવકના ઝોક હેઠળ નથી આવતી. તેથી આવક પર ટેક્સ લાગવાની સંભાવના રહે છે.
ITR ફાઈલ કરવી ફરજિયાત બની શકે
જો ખેતી સિવાયની આવક રાજ્યની ટેક્સ મુક્ત મર્યાદા કરતાં વધારે છે, તો તમને ITR ફાઈલ કરવું ફરજીયાત બની શકે છે, ભલે કૃષિ આવક પર સીધો ટેક્સ ના લાગતો હોય.
દસ્તાવેજો સાચવવા જરૂરી
તમારું કૃષિ આવક હોવાનું પુરાવા આપવા માટે જમીનના દાખલા, પાક વેચાણના બિલો વગેરે હંમેશા તૈયાર રાખો. આવકવેરા વિભાગ તમારા દાવાની તપાસ કરી શકે છે.
“ખેતીની આવક ટેક્સ ફ્રી છે” એવી સામાન્ય માન્યતા દરેક પર લાગુ પડતી નથી. ચોક્કસ નિયમો, શરતો અને અન્ય આવકના સ્ત્રોતોને ધ્યાનમાં રાખીને જ યોગ્ય રીતે ટેક્સ નક્કી થાય છે. તેથી, સાચી માહિતી રાખવી અને સમયસર ITR ફાઇલ કરવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
