ભારતીય રેલ્વેને દેશની જીવન રેખા કહેવામાં આવે છે. હજારો ટ્રેનો દરરોજ લાખો મુસાફરોને તેમના ગંતવ્ય સ્થાને લઈ જાય છે. જો તમે ક્યારેય ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી હોય તો તમે જાણતા હશો કે ટ્રેનમાં અનેક પ્રકારની સીટો હોય છે. એક જ ટ્રેનના અલગ અલગ કોચમાં અલગ-અલગ પ્રકારની સીટો હોય છે. સામાન્ય રીતે સેકન્ડ ક્લાસ અને સ્લીપર સીટો જાણીતી હોય છે પરંતુ ઘણા લોકો 1st AC, 2nd AC અને 3rd AC ક્લાસની સીટો વચ્ચેનો તફાવત જાણતા નથી. આજે અમે ટ્રેનની તમામ સીટો વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.
ભારતીય રેલ્વેમાં સૌથી મોંઘો વર્ગ એસી ફર્સ્ટ ક્લાસ છે. તેના તમામ કમ્પાર્ટમેન્ટમાં 2 અથવા 4 બર્થ છે. 2 બર્થવાળા કમ્પાર્ટમેન્ટને કૂપ કહેવાય છે અને 4 બર્થવાળા ડબ્બાને કેબિન કહેવામાં આવે છે. આ કમ્પાર્ટમેન્ટ્સની ખાસિયત એ છે કે તેમાં અલગ-અલગ દરવાજા છે, જેને મુસાફરો અંદરથી બંધ કરી શકે છે. આ કોચમાં બાજુ અને ઉપરની બર્થ નથી. આ સિવાય તમામ કમ્પાર્ટમેન્ટમાં ડસ્ટબિન અને એક નાનું ટેબલ છે. ઉપરાંત, ટ્રેનમાં એટેન્ડન્ટને બોલાવવા માટે ડબ્બામાં એક બટન છે.
આ પછી ટ્રેનમાં સેકન્ડ એસી કોચ આવે છે. તેમાં કોઈ મિડલ બર્થ નથી. જોકે આ કોચમાં સાઇડ અપર અને લોઅર સીટ છે. આ તમામ સીટો એકદમ આરામદાયક છે. આ રીતે દરેક કમ્પાર્ટમેન્ટમાં 6 સીટો છે. આ કોચમાં પણ રેલવે શ્રેષ્ઠ સુવિધાઓ પૂરી પાડે છે. કોચના તમામ કમ્પાર્ટમેન્ટમાં પડદા લગાવવામાં આવ્યા છે. દરેક બર્થમાં રીડિંગ લેમ્પ છે. આ સાથે મુસાફરોને ગાદલા, ચાદર અને ધાબળા પણ આપવામાં આવે છે.
મોટાભાગના લોકોને થર્ડ એસી કોચ ગમે છે. ભાડાની દૃષ્ટિએ તેમાં મુસાફરી કરવી સસ્તી અને અનુકૂળ છે. જો આ કોચની સીટોની વાત કરીએ તો તેમાં ક્લાસ જેવી સીટો છે. દરેક કમ્પાર્ટમેન્ટમાં 8 સીટો છે. વચ્ચેની બર્થ એસી 3 કોચથી શરૂ થાય છે. આ કોચમાં એસી છે. આ સાથે રેલવે તરફથી મુસાફરોને તકિયા, ચાદર અને ધાબળા પણ આપવામાં આવે છે.
આ ઉપરાંત, ટ્રેનોમાં સ્લીપર કોચ છે, જેમાં સીટો એસી 3 જી જેવી જ છે. પરંતુ તેમાં એસી નથી. ભારતીય રેલ્વે ફર્સ્ટ ક્લાસ, એસી એક્ઝિક્યુટિવ ક્લાસ, થર્ડ એસી ઈકોનોમી ક્લાસ, એસી ચેર કાર અને સેકન્ડ સીટિંગ કોચનું પણ સંચાલન કરે છે.