India’s economic
India Economy: મોર્ગન સ્ટેનલીના એશિયા હેડ ચેતન આહ્યાએ જણાવ્યું હતું કે ભારત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની અછત અને કુશળ શ્રમ જેવી સમસ્યાઓ સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે. આ હોવા છતાં, તે લગભગ 7 ટકાના દરે વૃદ્ધિ કરવાનું ચાલુ રાખશે.
India Economy: મોર્ગન સ્ટેનલીએ ભારતના અર્થતંત્રમાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો છે. મોર્ગન સ્ટેનલીએ કહ્યું છે કે લાંબા સમય સુધી ભારતનો આર્થિક વિકાસ દર 6.5 થી 7 ટકાની આસપાસ રહેવાનો છે. જો કે, ભારત તેના પાડોશી દેશ ચીનને પાછળ છોડી શકશે નહીં. દેશને 8 થી 10 ટકાનો આર્થિક વિકાસ દર હાંસલ કરવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડશે. બીજી તરફ છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી ચીનનો આર્થિક વિકાસ દર 10 ટકાની આસપાસ રહ્યો છે.
ભારત ચીનની જેમ મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ બનવા માંગે છે
મોર્ગન સ્ટેનલીના એશિયા હેડ ચેતન આહ્યાએ બ્લૂમબર્ગ સાથે વાતચીત દરમિયાન જણાવ્યું કે ચીન વૈશ્વિક ઉત્પાદન હબ બની ગયું છે. ભારત આ દરજ્જો મેળવવા માટે સતત પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. ચીનમાં આર્થિક સુધારા 1978માં જ લાગુ કરવામાં આવ્યા હતા. તેમની અસર હવે સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી છે. તેમની અર્થવ્યવસ્થા 10 ટકાની સરેરાશ ગતિ જાળવી રહી છે. ભારતની આર્થિક પ્રગતિમાં સૌથી મોટો અવરોધ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો અભાવ અને કામદારોના કૌશલ્ય વિકાસનો અભાવ છે. આમ છતાં ભારતની આર્થિક પ્રગતિ પર કોઈને શંકા નથી. ભારત સરળતાથી 7 ટકાનો વિકાસ દર હાંસલ કરવાનું ચાલુ રાખશે.
સરકારી અને ખાનગી ક્ષેત્ર દ્વારા રોકાણ વધ્યું
અગાઉ મોર્ગન સ્ટેનલીએ તેના એક અહેવાલમાં કહ્યું હતું કે ભારતમાં સરકારી અને ખાનગી ક્ષેત્ર દ્વારા રોકાણ વધ્યું છે. આ કારણે દેશનો આર્થિક વિકાસ 2003-2007 જેવો થઈ ગયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ભારતની સરેરાશ વાર્ષિક વૃદ્ધિ 8 ટકાથી વધુ હતી. ‘ધ વ્યુપોઈન્ટઃ ઈન્ડિયા – વ્હાય ધીસ ફીલ્સ લાઈક 2003-07’ રિપોર્ટમાં મોર્ગન સ્ટેનલીએ કહ્યું હતું કે જીડીપી રેશિયોમાં રોકાણ, એટલે કે આર્થિક વૃદ્ધિની સરખામણીમાં રોકાણ, છેલ્લા દાયકામાં ધીમે ધીમે ઘટ્યું છે. કોવિડ-19 જેવા પડકારો પણ તેના ઘટાડામાં સામેલ હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન માત્ર મૂડી ખર્ચને કારણે વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી. એ જ રીતે, 2003-2007 દરમિયાન, જીડીપી રેશિયોમાં રોકાણ 2003માં 27 ટકાથી વધીને 2008માં 39 ટકા થયું હતું. હાલમાં આ રેશિયો લગભગ 34 ટકા છે. 2027 સુધીમાં તે વધીને 36 ટકા થવાની ધારણા છે.
ભારતની વર્તમાન આર્થિક વૃદ્ધિની ગતિ 2003-07 જેવી છે
આ તમામ બાબતોના આધારે મોર્ગન સ્ટેનલીના અર્થશાસ્ત્રીઓએ કહ્યું છે કે રોકાણના આધારે આગળ વધી રહેલા ભારતના વર્તમાન આર્થિક વિકાસની ગતિ 2003-07 જેવી લાગે છે. તે સમયે આર્થિક વિકાસ દર સરેરાશ આઠ ટકાથી વધુ હતો. મોર્ગન સ્ટેનલીએ એક અહેવાલ ‘ધ વ્યુપોઈન્ટઃ ઈન્ડિયા – વ્હાય ધીસ ફીલ્સ લાઈક 2003-07’માં જણાવ્યું હતું કે જીડીપીની તુલનામાં રોકાણમાં સતત ઘટાડા પછી એક દાયકા બાદ ભારતમાં મૂડી ખર્ચ હવે વૃદ્ધિના મુખ્ય પ્રેરક તરીકે ઉભરી આવ્યો છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે અમને લાગે છે કે મૂડી ખર્ચ ચક્ર માટે પૂરતો અવકાશ છે અને તેથી વર્તમાન અપટ્રેન્ડ 2003-07 જેવો જ છે.
ગ્રામીણ માંગમાં વધારા દ્વારા આપવામાં આવેલ સમર્થન – મોર્ગન સ્ટેન્લી
મોર્ગન સ્ટેનલીના અર્થશાસ્ત્રીઓએ જણાવ્યું હતું કે વર્તમાન તેજી વપરાશની સરખામણીમાં રોકાણમાં વધારાને કારણે છે. તેવી જ રીતે, વપરાશને સૌપ્રથમ શહેરી ગ્રાહકો દ્વારા ટેકો મળ્યો અને બાદમાં ગ્રામીણ માંગમાં પણ વધારો થયો. વૈશ્વિક નિકાસમાં બજારહિસ્સામાં વધારો અને મેક્રોઇકોનોમિક સ્થિરતા દ્વારા પણ અર્થતંત્રને ટેકો મળ્યો છે. શરૂઆતમાં આને જાહેર મૂડી ખર્ચ દ્વારા ટેકો આપવામાં આવતો હતો, પરંતુ ખાનગી મૂડી ખર્ચ પણ વધી રહ્યો છે.
નાણાકીય વર્ષ 2026-27 સુધીમાં ભારતમાં મોટા ફેરફારો જોવા મળશે
મોર્ગન સ્ટેન્લી પણ માને છે કે વર્તમાન તેજી જીડીપીની સરખામણીમાં રોકાણમાં વધારાને કારણે છે. 2003-07 દરમિયાન સમાન વૃદ્ધિ ચક્રમાં, જીડીપીના પ્રમાણ તરીકે રોકાણ 27 ટકાથી વધીને 39 ટકા થયું હતું. જીડીપીની સરખામણીમાં રોકાણ 2011 સુધી તેના સર્વોચ્ચ સ્તરે હતું, ત્યારબાદ તેમાં ઘટાડો થયો હતો.આ ઘટાડો 2011થી 2021 દરમિયાન જોવા મળ્યો હતો, જો કે તે પછી સ્થિતિ બદલાવા લાગી અને હવે જીડીપીની તુલનામાં રોકાણ 34 ટકા પર પહોંચી ગયું છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે નાણાકીય વર્ષ 2026-27 સુધીમાં તે 36 ટકા રહેવાની ધારણા છે.
ફિચે વૃદ્ધિનો અંદાજ પણ વધાર્યો હતો
અગાઉ, વૈશ્વિક રેટિંગ એજન્સી ફિચે નાણાકીય વર્ષ 2025 માટે ભારતના આર્થિક વૃદ્ધિ અંદાજને 6.5 ટકાથી વધારીને 7 ટકા કર્યો હતો. ફિચે કહ્યું હતું કે ભારતની આર્થિક વૃદ્ધિને મજબૂત સ્થાનિક માંગ અને રોકાણમાં વધારાથી ટેકો મળશે.