પાણીના એક ટીપામાં ઓગળેલું છે સોનું! સમુદ્રમાં છુપાયેલા અબજો રૂપિયાના ખજાનાનું રહસ્ય
સમુદ્ર ફક્ત પાણી અને મોજાંનું ઘર નથી, પરંતુ તેમાં એક છુપાયેલો ખજાનો પણ મોજૂદ છે—સોનું. વૈજ્ઞાનિકો અનુસાર, સમુદ્રમાં લગભગ ૨૦ મિલિયન ટન સોનું ઓગળેલું છે, જેની કાગળ પર કિંમત $૨ ક્વોડ્રિલિયનથી વધુ હોઈ શકે છે. પરંતુ આ સોનાનું સ્વરૂપ નગેટ્સ કે ટુકડાઓમાં નથી, પરંતુ તે અત્યંત સૂક્ષ્મ અણુઓના રૂપમાં ફેલાયેલું છે. આટલું પાતળું સોનું કાઢી શકવું વર્તમાન ટેકનોલોજી માટે લગભગ અશક્ય છે.
સમુદ્રમાં સોનું અચાનક નથી આવ્યું. આ લાખો વર્ષોની કુદરતી પ્રક્રિયાઓનું પરિણામ છે. ભૂમિનું ધોવાણ, વરસાદ અને નદીઓ પથ્થરોને તોડે છે અને તેમની સાથે છુપાયેલું સોનું સમુદ્ર સુધી પહોંચી જાય છે. આ ઉપરાંત, હાઈડ્રોથર્મલ વેન્ટ્સ, જે સમુદ્રની ઊંડી સપાટીમાં ટેક્ટોનિક પ્લેટ્સની નજીક સ્થિત છે, ગરમ અને ખનીજોથી ભરેલા પાણી સાથે સોનું સમુદ્રમાં છોડે છે. હવા પણ સોનાની ઝીણી ધૂળને દૂર સુધી લઈ જઈને સમુદ્રમાં નાખે છે. પરંતુ તેની ઘનતા અત્યંત ઓછી છે. સંશોધન અનુસાર, પ્રત્યેક લિટર પાણીમાં ફક્ત કેટલાક ટ્રિલિયન ભાગના ગ્રામ સોનું હોય છે. એક ગ્રામ સોનું કાઢવા માટે લગભગ ૧૦૦ મિલિયન મેટ્રિક ટન સમુદ્રનું પાણી જોઈએ.
દરિયાઈ સોનું કાઢવું શા માટે મુશ્કેલ છે?
દરિયાઈ સોનાને કાઢવું મુશ્કેલ એટલા માટે છે કારણ કે તે સૂક્ષ્મ છે અને તેને માપવા તથા સંગ્રહ કરવા માટે અત્યાધુનિક લેબ અને ટેકનોલોજીની જરૂર પડે છે. પહેલા સંશોધકો સોલ્વન્ટ એક્સટ્રેક્શન ટેકનિકનો ઉપયોગ કરતા હતા, પરંતુ આ આર્થિક રીતે ફાયદાકારક નહોતી. તાજેતરમાં કેટલાક સંશોધનોમાં સ્પોન્જ જેવા મટિરિયલથી સોનું શોષવાનો માર્ગ સૂચવવામાં આવ્યો, પરંતુ મોટા પાયે તેને લાગુ કરવું હાલ શક્ય નથી.
સમુદ્રની ઊંડાઈમાં સોનું વધુ માત્રામાં મળી આવે છે, ખાસ કરીને હાઈડ્રોથર્મલ વેન્ટ્સની નજીક. તે અવારનવાર મિનરલ ક્રસ્ટ્સ અને ફાઇડ ડિપોઝિટ્સમાં બંધાયેલું રહે છે. ROVs જેવા રોબોટિક ઉપકરણો તેમાંથી નમૂના લઈ શકે છે, પરંતુ મોટા પાયે કાઢવું તકનીકી અને પર્યાવરણીય રીતે પડકારજનક છે.
વૈજ્ઞાનિક સંશોધન અને રહસ્યો
વૈજ્ઞાનિકો હજુ પણ સમુદ્રમાં સોનાના ચક્રને સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. સમુદ્રમાં લગભગ 14 મિલિયન કિલોગ્રામ ઓગળેલું સોનું છે અને તેનો “નિવાસ સમય” લગભગ 220 વર્ષ છે. હાઇડ્રોથર્મલ વેન્ટ્સમાંથી સોનું ઊંડા સમુદ્રમાં વહે છે અને દરિયાના તળ પર જમા થાય છે. ભવિષ્યમાં, સંશોધકો વધુ સારા ડેટા, કણ રસાયણશાસ્ત્ર અભ્યાસ અને સ્માર્ટ સેન્સર દ્વારા સમુદ્રમાં સોનાની સ્થિતિને ટ્રેક કરવાની યોજના ધરાવે છે. હાલમાં, સમુદ્રી સોનું આપણી પહોંચની બહાર છે, પરંતુ આ શોધ પૃથ્વી વિશેની આપણી સમજણ વધારવામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
