શું ભારતને હવે એશિયા કપની ટ્રોફી નહીં મળે? ભારતીય ટીમે PCB વડા પાસેથી ટ્રોફી લેવાનો કેમ કર્યો ઇનકાર? જાણો ICCના નિયમો
એશિયા કપ ૨૦૨૫ની ફાઇનલમાં પાકિસ્તાનને હરાવીને ભારતે નવમી વખત ખિતાબ જીતીને ઇતિહાસ રચ્યો. મેચ જેટલી રોમાંચક હતી, ફાઇનલ બાદનો એવોર્ડ સમારંભ તેટલો જ વિવાદિત બન્યો. ભારતીય ખેલાડીઓએ એશિયન ક્રિકેટ કાઉન્સિલ (ACC)ના પ્રમુખ અને પાકિસ્તાન ક્રિકેટ બોર્ડ (PCB)ના વડા મોહસીન નકવીના હાથે ટ્રોફી સ્વીકારવાનો સ્પષ્ટ ઇનકાર કરી દીધો હતો, જેના કારણે નકવીએ ટ્રોફી પાછી લઇ લીધી હતી.
ટ્રોફી વગર જ ભારતીય ટીમે જીતની ઉજવણી કરી હતી અને માત્ર ટ્રોફી પકડી રાખવાનો ડોળ કરીને ફોટા પડાવ્યા હતા. આ ઘટનાએ ક્રિકેટ જગતમાં મોટો સવાલ ઊભો કર્યો છે: શું ભારતને હવે ખરેખર એશિયા કપની ટ્રોફી નહીં મળે? અને આ વિવાદ અંગે ICCના નિયમો શું કહે છે?
ટ્રોફી સ્વીકારવાના ઇનકાર પર ICCના નિયમો
આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ કાઉન્સિલ (ICC)ના આચારસંહિતા હેઠળ ટ્રોફી સ્વીકારવાના ઇનકાર અંગે કોઈ ચોક્કસ નિયમો નથી, પરંતુ આ મામલો ‘ક્રિકેટની ભાવના’ (Spirit of Cricket)ના ઉલ્લંઘન હેઠળ આવી શકે છે.
- શિસ્ત પ્રક્રિયા: ICC પાસે ગેરવર્તણૂક માટે શિસ્ત પ્રક્રિયા છે. જો ACC અથવા PCB સત્તાવાર ફરિયાદ કરે, તો ICC આચાર સંહિતા હેઠળ પરિસ્થિતિની સમીક્ષા કરી શકે છે. ICC નક્કી કરશે કે કોઈ નિયમોનું ઉલ્લંઘન થયું છે કે નહીં અને જો થયું હોય તો કોણ જવાબદાર છે.
- કેપ્ટનનું કારણ: ભારતીય કેપ્ટન સૂર્યકુમાર યાદવે ટ્રોફી ન સ્વીકારવા પાછળનું કારણ સમજાવવું પડશે. ત્યારબાદ ટુર્નામેન્ટ બોડી (ACC) અથવા ICC કોઈપણ કાર્યવાહી અંગે નિર્ણય લેશે. જો કે, મેચ કે ટાઇટલ જીત્યા પછી ટ્રોફી સ્વીકારવાનો ઇનકાર કરવો એ ક્રિકેટની ભાવનાનો અનાદર ગણી શકાય છે.
- ટ્રોફી પર અધિકાર: નિયમ પ્રમાણે, એશિયા કપ ૨૦૨૫ની ટ્રોફી પર ભારતીય ટીમનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે. ટીમે સખત મહેનત કરીને બધી હરીફ ટીમોને હરાવી છે. કોઈ પણ સંસ્થા કે વ્યક્તિને જીતેલી ટ્રોફીનો અધિકાર છીનવી લેવાનો કે તેને પોતાની સાથે લઈ જવાનો હક નથી.
BCCIનો સખત વિરોધ: ‘યુદ્ધ કરનાર પાસેથી ટ્રોફી ન લેવાય’
ભારતીય ખેલાડીઓના ટ્રોફી ન સ્વીકારવાના નિર્ણય પાછળનું મુખ્ય કારણ PCB ચીફ મોહસીન નકવીનું રાજકીય નિવેદન અને PCBના વલણ સામેનો વિરોધ હતો.
ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ (BCCI)ના સચિવ દેવજીત સૈકિયાએ આ ઘટના અંગે સ્પષ્ટતા કરી:
“ભારત એવા વ્યક્તિ પાસેથી ટ્રોફી સ્વીકારી શકે નહીં જે પોતાના દેશ સામે યુદ્ધ કરી રહ્યો છે. અમે તેની (મોહસીન નકવી) પાસેથી ટ્રોફી સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો હતો, પરંતુ તે તેને (ટ્રોફી) તેના હોટલના રૂમમાં લઈ જવાની પરવાનગી આપતું નથી.”
અહીં સૈકિયાનો ઈશારો પાકિસ્તાની નેતાઓ દ્વારા ભારત વિરુદ્ધ અપાયેલા ઉશ્કેરણીજનક નિવેદનો અને સરહદ પરની તંગદિલી તરફ હતો.
- આગામી કાર્યવાહી: સૈકિયાએ જણાવ્યું કે BCCI નવેમ્બરમાં ICCની બેઠકમાં ACC ચીફ અને PCB ચેરમેન મોહસીન નકવી સામે સખત વિરોધ નોંધાવશે. જો PCB પણ ICC ને ફરિયાદ કરશે, તો ICC અંતિમ નિર્ણય લેશે.
- વૈકલ્પિક રજૂઆતનો અભાવ: ભારતીય ખેલાડીઓએ નકવી પાસેથી ટ્રોફી સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો, ત્યારે અન્ય કોઈ વરિષ્ઠ ACC અધિકારી ટીમને ટ્રોફી રજૂ કરી શક્યા હોત, પરંતુ તેમ થયું નહીં, જેનાથી વિવાદ વધુ ઘેરો બન્યો.
ક્રિકેટની ભાવના અને રાજકીય તણાવ
ટ્રોફી ન સ્વીકારવાનો નિર્ણય ક્રિકેટના મેદાન પર રાજકીય તણાવની સીધી અસર દર્શાવે છે. રમતગમતને રાજકારણથી દૂર રાખવાની વાત થતી હોવા છતાં, ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધોની અસર ક્રિકેટ પર સ્પષ્ટપણે જોવા મળી રહી છે.
ટ્રોફી વગર જ ઉજવણી કરવી એ ભારતીય ટીમનો PCBના વલણ સામેનો શાંતિપૂર્ણ પણ મક્કમ વિરોધ હતો. ટીમ ઇન્ડિયાના આ નિર્ણયથી એક વાત સ્પષ્ટ થઈ કે રાષ્ટ્રીય ગૌરવ અને રાજકીય વિરોધના મુદ્દે ખેલાડીઓ પણ કોઈ બાંધછોડ કરવા તૈયાર નથી.
ભારતને ટ્રોફી તો ચોક્કસપણે મળશે, કારણ કે ટાઇટલ પર તેનો કાયદેસરનો અધિકાર છે. જોકે, આ ઘટના ICC અને ACCના આંતરિક વહીવટમાં એક મોટો વિવાદ બની રહેશે અને કદાચ ભવિષ્યમાં ટ્રોફી રજૂ કરનારા મહાનુભાવોની પસંદગી માટે નવા નિયમો બનાવવાની ફરજ પડશે.
