વિઝા સરળ, જીવન મુશ્કેલ… ચીનનો K-વિઝા શા માટે સફળ નહીં થાય?
જ્યારે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે H1B વિઝાની અરજી ફી વધારીને લગભગ $88,000 (આશરે 88 લાખ રૂપિયા) કરી, ત્યારે જ ચીને પણ K-વિઝાની જાહેરાત કરી. ચીનનો દાવો છે કે આનાથી ત્યાં વ્યવસાય અને સંશોધનના નવા રસ્તાઓ ખુલશે. પણ શા માટે એવું કહેવાય છે કે આનાથી ચીનને બહુ ફાયદો નહીં થાય?
ચીને તાજેતરમાં K-વિઝાની જાહેરાત કરી છે. આ મલ્ટી-એન્ટ્રી વિઝા ખાસ કરીને વિદેશી બિઝનેસ લીડર્સ, રોકાણકારો અને યુવા STEM (વિજ્ઞાન, ટેકનોલોજી, એન્જિનિયરિંગ અને ગણિત) પ્રતિભા માટે છે. ચીનનો દાવો છે કે આનાથી તેના દેશમાં વ્યવસાય અને સંશોધનના નવા દરવાજા ખુલશે. અમેરિકાના કડક વિઝા નિયમો વચ્ચે, બેઇજિંગ આ પગલાથી લાભ મેળવવા માંગે છે. આ યોજના 1 ઓક્ટોબરથી શરૂ થશે અને તેનો હેતુ વિદેશી રોકાણકારો, બિઝનેસ લીડર્સ અને વ્યાવસાયિકોને સરળ મલ્ટી-એન્ટ્રી સુવિધા પ્રદાન કરવાનો છે.
પણ સવાલ એ છે કે શું માત્ર વિઝા સરળ બનાવી દેવાથી ચીનને વાસ્તવિક લાભ મળશે? નિષ્ણાતો માને છે કે જવાબ ના છે. કારણ એ છે કે અવરોધો માત્ર કાગળની ઔપચારિકતાઓમાં જ નહીં, પરંતુ ચીનના આર્થિક, કાનૂની અને રાજકીય માળખામાં છુપાયેલા છે.
મૂળભૂત સમસ્યાઓ શું છે?
વિઝા સરળ હોવા છતાં, ચીનમાં વિદેશી વ્યાવસાયિકો અને રોકાણકારોને રોજિંદા જીવનમાં ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે. ભાષાનો અવરોધ સૌથી મોટો અવરોધ છે, કારણ કે અંગ્રેજીનો મર્યાદિત ઉપયોગ તેમને ઓફિસથી લઈને સામાન્ય વાતચીત સુધી દરેક જગ્યાએ પડકાર આપે છે. ખાણી-પીણી અને સાંસ્કૃતિક તફાવતો પણ ઘણીવાર લાંબા સમય સુધી ત્યાં રહેવું મુશ્કેલ બનાવે છે. આ સાથે, ઇન્ટરનેટ પરના પ્રતિબંધો, અભિવ્યક્તિની મર્યાદાઓ અને કડક સામાજિક વાતાવરણ વિદેશી નાગરિકોને આરામદાયક અનુભવ થવા દેતા નથી. જેઓ પરિવાર સાથે રહે છે તેમના માટે બાળકોના શિક્ષણ અને વિશ્વસનીય આરોગ્ય સુવિધાઓનો અભાવ એક અલગ ચિંતાનો વિષય છે. એટલે કે, સમસ્યા માત્ર વ્યવસાયિક વાતાવરણમાં જ નહીં, પરંતુ રોજિંદા જીવનમાં પણ ઊંડે સુધી હાજર છે.
શા માટે K-વિઝાથી ચીનને મોટો ફાયદો નહીં મળે?
કાયદા અને ડેટા સુરક્ષાનું જોખમ
ચીનના ડેટા અને ઇન્ટેલિજન્સ કાયદા કંપનીઓ અને વ્યક્તિઓને સંવેદનશીલ માહિતી શેર કરવા દબાણ કરી શકે છે. આ વાતાવરણ વિદેશી વ્યાવસાયિકો અને રોકાણકારો માટે વિશ્વસનીય નથી.
તકનીકી પ્રતિબંધો
અમેરિકા અને તેના સહયોગી દેશોએ અદ્યતન ચિપ્સ અને AI ઉપકરણો પર કડક નિકાસ નિયંત્રણો લાદ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, વિદેશી નિષ્ણાતોને ચીનમાં જરૂરી સંસાધનો મળતા નથી.
વિશ્વાસનું સંકટ
વિદેશી નાગરિકોની ધરપકડ અને રાજકીય કેસોએ ચીનની આંતરરાષ્ટ્રીય છબીને નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. આના કારણે રોકાણકારો અને વ્યાવસાયિકો લાંબા સમય માટે ત્યાં જવાનું ટાળે છે.
નિયમનકારી અનિશ્ચિતતા
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ટેક અને રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર પર અચાનક લેવાયેલા નિર્ણયોએ સાબિત કરી દીધું છે કે ચીનમાં નીતિઓ ગમે ત્યારે બદલાઈ શકે છે. આનાથી વ્યવસાયિક વાતાવરણ અસ્થિર રહે છે.
કાયમી નિવાસનો મુશ્કેલ માર્ગ
ચીનમાં ગ્રીન કાર્ડ અથવા કાયમી નિવાસ મેળવવું ખૂબ જ મુશ્કેલ છે. પરિવાર અને ભવિષ્યની સ્થિરતા શોધી રહેલા પ્રતિભાશાળી લોકો એવી જગ્યાએ રહેવાનું પસંદ કરે છે જ્યાં તેમને લાંબા ગાળાની સુરક્ષા મળે.
બૌદ્ધિક સંપત્તિ અને નવીનતાની ચિંતા
ચીને IP કાયદામાં સુધારો કર્યો છે, પરંતુ અમલીકરણ હજુ પણ નબળું માનવામાં આવે છે. ઘણી વિદેશી કંપનીઓ તેમના મહત્વપૂર્ણ સંશોધન અને ટેકનોલોજી ચીન લાવવામાં ખચકાટ અનુભવે છે.
વૈકલ્પિક એશિયન હબનું આકર્ષણ
ભારત, વિયેતનામ, ઇન્ડોનેશિયા અને સિંગાપોર જેવા દેશો વધુ સ્થિર વ્યવસાયિક વાતાવરણ અને વધુ સારા વિઝા/નિવાસ વિકલ્પો પ્રદાન કરી રહ્યા છે. પ્રતિભા અને કંપનીઓ ચીન પર તેમને પ્રાધાન્ય આપી રહી છે.
ઘરેલું રાજકીય દ બાણ
ચીનમાં યુવાનોની બેરોજગારી પહેલેથી જ ચિંતાનો વિષય છે. આવી સ્થિતિમાં, મોટા પાયે વિદેશી પ્રતિભાને સ્થાન આપવું રાજકીય રીતે સંવેદનશીલ હોઈ શકે છે.
ભાષા, સેન્સરશીપ અને સાંસ્કૃતિક અવરોધો
કામકાજના વાતાવરણમાં ભાષાનો અવરોધ, શૈક્ષણિક સ્વતંત્રતાનો અભાવ અને સેન્સરશીપ વિદેશી વ્યાવસાયિકો માટે મોટા અવરોધો બને છે.
ચીને આના પર કામ કરવું પડશે
ચીનનું K-વિઝા પગલું એક PR વ્યૂહરચના છે જેના દ્વારા તે એવો સંદેશ આપવા માંગે છે કે મહામારી અને વૈશ્વિક આંચકાઓ પછી તે વિશ્વ માટે ખુલ્લું છે. પણ સત્ય એ છે કે માત્ર વિઝા સરળ બનાવી દેવાથી તે તે ઊંડી પડકારોને હલ કરી શકશે નહીં જે વિદેશી રોકાણકારો અને પ્રતિભાને રોકી રહી છે. જ્યાં સુધી ચીન તેના કાયદામાં પારદર્શિતા, વ્યવસાય માટે સ્થિર વાતાવરણ અને લાંબા ગાળાના નિવાસના વિકલ્પો ન આપે, ત્યાં સુધી K-વિઝા માત્ર એક નાનો રસ્તો રહેશે, મોટો ઉકેલ નહીં.
