Diwali 2024: દિવાળીની ત્રણ પૌરાણિક કથાઓ, જાણો દિવાળીના તહેવારનો સંપૂર્ણ ઈતિહાસ
દિવાળી એ હિન્દુઓનો મુખ્ય તહેવાર છે. આ દિવસે, વિશ્વભરના હિન્દુઓ તેમના ઘરોને શણગારે છે, પૂજા કરે છે અને ઉજવણી કરે છે. આ દિવસ વિશે ઘણી વાર્તાઓ છે, તો ચાલો જાણીએ પૌરાણિક કથાઓમાંથી દિવાળીનું મહત્વ.
શ્રી રામ 14 વર્ષ પછી અયોધ્યા પરત ફર્યા
ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, રાવણ સાથેના યુદ્ધમાં વિજય મેળવ્યા પછી, મર્યાદા પુરુષોત્તમ કારતક અમાવસ્યાના દિવસે રામ, માતા સીતા અને ભાઈ લક્ષ્મણ સાથે અયોધ્યા પાછા ફર્યા. અયોધ્યામાં તેમના આગમનની ખુશીમાં, લોકોએ શ્રી રામ, માતા સીતા અને લક્ષ્મણના સ્વાગત માટે સમગ્ર રાજ્યને દીવાઓથી શણગાર્યું હતું અને તે દિવસથી દિવાળીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે.
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ નરકાસુરનો વધ કર્યો હતો
ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, ભૂદેવી અને વરાહ (ભગવાન વિષ્ણુના અવતારોમાંના એક) ને નરકાસુર નામનો પુત્ર હતો. તેના માટે નરકાસુરની માતાએ ભગવાન વિષ્ણુ પાસે પુત્રને બળવાન બનાવવા અને તેને લાંબુ આયુષ્ય આપવાનું વરદાન માંગ્યું હતું. તેમને એ વરદાન પણ મળ્યું કે જે દિવસે તેઓ મૃત્યુ પામ્યા તે દિવસને તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવશે. મોટા થયા પછી તેણે લોકોને હેરાન કરવાનું શરૂ કર્યું. નરકાસુરથી બધા દેવી-દેવતાઓ પરેશાન થઈ ગયા. એક દિવસ તેઓ ભગવાન વિષ્ણુ પાસે મદદ માટે ગયા, ત્યારે શ્રી હરિએ તેમને ખાતરી આપી કે તેઓ કોઈ ઉકેલ શોધી લેશે. આ પછી, જ્યારે દ્વાપર યુગમાં વિષ્ણુજીએ કૃષ્ણના રૂપમાં અવતાર લીધો, ત્યારે તેમણે રાક્ષસ રાજા નરકાસુરનો વધ કર્યો અને 16000 સ્ત્રીઓને તેની કેદમાંથી મુક્ત કરી. આ વરદાનને લીધે, નરકાસુરના મૃત્યુના દિવસે છોટી દિવાળીની ઉજવણી થવા લાગી.
સમુદ્ર મંથનમાંથી દેવી લક્ષ્મીનું અવતરણ
દિવાળીના દિવસે ધનની દેવી દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેની પાછળની વાર્તા સાગર મંથન સાથે જોડાયેલી છે. આ મુજબ, જ્યારે દેવો અને દાનવો દૂધિયા સમુદ્રનું મંથન કરી રહ્યા હતા, ત્યારે કારતક અમાવસ્યાના દિવસે દેવી લક્ષ્મી કમળના ફૂલ પર બિરાજમાન થયા. ભગવાન વિષ્ણુને લક્ષ્મીજીએ તેના વર તરીકે પસંદ કર્યા હતા અને વિશ્વને સંપત્તિ, સમૃદ્ધિ અને ઐશ્વર્ય સાથે આશીર્વાદ આપ્યા હતા. તેથી આ દિવસે લક્ષ્મી પૂજા કરવામાં આવે છે.
દિવાળીને બંદી ચોર દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
શીખ સમુદાય દ્વારા દિવાળીને બંદી ચોર દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે, શીખોના છઠ્ઠા ગુરુ, ગુરુ હરગોબિંદ સાહિબ જીને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા અને 1619 માં દિવાળી દરમિયાન તેમના અનુયાયીઓ પાસે પાછા ફર્યા હતા.
દિવાળી પર નિર્વાણ પ્રાપ્ત થયું
દિવાળીના દિવસે જૈન ધર્મના ચોવીસમા અને છેલ્લા તીર્થંકર ભગવાન મહાવીર નિર્વાણ પામ્યા. એવું માનવામાં આવે છે કે મહાવીરે જૈન ધર્મને જે સ્વરૂપ આપ્યું હતું તે આજે આપણી પાસે છે.
