RBI એ ATM માં ₹100 અને ₹200 ની નોટો ફરજિયાત રાખવાની નવી યોજના ઘોષણા કરી: નાની નોટોમાં સુવિધા વધશે
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ ATM માં નાની નોટો ઉપલબ્ધ રહે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લીધો છે. અત્યારસુધી મોટા પૈસા ઉપાડવા માટે લોકો ₹500 અને ₹2000 ની નોટો વધુ મેળવે તે સામાન્ય હતું, જેના કારણે નાના વ્યવહારો માટે જરૂરી ₹100 અને ₹200 ની નોટોની અછત થઈ રહી હતી. RBI દ્વારા આ મુદ્દા પર નવી ગાઈડલાઈન બહાર પાડવામાં આવી છે, જેમાં બેંક અને વ્હાઇટ લેબલ ATM ઓપરેટર્સને ATM માં ઓછામાં ઓછી એક કેસેટમાં ₹100 અથવા ₹200 ની નોટો રાખવી ફરજિયાત બનાવવામાં આવી છે.
શું છે નવી ગાઈડલાઈન?
RBI ના તાજેતરના માસિક બુલેટિન મુજબ, માર્ચ 2025 સુધી ભારતમાં લગભગ 2.20 લાખ બેંક ATM અને 36 હજાર વ્હાઇટ લેબલ ATM કાર્યરત છે. આ તમામ ATM માં ચાર કેસેટ હોય છે. RBI એ આ ચારમાંથી ઓછામાં ઓછા એક કેસેટમાં ₹100 અથવા ₹200 ની નોટો રાખવાની અનિવાર્ય શરત મૂકી છે. આ પગલાંથી નાની નોટોની ઉપલબ્ધતા વધશે અને સામાન્ય લોકોને નાનાં વ્યવહારો માટે સગવડ રહેશે.
કારણ અને લાભ
આ પહેલાથી ઘણા લોકોને ATM માંથી નાની નોટો મળી શકતી નહોતી અને મોટા નોટો મળતા હોવાથી દુકાનદારો અને સેવાઓમાં ચુકવણી કરવા મુશ્કેલી થતી હતી. હવે, નાની નોટોની સુવિધા વધવાથી દૈનિક ખર્ચ માટેની સુવિધા વધુ સુગમ બનેલી રહેશે. આથી નાણાં વ્યવહારમાં પારદર્શિતા અને સરળતા પણ વધશે.
ટાઇમલાઇન શું છે?
આ નવી ગાઈડલાઈનનું પાલન કરવા માટે RBI એ સ્પષ્ટ સમયસીમા પણ આપી છે. 30 સપ્ટેમ્બર 2025 સુધીમાં 75% ATM માં આ નિયમ અમલમાં લાવવામાં આવશે. ત્યારબાદ 31 માર્ચ 2026 સુધીમાં આ નિયમ 90% ATM માં લાગુ કરવામાં આવશે. તે પછી લગભગ તમામ ATM માં નાની નોટોની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત રહેશે.
500 રૂપિયાની નોટો પણ ચાલુ રહેશે અને વિવિધ મૂલ્યની નોટો ATM માં ઉપલબ્ધ રહેશે. આ નિર્ણયથી નોટોની મર્યાદા અને વિવિધતા જળવાઈ રહેશે અને લોકો માટે ATM થી નાની નોટો ઉપાડવાની સુવિધા મળી રહેશે.
RBI દ્વારા ATM માં ₹100 અને ₹200 ની નોટો ફરજિયાત રાખવાના આ પગલાથી સામાન્ય લોકો માટે ATM ની ઉપયોગિતા વધુ સુગમ થશે. નાની નોટોની પુષ્ટિ થવાથી દૈનિક વ્યવહારોમાં સહેલાઈ આવશે અને નાણાંની વ્યવસ્થા વધુ અસરકારક બનશે. આ નવી વ્યવસ્થા સપ્ટેમ્બર 2025 અને માર્ચ 2026 સુધીમાં ધીમે ધીમે બધા ATM માં અમલમાં આવશે. આ પહેલથી દેશના નાણાકીય વ્યવહારોમાં ચોકસાઈ અને સુવિધા બંને વધશે.
