નેપાળમાં સોશિયલ મીડિયા પ્રતિબંધ સામે ઉગ્ર વિરોધ
તાજેતરમાં નેપાળમાં સોશિયલ મીડિયા પર લાગુ કરાયેલા પ્રતિબંધને લઈને યુવાનોમાં ભારે ઉશ્કેરાટ જોવા મળ્યો છે. ખાસ કરીને (Gen Z) પેઢીના યુવાનો રસ્તાઓ પર ઉતરી આવ્યા છે. કાઠમંડુ સહિતના શહેરોમાં અનેક વિદ્યાર્થીઓએ ભારે વિરોધ નોંધાવ્યો, જે હિંસક સ્વરૂપ ધરાવી ગયો. અત્યાર સુધીમાં 18 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો છે અને સેંકડો ઘાયલ થયા છે.
વિરોધનું કારણ: સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિબંધ
નેપાળ સરકારે મોટા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ માટે સ્થાનિક નોંધણી ફરજિયાત કરી હતી. સરકારના દાવા મુજબ, આ પગલું દેશની ઇલેક્ટ્રોનિક ગવર્નન્સ અને ડેટા રેગ્યુલેશન માટે જરૂરી હતું. પરંતુ મોટી કંપનીઓએ સમયમર્યાદા સુધી નોંધણી કરાવ્યા વિના સેવા ચાલુ રાખી. પરિણામે, સરકારે કેટલીક એપ્સ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો, જેના વિરુદ્ધ યુવાનોે આંદોલન શરૂ કર્યું.
વિરોધ હિંસક બન્યો: સંસદ પર હમલો
પ્રદર્શન દરમિયાન ઘણી જગ્યાએ તોડફોડ અને આગચંપી જોવા મળી. કાઠમંડુમાં કેટલાક વિરોધકર્તાઓ સંસદભવનમાં ઘૂસી ગયા. પોલીસને ટીયર ગેસ અને પાણીના તોપનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો. સ્થિતિ બગડતાં કેટલાક વિસ્તારોમાં કર્ફ્યુ લાગુ કરવો પડ્યો છે. પોલીસ ફાયરિંગમાં 14 લોકોને મોત થયું હોવાનું પણ જણાવવામાં આવ્યું છે નેપાળ સ્વતંત્રતા કેમ નથી ઉજવતો ?
ઈતિહાસમાં ક્યારેય પરાધીન રહ્યો નથી
નેપાળ એ દક્ષિણ એશિયાનું એવું દુર્લભ દેશ છે જેને ક્યારેય વિદેશી શક્તિઓએ સંપૂર્ણ રીતે કબ્જામાં લીધું નથી. જ્યારે ભારત, શ્રીલંકા અને બાંગ્લાદેશ જેવા દેશો બ્રિટિશ શાસન હેઠળ રહ્યા અને પછી સ્વતંત્ર થયા, ત્યારે નેપાળ ક્યારેય પરાધીન થયો નહીં.
અંગ્રેજો સાથે યુદ્ધ અને સુગૌલી સંધિ
1814-1816 દરમિયાન બ્રિટિશ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપની અને નેપાળ વચ્ચે એંગ્લો-નેપાળી યુદ્ધ થયું. ગોરખા સૈનિકોની બહાદુરી અને પર્વતીય યુદ્ધ કૌશલ્યને કારણે, બ્રિટિશોને અનેક વાર ગુમાવવાનો વારો આવ્યો. યુદ્ધના અંતે “સુગૌલી સંધિ” પર હસ્તાક્ષર થયા જેમાં નેપાળે અમુક પ્રદેશો ગુમાવ્યા, પરંતુ તેની રાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા બચાવી.
ક્યારેય સ્વતંત્ર થયો જ નહીં, તેથી ઉજવવા માટે “દિન” નથી
નેપાળ ક્યારેય કોઈ પરાયી શક્તિના શાસન હેઠળ નહોતો, તેથી તે “સ્વતંત્રતા દિવસ” ઉજવતો નથી. તે પહેલા રાજાશાહી હતું અને 2008 પછી લોકશાહી બની. જોકે આજના યુવાનોમાં દબાયેલી અસંતોષ અને માહિતીની અપેક્ષા હવે બળવાન બની રહી છે.
યુવા પેઢી vs સિસ્ટમ
નેપાળના યુવા હવે માત્ર ઇન્ટરનેટની آزાદી માટે નહીં, પણ પારદર્શક શાસન અને સરકારી જવાબદારીની માંગ પણ ઊઠાવી રહ્યા છે. દેશ હવે એવા વળાંક પર છે જ્યાં પુરાતન શાસન પદ્ધતિઓ અને નવી પેઢી વચ્ચે અથડામણ વધી રહી છે.
