ટ્રમ્પનો ટેરિફ ગેરકાયદેસર, ભારતને રાહત મળશે કે મુશ્કેલી યથાવત રહેશે?
અમેરિકાની ફેડરલ અપીલ કોર્ટે ભારત માટે મોટી રાહતનો સંકેત આપતા પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા લાદવામાં આવેલા ટેરિફને ગેરકાયદેસર જાહેર કર્યો છે. કોર્ટે કહ્યું કે ટ્રમ્પ પાસે આંતરરાષ્ટ્રીય આર્થિક કટોકટીના નામે મનસ્વી રીતે ટેરિફ લાદવાનો આટલો મોટો અધિકાર નહોતો. જોકે, કોર્ટે 14 ઓક્ટોબર સુધી આ ટેરિફને લાગુ રહેવાની પરવાનગી આપી છે જેથી ટ્રમ્પ પ્રશાસન સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરી શકે.
ટ્રમ્પની પ્રતિક્રિયા
કોર્ટના નિર્ણય પછી તરત જ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ભડકી ઉઠ્યા. તેમણે આને “પક્ષપાતી નિર્ણય” ગણાવ્યો અને કહ્યું કે તે અમેરિકાને નબળું પાડશે. ટ્રમ્પે ટ્રુથ સોશિયલ પર લખ્યું કે તેઓ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરશે અને ત્યાં તેમને ન્યાય મળવાની આશા છે.
શું ભારતને ખરેખર રાહત મળશે?
ભારત પર લાદવામાં આવેલા 25% ટેરિફને લઈને હવે પરિસ્થિતિ થોડી સ્પષ્ટ થઈ છે. જો સુપ્રીમ કોર્ટમાં ટ્રમ્પ પ્રશાસન હારી જાય તો ભારતને આ વધારાના ટેક્સમાંથી રાહત મળી શકે છે. જોકે, હજુ એ સ્પષ્ટ નથી કે રશિયા પાસેથી તેલ આયાત પર લાદવામાં આવેલા દંડાત્મક ટેક્સ પણ આ નિર્ણયમાં સામેલ થશે કે નહીં. અમેરિકી અધિકારીઓનું કહેવું છે કે તેલ પરનો ટેરિફ રશિયા સાથે સંબંધિત સુરક્ષા કારણોને ધ્યાનમાં રાખીને લાદવામાં આવ્યો હતો, તેથી તે એક અલગ મામલો છે.
કયા કયા ટેરિફ યથાવત રહેશે?
કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સાથે સંબંધિત ઉત્પાદનો—જેમ કે સ્ટીલ, એલ્યુમિનિયમ અને તાંબા—પર લાદવામાં આવેલા ટેરિફ આ નિર્ણયથી પ્રભાવિત થશે નહીં. એટલે કે ભારતને કેટલાક મોરચે રાહત મળી શકે છે, પરંતુ ઉર્જા ક્ષેત્ર પર દબાણ હજુ પણ યથાવત રહી શકે છે.
કોર્ટનો મોટો નિર્ણય
અમેરિકન કોર્ટ ઓફ અપીલ્સે 7-4ના બહુમતીથી કહ્યું કે ટેરિફ લાદવાનો અધિકાર રાષ્ટ્રપતિ પાસે નહીં, પરંતુ કોંગ્રેસ (અમેરિકી સંસદ) પાસે છે. બંધારણમાં આ શક્તિ સ્પષ્ટપણે કોંગ્રેસને આપવામાં આવી છે. ટ્રમ્પે IEEPA કાયદા (International Emergency Economic Powers Act)નો હવાલો આપીને ટેરિફ લગાવ્યા હતા, પરંતુ કોર્ટે કહ્યું કે આ કાયદામાં “ટેરિફ કે ટેક્સ લગાવવાનો અધિકાર” રાષ્ટ્રપતિને આપવામાં આવ્યો નથી.
કાયદાકીય લડાઈ હજુ બાકી
પૂર્વ કાર્યકારી સોલિસિટર જનરલ નીલ કટિયાલ અને નાના ઉદ્યોગપતિઓના સમૂહે કોર્ટમાં ટ્રમ્પની નીતિને પડકારી હતી. હવે સુપ્રીમ કોર્ટમાં આ મામલો એક મોટો રાજકીય અને આર્થિક મુદ્દો બની શકે છે. ભારત માટે રાહતની આશા ચોક્કસ વધી છે, પરંતુ અંતિમ નિર્ણય ન આવે ત્યાં સુધી પરિસ્થિતિ અટકી રહેશે.
