યુક્રેન યુદ્ધવિરામ અને ભારત: શું આ જ ટ્રમ્પના ટેરિફ વધારાનું સાચું કારણ છે?
ભૂતપૂર્વ ભારતીય રાજદ્વારી વિકાસ સ્વરૂપે ભૂતપૂર્વ અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા ભારત પર ટેરિફ 25 ટકાથી વધારીને 50 ટકા કરવાના નિર્ણય પર મહત્વપૂર્ણ નિવેદન આપ્યું છે. તેમનું કહેવું છે કે ટ્રમ્પના ભારત પ્રત્યેના ગુસ્સાનું વાસ્તવિક કારણ રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવું નથી, પરંતુ એક અલગ મુદ્દો છે.
વિકાસ સ્વરૂપના મતે, ટ્રમ્પ નારાજ છે કે ભારતે તેમને યુદ્ધવિરામનો શ્રેય આપ્યો નથી. અહેવાલ મુજબ, ટ્રમ્પે ઘણી વખત પોતાને યુદ્ધવિરામના શિલ્પી ગણાવીને તેનો શ્રેય લીધો છે, પરંતુ ભારતે જાહેરમાં આ સ્વીકાર્યું નથી. આ ગુસ્સો જ ટેરિફ વધારવાનું કારણ બન્યો.
આ મુદ્દા વચ્ચે, અમેરિકા અને પાકિસ્તાન વચ્ચેની નિકટતા પણ ચર્ચામાં છે. તાજેતરના સમયમાં, અમેરિકા ભારતથી અંતર રાખીને પાકિસ્તાનની નજીક આવતું જોવા મળી રહ્યું છે. પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન શાહબાઝ શરીફ અને આર્મી ચીફ અસીમ મુનીર સાથેના અમેરિકન સંબંધોમાં ગરમાવો જોવા મળી રહ્યો છે. આ અંગે વિકાસ સ્વરૂપે કટાક્ષ કર્યો કે અમેરિકાએ પાકિસ્તાન સાથે મિત્રતા કરીને વ્યૂહાત્મક ભૂલ કરી છે, કારણ કે પાકિસ્તાન હંમેશા ચીન સાથે રહ્યું છે અને તેની નીતિઓ બેઇજિંગના હિતમાં રહી છે. તેમનું કહેવું છે કે જો કોઈ દેશ અમેરિકા સામે ઝૂકે છે, તો અમેરિકા વધુ માંગણીઓ કરશે અને આ ચક્ર ચાલુ રહેશે.
ભારતની વિદેશ નીતિ પર બોલતા, સ્વરૂપે કહ્યું કે ભારત એટલો મોટો અને સ્વાભિમાની દેશ છે કે તે કોઈપણ દબાણ હેઠળ ઝૂકી શકતો નથી. 1950 ના દાયકાથી, ભારતની વિદેશ નીતિનો પાયો “વ્યૂહાત્મક સ્વાયત્તતા” પર ટકેલો છે, અને કોઈપણ સરકાર માટે આ સિદ્ધાંત સાથે સમાધાન કરવું શક્ય નથી.
તેમણે એમ પણ કહ્યું કે પાકિસ્તાન અને અમેરિકા વચ્ચેની મિત્રતા લાંબા સમય સુધી ટકી શકતી નથી, કારણ કે આ સંબંધ મૂળભૂત રીતે નાણાકીય લાભો પર આધારિત છે. પાકિસ્તાનનું અર્થતંત્ર લાંબા સમયથી આંતરરાષ્ટ્રીય સહાય પર નિર્ભર છે અને અમેરિકા સાથેનો તેનો સંબંધ પણ આર્થિક જરૂરિયાતો દ્વારા સંચાલિત છે. આવી સ્થિતિમાં, વ્યૂહાત્મક સ્થિરતાની શક્યતા ઓછી છે.
ટૂંકમાં, વિકાસ સ્વરૂપ માને છે કે ટ્રમ્પનું ટેરિફ વધારવાનું પગલું મુખ્યત્વે વ્યક્તિગત અને રાજકીય રોષથી પ્રેરિત છે, અને રશિયા પાસેથી ઊર્જા ખરીદી જેવી ભારતની નીતિઓથી નહીં. ઉપરાંત, પાકિસ્તાન સાથે અમેરિકાનું નજીક આવવાનું પગલું ટૂંકા ગાળાનું અને જોખમી પગલું છે, જ્યારે ભારત સ્વતંત્ર વિદેશ નીતિના તેના સિદ્ધાંતને વળગી રહેશે.
