જો તમારા નખ પર આવી આછી કે ઊંડી ઊભી રેખાઓ હોય, તો તરત જ આ ટેસ્ટ કરાવો
ઘણી વાર એવું જોવામાં આવ્યું છે કે કેટલાક લોકોના નખ પર આછી અથવા ઊંડી રેખાઓ ઉપસી આવે છે. આ રેખાઓ સ્પર્શ કરવાથી પણ અનુભવાય છે. શરૂઆતમાં તો આ માત્ર એક સામાન્ય ફેરફાર લાગે છે, પરંતુ ઘણીવાર તે શરીરની અંદર ચાલી રહેલી કોઈ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા અથવા પોષક તત્ત્વોની ઊણપનો સંકેત હોઈ શકે છે.
નખ પર રેખાઓ આવવાના મુખ્ય કારણો
વધતી ઉંમર (Ageing): જેમ જેમ ઉંમર વધે છે, તેમ તેમ શરીરમાં પોષણની ઊણપ થવી સામાન્ય છે. આ દરમિયાન નખ પર આછી વર્ટિકલ (ઉપરથી નીચે તરફની) રેખાઓ ઉપસવી સામાન્ય છે. જો આ રેખાઓ ઊંડી ન હોય અને અન્ય કોઈ લક્ષણો ન હોય તો ચિંતા કરવાની જરૂર નથી.
પોષક તત્ત્વોની ઊણપ (Nutritional Deficiencies):
ઊંડી કે ભૂરા રંગની રેખાઓ સાથે નખનું તૂટવું, વિકૃત થઈ જવું એ શરીરમાં વિટામિન C, ઝિંક અને અન્ય જરૂરી પોષક તત્ત્વોની ઊણપ તરફ ઈશારો કરે છે.
આવી સ્થિતિમાં સંતુલિત આહાર લેવો ખૂબ જ જરૂરી બની જાય છે.
ત્વચા અને હોર્મોનલ સમસ્યાઓ (Skin and Hormonal Issues):
એક્ઝિમા, હાઇપોથાઇરોડિઝમ જેવી પરિસ્થિતિઓમાં પણ નખ નબળા પડીને રેખાદાર બની શકે છે.
સૂકી ત્વચા (Dry Skin)ની સમસ્યાવાળા લોકોમાં પણ આ ફેરફારો સામાન્ય છે.
ઓટોઇમ્યુન રોગ (Autoimmune Disease):
લાઇકેન પ્લેનસ નામના ઓટોઇમ્યુન રોગમાં નખ પર ઊંડી રેખાઓ ઉપસી શકે છે. આને તબીબી ભાષામાં બોઝ લાઇન્સ (Beau’s Lines) કહેવામાં આવે છે, જે મોટે ભાગે ગંભીર બીમારી અથવા અતિશય તણાવને કારણે થાય છે.
સફેદ રેખાઓ (Mees’ Lines):
આ આર્સેનિક ઝેરી અસર (Arsenic toxicity), કિડની ફેલ્યોર અથવા અન્ય ગંભીર પરિસ્થિતિઓનો સંકેત હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં વિલંબ કર્યા વિના ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.
કાળી અથવા ભૂરી રેખાઓ (Melanonychia):
આ રેખાઓ નખમાં ઈજા, ચેપ, કેટલીક દવાઓ અથવા આનુવંશિક કારણોસર આવી શકે છે.
જો આ રેખાઓ વધી રહી હોય અથવા દર્દ/લોહી સાથે હોય, તો તે ત્વચાના કેન્સર (મેલાનોમા)નો સંકેત પણ હોઈ શકે છે. તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો.
સફેદ લાંબી રેખાઓ (Leukonychia Striata):
આ માઇક્રોટ્રોમા (નાની ઈજાઓ), ફંગલ ઇન્ફેક્શન (ઓન્કોમાયકોસિસ) અથવા આનુવંશિક કારણોસર થઈ શકે છે.
જો નખ પર રેખાઓ દેખાય તો શું કરવું?
- જો રેખાઓ આછી હોય અને અન્ય કોઈ સમસ્યા ન હોય, તો તે ઉંમર સાથે સંકળાયેલો સામાન્ય ફેરફાર હોઈ શકે છે.
- પરંતુ જો નખમાં રેખાઓની સાથે તૂટવું, કાળા પડી જવા, દર્દ કે લોહી આવવા જેવી સમસ્યાઓ થઈ રહી હોય, તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.
- શરીરમાં પોષક તત્ત્વોની ઊણપને પૂરી કરવા માટે વિટામિન C, બાયોટિન, ઝિંક અને આયર્નથી ભરપૂર આહાર લો.
નખ માત્ર સુંદરતા જ નહીં, પરંતુ સ્વાસ્થ્યનો અરીસો પણ હોય છે. નખમાં આવતા ફેરફારોને અવગણશો નહીં, કારણ કે તે શરીરની અંદર છુપાયેલી કોઈ ગંભીર સમસ્યાનો પ્રારંભિક સંકેત હોઈ શકે છે.
