વિદુર નીતિ: આ કામ એકલા કરશો તો પસ્તાશો! જાણો કયા કામોમાં સાથીની જરૂર પડે છે
આપણા શાસ્ત્રોમાં જીવનને સફળ અને સંતુલિત બનાવવા માટે અનેક નીતિઓનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આમાંથી એક છે વિદુર નીતિ, જેને મહાભારત કાળમાં મહામનીષી વિદુરે ધૃતરાષ્ટ્રને સમજાવી હતી. વિદુરે કહેલી વાતો આજે પણ એટલી જ સુસંગત છે જેટલી હજારો વર્ષ પહેલા હતી. વિદુર નીતિ આપણને યોગ્ય જીવનશૈલી, નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા અને સામાજિક સંતુલનનો માર્ગ બતાવે છે. વિદુર અનુસાર, કેટલાક કાર્યો એવા છે જેને ક્યારેય એકલા કરવા જોઈએ નહીં, નહીંતર માણસને શારીરિક, માનસિક કે સામાજિક રીતે નુકસાન થઈ શકે છે.
1. એકલા સ્વાદિષ્ટ ભોજન ન કરો
વિદુર નીતિ કહે છે કે ભોજનનો સાચો આનંદ ત્યારે જ છે જ્યારે તેને પરિવાર અને મિત્રો સાથે વહેંચવામાં આવે. જો કોઈ વ્યક્તિ એકલા સ્વાદિષ્ટ ભોજન કરે છે તો તે સ્વાર્થની વૃત્તિ દર્શાવે છે. આમ કરવાથી સામાજિક સંબંધો નબળા પડી શકે છે અને વ્યક્તિ અન્ય લોકોથી અલગ-થલગ થઈ શકે છે. તેથી, ભોજનનો આનંદ વહેંચીને લેવો જ સૌથી ઉત્તમ છે.
2. એકલા મોટા નિર્ણયો ન લો
જીવનમાં ઘણીવાર એવા પ્રસંગો આવે છે જ્યારે આપણે મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લેવા પડે છે. વિદુરનું માનવું છે કે આવા સમયે એકલા નિર્ણય લેવાને બદલે ભરોસાપાત્ર અને બુદ્ધિમાન લોકોની સલાહ લેવી જોઈએ. એકલા લેવાયેલો નિર્ણય ઘણીવાર ખોટો સાબિત થાય છે અને તેના નકારાત્મક પરિણામો જીવનભર ભોગવવા પડી શકે છે. પરામર્શ અને સામૂહિક વિચાર-વિમર્શથી જ સાચો રસ્તો નીકળે છે.
3. સુમસામ રસ્તા પર એકલા ન ચાલો
વિદુર નીતિમાં એ પણ જણાવવામાં આવ્યું છે કે સુમસામ રસ્તાઓ પર એકલા ચાલવું જોખમી હોઈ શકે છે. ભલે તે સુરક્ષાની વાત હોય કે માનસિક સંતુલનની, એકલા મુસાફરી કરવી હંમેશા જોખમથી ભરેલું હોય છે. સમૂહમાં ચાલવાથી માત્ર સુરક્ષા જ નહીં, પરંતુ આત્મવિશ્વાસ પણ વધે છે.
4. બધા સૂઈ જાય ત્યારે એકલા ન જાગો
વિદુરે કહ્યું છે કે જ્યારે સમાજ કે પરિવારના લોકો સૂઈ રહ્યા હોય, તો એકલા જાગવું યોગ્ય નથી. તેનો અર્થ એ છે કે માણસે સમાજ સાથે સુમેળ સાધીને ચાલવું જોઈએ. એકલતા અથવા એકાકીપણું વ્યક્તિને માનસિક તણાવ અને અસંતુલન તરફ લઈ જાય છે.
વિદુર નીતિ આપણને એ શીખવે છે કે જીવનમાં સામૂહિકતા, ભાગીદારી અને પરામર્શનું અત્યંત મહત્વ છે. એકલા રહીને ન તો જીવનનો આનંદ લઈ શકાય છે અને ન તો યોગ્ય નિર્ણયો લઈ શકાય છે. તેથી આપણે વિદુરે બતાવેલા નિયમોનું પાલન કરીને જીવન જીવવું જોઈએ.
