તમારા PAN કાર્ડને સુરક્ષિત રાખવા માટે જાણો તપાસની રીત
પાન કાર્ડ (Permanent Account Number) ભારતમાં માત્ર એક ઓળખ પત્ર નથી, પરંતુ આર્થિક લેવડ-દેવડ અને નાણાકીય સુરક્ષા સાથે જોડાયેલો એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજ છે. બેંક ખાતું ખોલાવવાથી લઈને ટેક્સ ફાઇલ કરવા, પ્રોપર્ટી રજીસ્ટ્રેશન અને લોનની પ્રક્રિયા સુધી, દરેક જરૂરી નાણાકીય કામમાં PAN કાર્ડની જરૂર પડે છે.
જોકે, સાયબર ગુનેગારો હવે તેની માહિતી ચોરીને નકલી બેંક ખાતા ખોલાવી રહ્યા છે, બનાવટી લોન લઈ રહ્યા છે અને ટેક્સ છેતરપિંડી જેવા મામલાઓમાં તેનો દુરુપયોગ કરી રહ્યા છે. જો તમને શંકા હોય કે કોઈ તમારા PAN કાર્ડનો ઉપયોગ કરી રહ્યું છે, તો તેની તપાસ કરવી અને બચાવની રીતો જાણવી તમારા માટે અનિવાર્ય છે.
કેવી રીતે જાણવું કે કોઈ બીજા પાસે તમારું PAN કાર્ડ છે?
જો તમને શંકા હોય કે કોઈ તમારા PAN કાર્ડનો ખોટી રીતે ઉપયોગ કરી રહ્યું છે, તો આ જાણવાનો સૌથી સરળ રસ્તો એ છે કે તમે તમારા નામે ચાલી રહેલા લોન અને ક્રેડિટ એકાઉન્ટ્સ (Credit Accounts) ની તપાસ કરો.
ક્રેડિટ સ્કોર (Credit Score) તપાસો:
તમારા PAN કાર્ડ સાથે જોડાયેલા તમામ નાણાકીય રેકોર્ડ્સની તપાસ કરવાની સૌથી સરળ અને ઝડપી રીત તમારો ક્રેડિટ સ્કોર (જેને CIBIL સ્કોર પણ કહેવામાં આવે છે) તપાસવાનો છે.
- એપ્સનો ઉપયોગ: આજકાલ PhonePe, Google Pay અથવા Paytm જેવી અનેક લોકપ્રિય એપ્સ પર તમે આ માહિતી સરળતાથી જોઈ શકો છો.
- પ્રક્રિયા: બસ એપમાં “Credit Score” વિભાગ અથવા વિકલ્પ શોધો.
- માહિતી ભરો: માંગવામાં આવેલી સામાન્ય માહિતી (જેમ કે નામ અને ફોન નંબર) ભરો.
- રેકોર્ડ્સ જુઓ: થોડી જ સેકન્ડોમાં તમારા PAN સાથે જોડાયેલા તમામ લોન, ક્રેડિટ કાર્ડ અને અન્ય ક્રેડિટ એકાઉન્ટ્સનો સંપૂર્ણ રેકોર્ડ સ્ક્રીન પર દેખાશે.
શંકાસ્પદ ગતિવિધિની ઓળખ:
- જો આ રેકોર્ડ્સમાં તમને કોઈ અજાણી લોન, ક્રેડિટ કાર્ડ અથવા બેંક ખાતાનું નામ દેખાય, જેના માટે તમે અરજી નથી કરી, તો સમજી લો કે તમારું PAN કાર્ડ ખોટા હાથોમાં જતું રહ્યું છે અને તેનો દુરુપયોગ થઈ રહ્યો છે.
જો PAN કાર્ડનો દુરુપયોગ થયો હોય તો શું કરવું?
જો તપાસમાં કોઈ શંકાસ્પદ માહિતી કે ટ્રાન્ઝેક્શન મળે, તો તમારે તાત્કાલિક અને ઝડપી કાર્યવાહી કરવી જોઈએ:
- બેંક અને ક્રેડિટ બ્યુરોને જાણ કરો:
- સૌ પ્રથમ, તમારી બેંક અને ક્રેડિટ બ્યુરો (જેમ કે CIBIL, Experian, Equifax) ને આ છેતરપિંડીની તરત જ જાણ કરો.
- તેમને લેખિતમાં જણાવો કે તમારા નામે નકલી લોન લેવામાં આવી છે જેથી તેઓ તે એકાઉન્ટને ફ્રીઝ કરી શકે.
- આવકવેરા વિભાગમાં ફરિયાદ:
- ભારત સરકારના આવકવેરા વિભાગ (Income Tax Department) ની સત્તાવાર વેબસાઇટ પર જાઓ.
- ત્યાં જઈને PAN ના દુરુપયોગની ફરિયાદ નોંધાવો અને છેતરપિંડીની સંપૂર્ણ માહિતી આપો.
- પોલીસમાં રિપોર્ટ નોંધાવો:
- તમારા સ્થાનિક પોલીસ સ્ટેશન અથવા સાયબર ક્રાઇમ સેલમાં જઈને આ છેતરપિંડી અંગે એક ઔપચારિક FIR (First Information Report) અચૂક નોંધાવો.
નિષ્કર્ષ અને બચાવ
જો રિપોર્ટમાં કોઈ ગડબડી ન મળે, તો નિશ્ચિંત રહો કે તમારું PAN કાર્ડ હાલ સુરક્ષિત છે. પરંતુ એ પણ યાદ રાખો કે માત્ર PAN કાર્ડને સુરક્ષિત રાખવું (જેમ કે કોઈની સાથે શેર ન કરવું) પૂરતું નથી, પરંતુ તેની નિયમિત તપાસ કરવી પણ જરૂરી છે જેથી કોઈપણ પ્રકારની સંભવિત છેતરપિંડીથી સમયસર બચી શકાય.
