સફરજન કાપ્યા પછી કાળું કેમ થઈ જાય છે? બચાવવાના સરળ ઉપાયો જાણો
આરોગ્યની વાત હોય અને તેમાં સફરજનનું નામ ન આવે, એવું શક્ય નથી. “An apple a day keeps the doctor away” આ કહેવત સફરજનનું મહત્વ દર્શાવે છે. પરંતુ ઘણીવાર સમસ્યા એ આવે છે કે જેવો સફરજનને કાપવામાં આવે છે, તેનો રંગ સફેદથી ભૂરો કે કાળો થવા લાગે છે. ખાસ કરીને જ્યારે આપણે બાળકોના લંચ બોક્સમાં સફરજન પેક કરવા માંગીએ છીએ, તો તે ભૂરા રંગનું થઈને દેખાવમાં સારું લાગતું નથી. આવા સંજોગોમાં સવાલ એ ઊભો થાય છે કે સફરજન કાળું થવાનું કારણ શું છે અને તેને તાજું રાખવાના ઉપાયો શું છે?
સફરજન કાપ્યા પછી ભૂરો કેમ પડે છે?
જ્યારે સફરજનને કાપવામાં આવે છે ત્યારે તેના કોષો (સેલ્સ) તૂટી જાય છે. આ કોષોમાં રહેલો પોલીફેનોલ ઓક્સિડેઝ નામનો એન્ઝાઇમ હવાના સંપર્કમાં આવતા જ ઓક્સિજન સાથે પ્રતિક્રિયા કરે છે. આ પ્રક્રિયાને એન્ઝાઇમેટિક બ્રાઉનિંગ કહેવાય છે. આ પ્રતિક્રિયાથી ભૂરા રંગના કમ્પાઉન્ડ બને છે, જેના કારણે સફરજનના કપાયેલા ભાગનો રંગ બદલાઈને ભૂરો કે કાળો થઈ જાય છે. ધ્યાન રાખવાની વાત એ છે કે રંગ બદલાયા છતાં સફરજન ખાવા માટે હાનિકારક નથી, ફક્ત તેનો દેખાવ અને સ્વાદ થોડો અલગ લાગી શકે છે.
કપાયેલા સફરજનને કાળું થતા બચાવવાના સરળ ઉપાયો
પાણીમાં ડુબાડીને રાખો: જેવો સફરજન કાપો, તરત જ તેને પાણીના વાડકામાં નાખી દો. આનાથી તે હવાના સંપર્કમાં નહીં આવે અને તેનો રંગ જળવાઈ રહેશે.
મીઠાના પાણીનો ઉપયોગ: એક ગ્લાસ પાણીમાં અડધી ચમચી મીઠું નાખીને કપાયેલા સફરજનને 2-3 મિનિટ માટે ડુબાડી દો. બાદમાં પાણીથી ધોઈને ઉપયોગ કરો, સફરજન કાળું નહીં થાય અને સ્વાદ પણ બરાબર રહેશે.
લીંબુનો રસ લગાવો: સફરજન કાપ્યા પછી તેના પર થોડો લીંબુનો રસ છાંટી દો. લીંબુમાં રહેલો સાઈટ્રિક એસિડ ઓક્સિડેશનની પ્રક્રિયાને રોકી દે છે.
મધનું દ્રાવણ: જો તમે લીંબુની ખટાશ નથી ઇચ્છતા તો પાણીમાં થોડું મધ ભેળવીને કપાયેલા સફરજનને તેમાં રાખી શકો છો. આ પણ સફરજનને કાળું થતા બચાવે છે.
હવાચુસ્ત પેકિંગ: કપાયેલા સફરજનને લંચ બોક્સમાં પેક કરતી વખતે હવાચુસ્ત કન્ટેનરનો ઉપયોગ કરો. આનાથી હવા અંદર નહીં પહોંચે અને સફરજન લાંબા સમય સુધી ફ્રેશ દેખાશે.
સફરજનને ફરીથી જોડો: કપાયેલા ટુકડાઓને ફરીથી સફરજનના આકારમાં ગોઠવીને રબર બેન્ડથી બાંધી દો. આ ઉપાય થોડા સમય માટે અસરકારક છે.
સફરજનનું કાળું પડવું એક કુદરતી પ્રક્રિયા છે, પરંતુ તેને રોકવું મુશ્કેલ નથી. થોડા ઘરગથ્થુ ઉપાયો અપનાવીને તમે સફરજનને લાંબા સમય સુધી તાજું રાખી શકો છો. હવે જ્યારે પણ બાળકો કે પોતાના માટે સફરજન કાપો, તો આ ટીપ્સનો ઉપયોગ કરો અને ખચકાટ વિના સફરજનનો આનંદ લો.
