VIP માટે હંમેશા ‘રેડ કાર્પેટ’ જ કેમ પાથરવામાં આવે છે? જાણો તેનો રસપ્રદ ઇતિહાસ
કોઈ મોટા આયોજન, ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ કે એવોર્ડ શોની વાત હોય — તમે હંમેશા જોયું હશે કે જ્યારે કોઈ સેલિબ્રિટી કે VIP કોઈ ઈવેન્ટમાં પહોંચે છે, ત્યારે તેના સ્વાગત માટે ‘રેડ કાર્પેટ’ (લાલ જાજમ) પાથરવામાં આવે છે. પરંતુ શું ક્યારેય તમારા મનમાં આ સવાલ થયો છે કે આખરે લાલ જાજમ જ કેમ? વાદળી, લીલો કે સોનેરી કેમ નહીં? તેની પાછળ એક અત્યંત જૂનો અને રસપ્રદ ઇતિહાસ છુપાયેલો છે, જે દૈવીય પરંપરાઓથી લઈને હોલીવુડના ગ્લેમર સુધી ફેલાયેલો છે.
દેવતાઓના પગલાંનું પ્રતીક હતું ‘રેડ કાર્પેટ’
- ઐતિહાસિક દસ્તાવેજો જણાવે છે કે લાલ જાજમનો ઉલ્લેખ ઈસા પૂર્વ 458માં લખાયેલા પ્રાચીન ગ્રીક નાટક **‘અગામેમ્નન’**માં મળે છે.
- કથા અનુસાર, જ્યારે રાજા અગામેમ્નન ટ્રોજન યુદ્ધમાંથી વિજયી થઈને પાછા ફર્યા, ત્યારે તેમના સન્માનમાં લાલ જાજમ બિછાવવામાં આવી.
- તે યુગમાં લાલ જાજમ ફક્ત દેવતાઓ માટે આરક્ષિત રહેતી હતી, જેથી તેઓ ધરતીને સ્પર્શ ન કરે.
- વાર્તા પ્રમાણે, મનુષ્યનું આ જાજમ પર ચાલવું અહંકારનું પ્રતીક માનવામાં આવતું — અને આ જ ઘમંડને કારણે અગામેમ્નનની હત્યા કરી દેવામાં આવી હતી. ત્યારથી જ લાલ જાજમ શક્તિ, સન્માન અને દેવત્વનું પ્રતીક બની ગયું.
પહેલીવાર સત્તાવાર રીતે ક્યારે બિછાવવામાં આવી રેડ કાર્પેટ?
- ઇતિહાસકારો અનુસાર, ઔપચારિક રીતે પહેલીવાર 1821માં અમેરિકામાં તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ જેમ્સ મુનરોના સ્વાગત માટે રેડ કાર્પેટ બિછાવવામાં આવી હતી.
- ત્યારબાદ 1902માં ન્યૂયોર્કમાં એક્સપ્રેસ ટ્રેનના મુસાફરોના સ્વાગત માટે તેનો ઉપયોગ થયો.
- 1920ના દાયકામાં જ્યારે હોલીવુડનો યુગ શરૂ થયો, ત્યારે રેડ કાર્પેટ ગ્લેમર અને સેલિબ્રિટી કલ્ચરનો હિસ્સો બની ગઈ — જે આજ સુધી ચાલુ છે.
આખરે લાલ રંગ જ કેમ?
- લાલ રંગ હંમેશાથી ધન, સમૃદ્ધિ અને શક્તિનું પ્રતીક રહ્યો છે.
- પ્રાચીન કાળમાં લાલ રંગના કપડાં બનાવવા અત્યંત મોંઘા હતા, કારણ કે તેમાં દુર્લભ કીડા કોચીનીલમાંથી રંગ કાઢવામાં આવતો હતો.
- તેથી લાલ રંગ પહેરવો કે લાલ જાજમ પર ચાલવું રાજવી પરિવારો અને ધનવાન વર્ગની શાન સમજવામાં આવતી. આ જ કારણ છે કે આ રંગ શાહી આયોજનોથી લઈને આધુનિક ગ્લેમર સુધી જોડાયેલો રહ્યો.
ભારતમાં પહેલીવાર ક્યારે બિછાવવામાં આવી રેડ કાર્પેટ?
- ભારતમાં રેડ કાર્પેટનો પહેલો ઉલ્લેખ 1911ના દિલ્હી દરબાર સાથે જોડાયેલો છે.
- કહેવાય છે કે તે સમયે વાઇસરોય લોર્ડ હાર્ડિંગેએ કિંગ જ્યોર્જ પંચમ અને ક્વીન મેરીના સ્વાગત માટે લાલ જાજમ બિછાવી હતી.
- આજે રાષ્ટ્રપતિ ભવનથી લઈને સંસદ સુધી કોઈ પણ વિદેશી મહેમાન કે ગણમાન્ય વ્યક્તિના સ્વાગતમાં રેડ કાર્પેટ બિછાવવી એક ઔપચારિક પરંપરા બની ચૂકી છે.
હોલીવુડ અને ગ્લેમરની ઓળખ બની રેડ કાર્પેટ
- સમયની સાથે રેડ કાર્પેટનો અર્થ પણ બદલાઈ ગયો.
- આજે તે માત્ર સન્માન નહીં, પરંતુ સ્ટાઇલ, ખ્યાતિ અને બ્રાન્ડ વેલ્યુનું પ્રતીક છે.
- ઓસ્કાર જેવા એવોર્ડ શોમાં સિતારાઓની રેડ કાર્પેટ એન્ટ્રી જ સૌથી ચર્ચિત ક્ષણ હોય છે.
- આ મંચ ન માત્ર સેલિબ્રિટીઝને પોતાની ફેશન સ્ટેટમેન્ટ બતાવવાનો મોકો આપે છે, પરંતુ મીડિયા અને દર્શકો સાથે જોડાવાનું પણ એક માધ્યમ બની ચૂક્યો છે.
રેડ કાર્પેટ માત્ર એક જાજમ નથી — પરંતુ તે સન્માન, શક્તિ અને પ્રતિષ્ઠાનું પ્રતીક છે. ગ્રીક પરંપરાઓથી લઈને આધુનિક સિનેમા સુધી, આ રંગ શાહી ઠાઠ અને ગ્લેમરનો હિસ્સો બની ચૂક્યો છે. કદાચ આ જ કારણ છે કે જ્યારે પણ કોઈ ખાસ મહેમાન કે સિતારો આવે છે, ત્યારે તેનું સ્વાગત આજે પણ તે જ લાલ જાજમ પર કરવામાં આવે છે — જે ઇતિહાસ, પરંપરા અને ગૌરવની વાર્તા કહે છે.
