સાઉદી અરબ બની શકે છે મુસ્લિમ દુનિયાનો નવો ‘સુપરપાવર’, અમેરિકા સાથેની ડીલ કયા સંકેત આપે છે?
સાઉદી અરબ હાલમાં સતત એવા પગલાં લઈ રહ્યું છે જે તેને મુસ્લિમ દેશોમાં સૌથી મજબૂત શક્તિ બનાવવાની દિશામાં લઈ જઈ શકે છે. પહેલા પાકિસ્તાન સાથે સામરિક સહયોગનો કરાર અને હવે અમેરિકા સાથે એક મોટી સંરક્ષણ (ડિફેન્સ) ડીલની તૈયારી – આ દિશામાં એક મોટો સંકેત છે.
અમેરિકા-સાઉદી ડીલની ચર્ચા તેજ
રિપોર્ટ મુજબ, સાઉદી અરબના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન આવતા મહિને અમેરિકાના પ્રવાસે વ્હાઇટ હાઉસ જશે. એવી અપેક્ષા છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન અમેરિકા અને સાઉદી અરબ વચ્ચે એક મોટી સુરક્ષા ડીલ પર હસ્તાક્ષર થઈ શકે છે.
રિપોર્ટ્સ અનુસાર, આ ડીલ કતાર-અમેરિકા ડીલના ધોરણે હોઈ શકે છે. તે ડીલમાં અમેરિકાએ કતારને સુરક્ષાની ગેરંટી આપી હતી કે કોઈપણ સશસ્ત્ર હુમલાને અમેરિકા પરનો હુમલો માનવામાં આવશે.
પાકિસ્તાન સાથે પહેલાં જ થઈ ચૂક્યો છે મોટો સંરક્ષણ કરાર
થોડા અઠવાડિયા પહેલાં સાઉદી અરબે પાકિસ્તાન સાથે એક મ્યુચ્યુઅલ ડિફેન્સ પેક્ટ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.
- આ કરાર હેઠળ જો કોઈ એક દેશ પર હુમલો થાય છે, તો તેને બંને દેશો વિરુદ્ધનો હુમલો ગણવામાં આવશે.
- સાથે જ, આ સમજૂતીમાં સૈન્ય તાલીમ, હથિયારોનો પુરવઠો, સંયુક્ત કવાયત (જોઇન્ટ એક્સરસાઇઝ) અને તકનીકી સહયોગ જેવા અન્ય જોગવાઈઓ પણ શામેલ છે.
સાઉદીની વ્યૂહરચના શું છે?
સાઉદી અરબનો પ્રયાસ છે કે તે મુસ્લિમ દેશોમાં નેતૃત્વની ભૂમિકા ભજવે અને પોતાને એક સુરક્ષિત તથા સામરિક રીતે મજબૂત રાષ્ટ્ર તરીકે સ્થાપિત કરે. અમેરિકા સાથે ડીલ કરવાનો એક હેતુ એ પણ છે કે ઇઝરાયેલ સાથે સંબંધો સામાન્ય કરવાની દિશામાં વોશિંગ્ટનની મદદ લઈ શકાય.
અમેરિકાને શું મળશે?
જો આ ડીલ થાય છે, તો અમેરિકાને પણ ફાયદો થશે.
- આનાથી અમેરિકાની મધ્ય પૂર્વ (મિડલ ઇસ્ટ)માં વ્યૂહાત્મક પકડ મજબૂત થશે.
- ચીન જેવા સ્પર્ધાત્મક દેશોથી મુકાબલામાં તેને બઢત મળશે.
જોકે, અમેરિકી વિદેશ મંત્રાલય અને વ્હાઇટ હાઉસે આ ડીલ પર હજી સુધી કોઈ સત્તાવાર ટિપ્પણી કરી નથી.
સાઉદી અરબ એક પછી એક એવા પગલાં લઈ રહ્યું છે જે તેને માત્ર ક્ષેત્રીય જ નહીં, પણ વૈશ્વિક સ્તરે મુસ્લિમ જગતનો સૌથી તાકતવર દેશ બનાવી શકે છે. અમેરિકા અને પાકિસ્તાન સાથેની સંરક્ષણ ડીલ્સ આ વ્યૂહરચનાનો ભાગ છે. હવે જોવાનું એ છે કે ખરેખર આ ડીલ ફાઇનલ થાય છે કે નહીં.
