વિશ્વ અલ્ઝાઈમર દિવસ 2022: અલ્ઝાઈમર મગજને લગતો રોગ છે, જેના વિશે જાગૃતિ વધારવા માટે દર વર્ષે 21 સપ્ટેમ્બરે વિશ્વ અલ્ઝાઈમર દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. અલ્ઝાઈમર એ ડિમેન્શિયાનો સૌથી સામાન્ય પ્રકાર છે. અલ્ઝાઈમરના સૌથી સામાન્ય લક્ષણો યાદશક્તિમાં ઘટાડો અને રોજિંદા વાતચીતમાં શબ્દો ખૂટે છે. જેમ જેમ રોગ વધે છે, આ લક્ષણો વધુ ગંભીર બને છે.
શું પુરુષો કરતાં સ્ત્રીઓ વધુ ભોગ બને છે?
ગ્લોબલ હોસ્પિટલ પરેલ, મુંબઈના ન્યુરોલોજીના સિનિયર કન્સલ્ટન્ટ ડૉ. પંકજ અગ્રવાલે જણાવ્યું હતું કે અલ્ઝાઈમર રોગ સ્ત્રીઓને વધુ અસર કરે છે. પુરૂષો કરતાં સ્ત્રીઓ શા માટે અલ્ઝાઈમરની વધુ સંભાવના ધરાવે છે તેના માટે ઘણા સંભવિત વૈજ્ઞાનિક અને સમાજશાસ્ત્રીય ખુલાસાઓ છે.
સ્ત્રીઓને અલ્ઝાઈમર થવાની સંભાવના કયા કારણોથી વધુ છે?
મસિના હોસ્પિટલ, મુંબઈના કન્સલ્ટન્ટ ન્યુરોલોજિસ્ટ ડૉ. આશિષ ગોસરે જણાવ્યું હતું કે અલ્ઝાઈમરથી પીડિત લગભગ 2/3 દર્દીઓ સ્ત્રીઓ છે. સ્ત્રીઓને વધુ અસર થવાનું પ્રથમ અને મુખ્ય કારણ એ છે કે સ્ત્રીઓ પુરૂષો કરતાં લાંબુ જીવે છે અને અલ્ઝાઈમરનું સૌથી મોટું જોખમ પરિબળ ઉંમર છે. તમે જેટલા લાંબા સમય સુધી જીવશો, તમને અલ્ઝાઈમર રોગ થવાની શક્યતાઓ એટલી જ વધી જશે.
બીજું કારણ એ હોઈ શકે છે કે સ્ત્રીઓમાં પુરૂષો કરતાં ઓટોઇમ્યુન રોગ થવાની શક્યતા બમણી હોય છે. આવું એટલા માટે થાય છે કારણ કે મહિલાઓની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પુરૂષો કરતા વધુ મજબૂત હોય છે, જેથી બાળકને ગર્ભાશયમાં ચેપથી બચાવી શકાય છે. આ કારણોસર, તેમની પાસે પુરુષો કરતાં વધુ અસામાન્ય એમાયલોઇડ તકતીઓ પણ હોઈ શકે છે.
ત્રીજું સંભવિત કારણ સ્ત્રીઓને તેમના જીવનકાળ દરમિયાન થતા હોર્મોનલ ફેરફારો હોઈ શકે છે. આના કારણે પણ મહિલાઓમાં અલ્ઝાઈમરની શક્યતા વધી શકે છે.
અલ્ઝાઈમરથી કેવી રીતે બચી શકાય?
ડૉ. પંકજ અગ્રવાલ કહે છે, “ઉંમર અને જિનેટિક્સ અલ્ઝાઈમરનું જોખમ વધારે છે, જેને બદલી શકાતું નથી. જો કે, આ સિવાય હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને પ્રવૃત્તિનો અભાવ પણ આ રોગનું જોખમ વધારવાનું કામ કરે છે. તેથી દરરોજ કસરત કરો, શરીરને સક્રિય રાખો, જેથી રક્ત પ્રવાહ અને ઓક્સિજન વધુ સારી રીતે મગજ સુધી પહોંચી શકે. જેનાથી મગજના કોષોને ફાયદો થાય છે.”
