Bangladesh Election Investigation શેખ હસીનાની ચૂંટણી વિવાદોની તપાસ માટે સમિતિની રચના: મોહમ્મદ યુનુસે લીધેલું મહત્વપૂર્ણ પગલું
Bangladesh Election Investigation બાંગ્લાદેશના તાજેતરના રાજકારણમાં મોટા પરિવર્તન માટે દિશા સુચવે એવું એક મહત્વપૂર્ણ પગલું લેવામાં આવ્યું છે. દેશમાં હાલના કારકિર્દી વડા પ્રધાન મોહમ્મદ યુનુસે ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન શેખ હસીનાના કાર્યકાળ દરમિયાન યોજાયેલી ચૂંટણીઓની પારદર્શિતા અંગે તપાસ કરાવવાના ઉદ્દેશ્યથી એક વિશેષ સમિતિની રચના કરી છે. આ સમિતિ 2014, 2018 અને 2024ની ત્રણ સામાન્ય ચૂંટણીઓની નિષ્પક્ષતા અને યોગ્યતા અંગે તપાસ કરશે.
વિવાદાસ્પદ ચૂંટણીઓ અને વિપક્ષના આરોપો
વિપક્ષ પક્ષોએ લાંબા સમયથી આરોપ લગાવ્યા છે કે શેખ હસીનાની આગેવાની હેઠળના શાસક દળ અવામી લીગે સુરક્ષા દળો અને ચૂંટણી પંચની મદદથી ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં હસ્તક્ષેપ કરીને પોતાનું વિજય સુનિશ્ચિત કર્યું હતું. 2014, 2018 અને 2024ની ચૂંટણી સતત વિવાદમાં રહી છે. ખાસ કરીને 2018માં અનેક મતદાન મથકોમાં મતદારોને મતદાન કરતા રોકવામાં આવ્યા હોવાના આરોપો સાંભળવામાં આવ્યા હતા.
સમિતિના કાર્યની શરૂઆત
શમીમ હસનૈનના નેતૃત્વ હેઠળની સમિતિએ પહેલી બેઠક યોજી છે જેમાં સીસીટીવી ફૂટેજ, સાક્ષીઓના નિવેદનો, એનજીઓના અહેવાલો અને આંતરરાષ્ટ્રીય નિરીક્ષકોની નોંધોની ગંભીરતાપૂર્વક તપાસ શરૂ થઈ છે. સમિતિમાં સામેલ વિવિધ ક્ષેત્રોના નિષ્ણાતો — જેમ કે પત્રકારો, ભૂતપૂર્વ ચૂંટણી કમિશનર, માનવાધિકાર કાર્યકર્તાઓ અને શિક્ષણવિદો — ચૂંટણી ગોટાળાના દાવાઓની વિગતવાર સમીક્ષા કરી રહ્યા છે.
સામાન્ય જનતાના અવાજને પણ સ્થાન
સમિતિ સમક્ષ ढાકાની એક વૃદ્ધ મહિલા દ્વારા આપવામાં આવેલું નિવેદન ખાસ ધ્યાન ખેંચે એવું હતું. તેમના પુત્રને 2018માં મતદાનથી અટકાવવામાં આવ્યો હોવાનો આક્ષેપ કરાયો. આવા કેસો રાજ્યવ્યવસ્થાની ન્યાયિકતા પર ગંભીર પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. સોશિયલ મીડિયા પર 2024ની ચૂંટણી દરમિયાન કેટલીક ક્લિપ્સ પણ સામે આવી હતી, જેમાં મતદાન અધિકારીઓને જાતે મત આપતા જોવામાં આવ્યા હતા.
અહેવાલ દેશની લોકશાહી માટે મહત્વપૂર્ણ
શમીમ હસનૈને કહ્યું કે, “આ ફક્ત ચૂંટણીની વાત નથી, આ તો દેશની લોકશાહી આત્માની વાત છે.” સમિતિને નક્કી કરેલી સમયમર્યાદા સુધીમાં અંતિમ અહેવાલ રજૂ કરવાનો છે. આ અહેવાલ માત્ર ભૂતકાળની તપાસ નહિ, પરંતુ ભવિષ્યની ચૂંટણી વ્યવસ્થાને વધુ પારદર્શક અને ન્યાયી બનાવવાના માર્ગદર્શન રૂપે પણ કાર્ય કરશે.
ચૂંટણીઓનું સંક્ષિપ્ત વિવરણ
- 2014 (5 જાન્યુઆરી):
- અવામી લીગ: 234 બેઠકો
- રાષ્ટ્રીય પાર્ટી (ઇર્શાદ): 34
- અન્ય: 32
- 2018 (30 ડિસેમ્બર):
- અવામી લીગ + મીત્રો: 257
- રાષ્ટ્રીય પાર્ટી: 26
- BNP: 7
- અન્ય: 11
- 2024 (7 જાન્યુઆરી):
- અવામી લીગ: 222–224
- રાષ્ટ્રીય પાર્ટી: 11
- સ્વતંત્ર: 62–63
- (કેટલાંક બેઠકો મુલતવી)