નેપાળમાં સામ્યવાદી પ્રભુત્વવાળી સરકારની રચનાની અસર દેખાવા લાગી છે. ચીને દાવો કર્યો છે કે પોખરા એરપોર્ટ એ “બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિએટીવ (BRI)) હેઠળ ચીન અને નેપાળ વચ્ચેના સહકારનો મુખ્ય પ્રોજેક્ટ છે. કાઠમંડુમાં ચીની દૂતાવાસે પોખરા ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટના ઉદ્ઘાટનના એક દિવસ પહેલા આ દાવો કર્યો હતો. જ્યારે નેપાળ સરકારનું અત્યાર સુધીનું સત્તાવાર વલણ એ છે કે ચીનના પ્રોજેક્ટ BRI હેઠળ નેપાળમાં હજુ સુધી કોઈ પ્રોજેક્ટ અમલમાં આવ્યો નથી. નેપાળ સરકારે વારંવાર કહ્યું છે કે BRI હેઠળ પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવા માટે વાતચીત ચાલી રહી છે.
પોખરા એરપોર્ટનું રવિવારે વડાપ્રધાન પુષ્પ કમલ દહલ દ્વારા ઉદ્ઘાટન થવાનું હતું. પરંતુ તે પહેલા શનિવારે ચીની એમ્બેસીએ ટ્વીટ કરીને દાવો કર્યો હતો કે આ એરપોર્ટ બીઆરઆઈ હેઠળ બનાવવામાં આવ્યું છે. નેપાળ અને ચીને 2017માં BRIના ડ્રાફ્ટ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. નેપાળે શરૂઆતમાં કહ્યું હતું કે BRI હેઠળ દેશમાં 35 પ્રોજેક્ટ બનાવવામાં આવશે. બાદમાં ચીનની વિનંતી પર આ પ્રોજેક્ટ્સની સંખ્યા ઘટાડીને નવ કરી દેવામાં આવી હતી. જે પ્રોજેક્ટને બીઆરઆઈની યાદીમાંથી દૂર કરવામાં આવ્યા હતા તેમાં પોખરા એરપોર્ટનો પણ સમાવેશ થાય છે.
અખબાર કાઠમંડુ પોસ્ટના અહેવાલ મુજબ, માર્ચ 2016 માં, નેપાળ સરકારે નવું એરપોર્ટ બનાવવા માટે ચીન સાથે લગભગ $215 મિલિયનનો કરાર કર્યો હતો. નેપાળના નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલય અને ચાઇના એક્ઝિમ બેંક વચ્ચે આ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. પરંતુ એ કરારમાં ક્યાંય પણ BRIનો ઉલ્લેખ નહોતો. તે કરાર મુજબ એક્ઝિમ બેંક 25 ટકા વ્યાજમુક્ત લોન આપવા સંમત થઈ હતી. તેમણે બાકીની લોન વાર્ષિક 2 ટકાના વ્યાજ દરે આપવા સંમત થયા હતા, જે 20 વર્ષમાં ચૂકવવામાં આવશે.
આ પહેલા પણ મે 2014માં આ એરપોર્ટ બનાવવા માટે ચીનની કંપની CAMCને કોન્ટ્રાક્ટ આપવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. તે સમયે BRI હજુ તેના પ્રારંભિક તબક્કામાં હતી. ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે 2013માં BRIની જાહેરાત કરી હતી. વિશ્લેષકોના મતે, જ્યારે નેપાળ 2017 સુધી આ પ્રોજેક્ટનો ભાગ નહોતું, જ્યારે એરપોર્ટના નિર્માણની યોજના 2014માં કરવામાં આવી હતી અને 2016માં એક્ઝિમ બેંક સાથે લોન કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ એ પણ દર્શાવે છે કે આ એરપોર્ટ BRI હેઠળ બનાવવામાં આવ્યું નથી.
નેપાળના વિદેશી, નાણા અને પ્રવાસન મંત્રાલયના ત્રણ અધિકારીઓએ કાઠમંડુ પોસ્ટને જણાવ્યું હતું કે પોખરા એરપોર્ટ માટે લોનની વાટાઘાટો ત્યારે પણ શરૂ થઈ જ્યારે ચીનમાં BRI પ્રોજેક્ટ હજુ પણ વૈચારિક તબક્કામાં હતો. તેમણે કહ્યું કે તેને જોતા કહી શકાય કે આ પ્રોજેક્ટ BRIનો ભાગ છે, તે ચીનની પોતાની સમજ છે. મતલબ નેપાળ એવું માનતું નથી. પરંતુ નેપાળ સરકારે રવિવાર સુધી ચીનના દાવાને નકારવા માટે કોઈ ઔપચારિક નિવેદન બહાર પાડ્યું ન હતું.
