યુક્રેને રશિયા પર રોકેટ છોડ્યા હતા. અહેવાલ છે કે યુદ્ધના સૌથી ભયંકર હુમલાઓમાં લગભગ 63 રશિયન સૈનિકો માર્યા ગયા છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે યુક્રેને આ માટે ‘HIMAR’ સિસ્ટમનો ઉપયોગ કર્યો છે. જો કે, આ પહેલા એવા અહેવાલો આવ્યા છે કે યુક્રેન આ ઘાતક પ્રણાલીને રશિયન દળો વિરુદ્ધ શરૂ કરી છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે HIMAR શું છે અને યુક્રેનને આ શક્તિ ક્યાંથી મળી?
પહેલા હિમરને જાણો
HIMARS એટલે કે M142 હાઇ મોબિલિટી આર્ટિલરી રોકેટ સિસ્ટમ. તે એક મિસાઈલ લોન્ચર છે, જે 5 ટન વજનના ટ્રક સાથે જોડાયેલ છે અને તે એક સમયે 6 ગાઈડેડ મિસાઈલ લોન્ચ કરી શકે છે. હિમર્સ રોકેટ લોન્ચર સિસ્ટમ 80 કિમી સુધીની રેન્જ ધરાવે છે. તેનું વજન લગભગ 16.25 ટન છે.
જો કે, હિમર્સની શ્રેણી બદલાઈ શકે છે. HIMARS આર્મી ટેક્ટિકલ મિસાઇલ સિસ્ટમ મિસાઇલને પણ ફાયર કરી શકે છે, જેની રેન્જ 300 કિમી સુધી હોઇ શકે છે. જો કે, યુક્રેન પાસે આ નથી.
યુક્રેન કેવી રીતે મળ્યું
એવા અહેવાલો છે કે યુએસએ $9 બિલિયનના સુરક્ષા સહકાર પેકેજમાં 16 હિમર્સ સિસ્ટમનો પણ સમાવેશ કર્યો છે. યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમિર ઝેલેન્સકીએ પણ કહ્યું છે કે હિમર્સ મિસાઇલો રશિયા સામેના યુદ્ધનો માર્ગ બદલી રહી છે. તેનો ઉપયોગ ડઝનેક રશિયન ટાર્ગેટને નિશાન બનાવવા માટે કરવામાં આવ્યો હોવાનું કહેવાય છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે હિમર્સનો ઉપયોગ યુક્રેનમાં જૂનના અંતમાં અથવા જુલાઈની શરૂઆતમાં થવા લાગ્યો હતો. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે શરૂઆતના તબક્કામાં તેનો ઉપયોગ મોબાઈલ ફોર્સની જગ્યાએ નિશ્ચિત લક્ષ્યો અને કમાન્ડ સેન્ટરો સામે કરવામાં આવ્યો હતો. એક મીડિયા રિપોર્ટ અનુસાર, યુક્રેને દાવો કર્યો હતો કે લુહાન્સ્કના લિસિચાંસ્કમાં મિસાઈલ હુમલામાં 100 સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. લુહાન્સ્કના પોપાસ્નામાં થયેલા હુમલામાં લગભગ 100 લોકોના મોત પણ થયા હતા. બીબીસીના અહેવાલમાં સેન્ટ એન્ડ્રુઝ યુનિવર્સિટીના સ્ટ્રેટેજિક સ્ટડીઝના પ્રોફેસર ફિલિપ્સ ઓ’બ્રાયનને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે બંને હુમલામાં HIMARSનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હોવાની શંકા છે.
હિમર્સ યુક્રેન માટે કેટલું ફાયદાકારક છે?
એવું નોંધવામાં આવે છે કે ઓગસ્ટના મધ્ય સુધીમાં, યુક્રેનિયન દળોએ HIMARS દ્વારા 100 થી વધુ ઉચ્ચ મૂલ્યના રશિયન લક્ષ્યોને નિશાન બનાવ્યા હતા. બ્રાયનએ કહ્યું, ‘હિમાર્સ સપ્લાય લાઇનને કાપવામાં મદદ કરે છે અને તેના દ્વારા તે ખતરનાક હથિયાર બની જાય છે.’ યુક્રેનના સંરક્ષણ સચિવ ઓલેસ્કી રેઝનિકોવે જણાવ્યું હતું કે રશિયાની પ્રગતિને રોકવા માટે 50 થી વધુ HIMARS સિસ્ટમની જરૂર છે.
રશિયા કેવી રીતે સામનો કરી રહ્યું છે
કિંગ્સ કૉલેજ લંડનના ડૉ. મરિના મિરોન કહે છે કે રશિયા ડિલિવરી દરમિયાન હિમર્સ લૉન્ચર્સ અને મિસાઇલોને ખતમ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે. એટલું જ નહીં, દળોએ ઘણા લોન્ચર અને મિસાઇલોને નષ્ટ કરવાનો દાવો પણ કર્યો હતો, પરંતુ આ સંબંધમાં પુરાવા આપ્યા નથી.
