SWIFT શું છે? સ્વિફ્ટ પ્રતિબંધ રશિયા પર કેવી રીતે અસર કરશે

યુક્રેન પર રશિયાના હુમલાથી નારાજ યુએસ, કેનેડા અને યુરોપિયન કમિશને રવિવારે તેની સામે વધુ કડક પ્રતિબંધોની જાહેરાત કરી છે. આ પ્રતિબંધોમાં પસંદગીની રશિયન બેંકોને SWIFT મેસેજિંગ સિસ્ટમમાંથી બાકાત રાખવાનો પણ સમાવેશ થાય છે. પશ્ચિમી દેશોના નેતાઓએ યુક્રેન પર રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનના પગલાની નિંદા કરી છે અને કહ્યું છે કે મોસ્કો આ બધું યુક્રેનનું મનોબળ તોડવા માટે જ કરી રહ્યું છે.

જર્મની શરૂઆતમાં SWIFT ઇન્ટરબેંક પેમેન્ટ સિસ્ટમમાંથી ઘણી રશિયન બેંકોને દૂર કરવામાં અચકાતી હતી. પરંતુ અન્ય દેશોનું દબાણ વધ્યા બાદ તે ઝૂકી ગયો. સોસાયટી ફોર વર્લ્ડવાઇડ ઇન્ટરબેંક ફાઇનાન્સિયલ ટેલિકોમ્યુનિકેશન (SWIFT) એ વિશ્વની અગ્રણી બેંકિંગ મેસેજિંગ સેવા છે, જે ભારત સહિત 200 થી વધુ દેશોમાં આશરે 11,000 બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓને જોડે છે.વૈશ્વિક નાણાકીય વ્યવસ્થાને સરળ રીતે ચલાવવા માટે બેલ્જિયમ સ્થિત સિસ્ટમ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે અને જો રશિયા તેમાંથી બહાર નીકળી જશે તો તે તેના માટે મોટો આંચકો સાબિત થશે.

SWIFT શું છે?

SWIFT એ વિશ્વનું આંતરરાષ્ટ્રીય પેમેન્ટ સિસ્ટમ નેટવર્ક છે. તે કોઈપણ પ્રકારના ફંડ ટ્રાન્સફરને હેન્ડલ કરતું નથી, પરંતુ તેની મેસેજિંગ સિસ્ટમ દ્વારા સુરક્ષિત અને સસ્તી રીતે કોઈપણ જગ્યાએ ઝડપી ચુકવણીની સુવિધા પૂરી પાડે છે. SWIFT મેસેજિંગ સિસ્ટમ 1970માં વિકસાવવામાં આવી હતી.તેનો હેતુ ટેલેક્સ મશીનો પરની નિર્ભરતાને દૂર કરવાનો હતો. આ સિસ્ટમનો મોટાભાગનો ઉપયોગ અમેરિકા અને રશિયાના વપરાશકર્તાઓ કરે છે. નેશનલ એસોસિએશન રોસવિફ્ટ અનુસાર, લગભગ 300 રશિયન એસોસિએશન સંસ્થાઓ સ્વિફ્ટનો ઉપયોગ કરે છે.

રશિયન બેંકોને SWIFT સેવાનો લાભ લેવા પર પ્રતિબંધ મૂકવો એ વિશ્વભરના નાણાકીય બજારોમાં રશિયાની પહોંચને પ્રતિબંધિત કરશે. આનાથી માત્ર રશિયન કંપનીઓ અને નાગરિકો માટે આયાત માટે ચૂકવણી કરવાનું જ નહીં, પણ નિકાસ માટે રોકડ મેળવવાનું પણ મુશ્કેલ બનશે. વધુમાં, રશિયાને માલસામાનનું વેચાણ પણ જોખમી અને વધુ ખર્ચાળ બનશે.