Economic Survey
Economic Survey: PLI સ્કીમને કારણે ભારતમાં ઉત્પાદન વધી રહ્યું હોવા છતાં, આર્થિક સર્વે કહે છે કે ભારત માટે વૈશ્વિક ઉત્પાદનમાં ચીનનું સ્થાન લેવું શક્ય નથી.
Economic Survey 2023-24: વિશ્વની ઘણી મોટી કંપનીઓ ચીનમાંથી બહાર નીકળીને અન્ય દેશોમાં ઉત્પાદન કરવાનો આગ્રહ કરી રહી છે. ભારત આ તકનો લાભ લેવા માંગે છે, જેના માટે ભારત સરકાર ઘણા ક્ષેત્રો માટે PLI સ્કીમ પણ લાવી છે. પરંતુ આર્થિક સર્વેમાં સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત ઉત્પાદન ક્ષેત્રે ચીનની પીછેહઠનો લાભ ઉઠાવી શકશે તે જરા પણ તાર્કિક લાગતું નથી. સર્વે અનુસાર, તાજેતરના ડેટા પણ શંકા પેદા કરી રહ્યા છે કે ચીન મેન્યુફેક્ચરિંગમાંથી પીછેહઠ કરી રહ્યું છે.
સપ્લાય ચેઇનમાં ચીનનું વર્ચસ્વ ચિંતામાં વધારો કરે છે!
ઈકોનોમિક સર્વેમાં ભારત-ચીન વેપાર સંબંધો પર એક આખું પ્રકરણ લખવામાં આવ્યું છે. સર્વે મુજબ ભારત અને ચીન વચ્ચેના આર્થિક સંબંધો ઘણા જટિલ અને એકબીજા સાથે જોડાયેલા છે. ઘણા ઉત્પાદનોની વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇનમાં ચીનનું વર્ચસ્વ વૈશ્વિક ચિંતાનું કારણ છે. ખાસ કરીને યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધ દરમિયાન પુરવઠાની સમસ્યાએ આ ચિંતાને વધુ વધારી દીધી છે. G-20 દેશોમાં ભારત સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા છે અને તેનો આર્થિક વિકાસ દર ચીન કરતા વધારે છે. આમ છતાં ચીનની અર્થવ્યવસ્થાની સરખામણીમાં ભારતીય અર્થતંત્ર ખૂબ જ નાનું છે.
ભારતના રિન્યુએબલ એનર્જી પ્રોગ્રામ સમક્ષ પડકાર છે?
ક્રિટિકલ અને રેર અર્થ મિનરલ્સના ઉત્પાદન અને પ્રક્રિયામાં ચીનની એકાધિકારે સમગ્ર વિશ્વમાં ચિંતા વધારી છે. આનાથી ભારતના રિન્યુએબલ એનર્જી પ્રોગ્રામ પર પણ નકારાત્મક અસર પડી શકે છે કારણ કે ભારત રિન્યુએબલ એનર્જી માટે આયાતી કાચા માલ પર નિર્ભર છે.
ભારત ચીનનું સ્થાન લઈ શકે તેમ નથી
આર્થિક સર્વે અનુસાર, આવી સ્થિતિમાં એ વિચારવું વાજબી નથી કે ભારત કેટલાક મામલામાં મેન્યુફેક્ચરિંગમાં ચીનની પીછેહઠનો બોજ ઉઠાવી શકે છે. સર્વે અનુસાર, તાજેતરના ડેટાથી સ્પષ્ટ છે કે ચીન મેન્યુફેક્ચરિંગમાંથી બિલકુલ પીછેહઠ કરી રહ્યું નથી. આવી સ્થિતિમાં ભારતને અનેક પ્રશ્નોનો સામનો કરવો પડે છે.
