વૈજ્ઞાનિક સલાહ: ‘પૂસા હરિત’ અને ‘અર્કા અનુપમા’ પાલકથી ઓછા સમયમાં વધુ નફો
High yield spinach varieties: ઓક્ટોબરથી નવેમ્બર વચ્ચેનો સમય લીલા પાનવાળી શાકભાજી ઉગાડવા માટે સૌથી અનુકૂળ ગણાય છે. આ સિઝનમાં જો ખેતર ખાલી હોય, તો પાલકની ખેતી (Spinach Farming) કરીને ખેડૂત ભાઈઓ સારી આવક મેળવી શકે છે. પાલક એવી શાકભાજી છે જેનો ઉપયોગ રસોઈથી લઈને ઔષધિય ઉપયોગ સુધી થાય છે. કેટલીક પાલકની જાતો માત્ર 20 થી 25 દિવસમાં કાપણી માટે તૈયાર થઈ જાય છે, જેના કારણે તે ઝડપી નફો આપતી પાકમાં ગણી શકાય છે.
જિલ્લા બાગાયતી અધિકારી જણાવે છે કે પાલકની ‘ઓલ ગ્રીન’ જાત ખેડૂતોમાં ખુબ લોકપ્રિય છે. આ જાત ઝડપી ઉપજ આપે છે અને અનેક રોગો સામે પ્રતિકારક છે. યોગ્ય સંભાળ સાથે આ જાતથી 120 થી 150 ક્વિન્ટલ પ્રતિ હેક્ટર ઉત્પાદન મળે છે. તેની એક વિશેષતા એ છે કે ખેડૂત 6 થી 7 કાપણીઓ સહેલાઈથી લઈ શકે છે, એટલે આખા સિઝનમાં સતત આવક શક્ય બને છે.
પાલકની એક અન્ય ઉચ્ચ ઉપજવાળી જાત છે ‘અર્કા અનુપમા’, જેનો વિકાસ ભારતીય બાગાયતી સંશોધન સંસ્થાન (IIHR), બેંગલુરુ દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે. યોગ્ય સંભાળ સાથે આ જાતથી 400 ક્વિન્ટલ પ્રતિ હેક્ટર સુધી ઉપજ મેળવી શકાય છે અને 10 થી 12 કાપણીઓ શક્ય બને છે. રાજસ્થાનના સૂકા પ્રદેશો માટે ખાસ વિકસાવવામાં આવેલી ‘જોબનેર ગ્રીન’ જાત તેની અનુકૂલન ક્ષમતા માટે જાણીતી છે. આ જાતમાંથી 200 ક્વિન્ટલ પ્રતિ હેક્ટર સુધી ઉપજ મળે છે. તે જ રીતે, ભારતીય કૃષિ સંશોધન સંસ્થાન (IARI) દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલી ‘પૂસા ભારતી’ જાત ઉત્તમ ગુણવત્તાવાળી અને પ્રગતિશીલ ગણાય છે. આ જાત 30 થી 40 દિવસમાં તૈયાર થાય છે અને ખેડૂતને 500 ક્વિન્ટલ પ્રતિ હેક્ટર સુધી ઉપજ આપે છે.
સાથે સાથે, ‘પૂસા હરિત’ પણ ખૂબ લોકપ્રિય છે. આ જાત તેની ઝડપી વૃદ્ધિ અને ઊંચી ઉપજ ક્ષમતા માટે જાણીતી છે. ખેડૂતોને આ જાતમાંથી પ્રતિ હેક્ટર 500 ક્વિન્ટલ સુધીનું ઉત્પાદન મળી શકે છે. બાગાયતી નિષ્ણાતો સૂચવે છે કે પાલક વાવણી પહેલાં ખેતરને સારી રીતે તૈયારી કરવું, યોગ્ય બીજ પસંદ કરવું અને સિંચાઈની વ્યવસ્થા કરવી જરૂરી છે. આ રીતે ખેડૂત ઓછી કિંમતમાં વધુ નફો મેળવી શકે છે અને સિઝન દરમિયાન સતત આવક મેળવી શકે છે.
