કોરોના પછી દીકરાઓની સલાહે કેશુભાઈએ અપનાવી કુદરતી ખેતી
Natural farming in Gujarat: સૌરાષ્ટ્ર અને સમગ્ર ગુજરાતમાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ખેતીની દિશામાં મોટો ફેરફાર જોવા મળી રહ્યો છે. હવે ખેડૂતો પરંપરાગત પાકો છોડીને natural farming અને બાગાયતી પાક તરફ વળી રહ્યા છે. ભાવનગર જિલ્લાની વાત કરીએ તો અહીંના ઘણા ખેડૂતો જામફળ, સીતાફળ, ડ્રેગન ફ્રૂટ અને કેળા જેવા પાકો પ્રાકૃતિક રીતે ઉગાડી રહ્યા છે. રસાયણમુક્ત આ ખેતીથી તેમને નફામાં તો વધારો થયો જ છે, સાથે જમીનની ફળદ્રુપતા અને સ્વાસ્થ્યપ્રદ ઉત્પાદન પણ મળ્યું છે.
ગારીયાધારના કેશુભાઈની પ્રાકૃતિક સફર
ભાવનગર જિલ્લાના ગારીયાધાર શહેરના ખેડૂત કેશુભાઈ કાત્રોડીયાની કહાની અનેક ખેડૂતો માટે પ્રેરણા બની શકે છે. અગાઉ તેઓ કપાસ અને મગફળી જેવા પરંપરાગત પાક ઉગાવતા હતા. પરંતુ COVID-19 pandemic દરમિયાન તેમના દીકરાઓ સુરતથી વતનમાં આવ્યા અને બાગાયતી તેમજ પ્રાકૃતિક ખેતી વિશે માહિતગાર કર્યા. આ વાતે કેશુભાઈના વિચાર બદલ્યા અને તેમણે છ વર્ષ પહેલાં સીતાફળની ખેતી શરૂ કરી.
સીતાફળથી વધતો નફો અને જમીનની તંદુરસ્તી
કેશુભાઈ કહે છે કે શરૂઆતમાં તેમણે 60 સીતાફળના છોડ વાવ્યા હતા. પ્રથમ વર્ષે 20,000 રૂપિયાની આવક મળી, બીજા વર્ષે આવક 35,000 રૂપિયા સુધી પહોંચી ગઈ. હવે ત્રીજા વર્ષે છોડોમાં ઉત્તમ ફૂલ આવવાથી તેમને 60,000 રૂપિયાથી વધુનું ઉત્પાદન મળવાની આશા છે. આ પાકમાં કોઈ રાસાયણિક ખાતર કે દવા વપરાતી નથી. ગૌમૂત્ર અને ગૌચરનો ઉપયોગ કરીને જ છોડની માવજત કરવામાં આવે છે. રોગ કે જીવાતની સ્થિતિમાં તેઓ આંકડાનું પાણી અને ગૌમૂત્ર જેવા organic pest control ઉપાયો અપનાવે છે.
કુદરતી ખેતીથી પાકનું રક્ષણ અને આરોગ્યપ્રદ ઉત્પાદન
કેશુભાઈ કહે છે કે સીતાફળનો પાક તંદુરસ્ત રહે છે અને તેમાં જીવાતો ખૂબ ઓછા આવે છે. આ પાકને વધારે ધ્યાન કે ખર્ચની જરૂર પડતી નથી. રસાયણ વિના ઉગાડેલા સીતાફળની માંગ બજારમાં સતત વધી રહી છે, જેના કારણે આવકમાં વધારો થયો છે. તેવું પણ કહે છે કે પહેલા કપાસ અને ઘઉં જેવા પાકમાં ઘણો ખર્ચ અને ઓછું ઉત્પાદન મળતું હતું. હવે બાગાયતી પાકો અને natural farming અપનાવીને તેમને વધુ નફો અને સંતોષ બંને મળ્યા છે.
