STT Hike: રિટેલ રોકાણકારોની વધતી જતી ભાગીદારીનો અંદાજ એ હકીકત પરથી લગાવી શકાય.
Financial Changes From 1st October 2024: મંગળવાર 1લી ઑક્ટોબર 2024થી, ડેરિવેટિવ્ઝ ટ્રેડિંગ એટલે કે ફ્યુચર એન્ડ ઑપ્શન્સ ઑફ સ્ટોક માર્કેટમાં ટ્રેડિંગ કરનારાઓના ખિસ્સા પર ફટકો પડશે. 23 જુલાઈ, 2024 ના રોજ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે સંપૂર્ણ બજેટ રજૂ કરતી વખતે, નાણા પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે ફ્યુચર એન્ડ ઓપ્શન ટ્રેડિંગ (F&O ટ્રેડિંગ) પર સિક્યોરિટીઝ ટ્રાન્ઝેક્શન ટેક્સમાં વધારો કર્યો છે તે ઓક્ટોબર 2024 થી લાગુ થવા જઈ રહ્યો છે.
F&O વેપારમાં ભારે ખોટ
23 સપ્ટેમ્બર, 2024ના રોજ, શેરબજાર નિયમનકાર સેબીએ એક અહેવાલ બહાર પાડ્યો હતો જેમાં જણાવાયું હતું કે છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં ફ્યુચર્સ અને ઓપ્શન્સમાં વેપાર કરતા 1.13 કરોડ રોકાણકારોને રૂ. 1.81 લાખ કરોડનું નુકસાન થયું છે. જ્યારે 2023-24માં રોકાણકારોને એક જ વર્ષમાં 75000 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. આવી સ્થિતિમાં રોકાણકારોને ફ્યુચર્સ અને ઓપ્શન્સમાં ટ્રેડિંગ કરવાથી નિરુત્સાહિત કરવા માટે બજેટમાં F&O ટ્રેડિંગ પર સિક્યોરિટીઝ ટ્રાન્ઝેક્શન ટેક્સ વધારવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. 2023-24માં દરેક રોકાણકારને સરેરાશ 1.20 લાખ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. માત્ર 7.3 ટકા રોકાણકારો એવા છે જેમણે F&Oમાં ટ્રેડિંગથી નફો કર્યો છે.
F&O ટ્રેડ પર વધુ STT ચૂકવવો પડશે
બજેટ દરખાસ્ત મુજબ ઓપ્શન કોન્ટ્રાક્ટ પર STT 0.0625 ટકાથી વધારીને 0.1 ટકા કરવામાં આવ્યો છે. તેથી ફ્યુચર્સ કોન્ટ્રાક્ટ પરનો દર 0.0125 ટકાથી વધારીને 0.02 ટકા કરવામાં આવ્યો છે. સ્વાભાવિક છે કે, આ નિર્ણયને કારણે ફ્યુચર્સ અને ઓપ્શન્સમાં વેપાર કરતા વેપારીઓએ પહેલા કરતાં વધુ સિક્યોરિટીઝ ટ્રાન્ઝેક્શન ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
છેલ્લા 4 વર્ષમાં ડેરિવેટિવ્ઝ ટ્રેડિંગમાં મજબૂત વધારો
નાણામંત્રીથી માંડીને સેબીના ચીફ માધાબી પુરી બુચે ડેરિવેટિવ્ઝ ટ્રેડિંગમાં રિટેલ રોકાણકારોની વધતી ભાગીદારી અને તેમની મહેનતથી કમાયેલા નાણાંની ખોટ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. આ વર્ષે રજૂ કરાયેલા આર્થિક સર્વેમાં પણ ડેરિવેટિવ્ઝ ટ્રેડિંગ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે અને સર્વેમાં જણાવ્યું છે કે વિકાસશીલ દેશોમાં ડેરિવેટિવ્ઝ ટ્રેડિંગ માટે કોઈ સ્થાન નથી. ડેરિવેટિવ્ઝ ટ્રેડિંગમાં રિટેલ રોકાણકારોની વધતી ભાગીદારીનો અંદાજ એ હકીકત પરથી લગાવી શકાય છે કે માર્ચ 2019માં કુલ ટર્નઓવર રૂ. 219 કરોડ હતું, જે માર્ચ 2024માં વધીને રૂ. 8740 કરોડ થયું છે.
