Indian Air Force Day: ભારતીય વાયુસેના દિવસ: બ્રિટિશ ભારતમાં કેટલા વિમાન અને સૈનિકો હતા, ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે વિભાજન કેવી રીતે થયું?
Indian Air Force Day: ભારતીય વાયુસેના દર વર્ષે 8 ઓક્ટોબરે તેનો સ્થાપના દિવસ ઉજવે છે. આ વખતે ભારતીય વાયુસેના તેનો 92મો સ્થાપના દિવસ ઉજવી રહી છે. વર્ષ 1932માં સ્થપાયેલી ભારતીય વાયુસેનાએ હંમેશા દેશને ગૌરવ અપાવ્યું છે. જ્યારે આ દળના પાયલોટ ફાઈટર જેટ પર સવાર થઈને દુશ્મન વિસ્તારમાં પ્રવેશ કરે છે ત્યારે જેટના એન્જિનને કારણે જમીન ધ્રૂજવા લાગે છે. આવો આજે અમે તમને આ પ્રસંગે ભાગલાની એક ઘટના જણાવીએ જ્યારે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે સૈનિકો અને વિમાનો વહેંચાયા હતા.
પહેલા સૈનિકોના વિભાજન વિશે જાણો
‘રાઈટ્સ ઓફ પેસેજ’ પુસ્તકના લેખક એચએમ પટેલ તેમના પુસ્તકમાં લખે છે કે 7 એપ્રિલ, 1947ના રોજ પાર્ટીશન કાઉન્સિલના સભ્ય લિયાકત અલીએ બ્રિટિશ વાઈસરોય માઉન્ટબેટનને પત્ર લખીને સેનાના વિભાજનની વાત કરી હતી. જિન્નાની માંગ પર, 4 જુલાઈના રોજ, માઉન્ટબેટને કહ્યું કે તમામ નેતાઓ સેનાના સ્થાનાંતરણ માટે સંમત થયા છે. જ્યારે વિભાજનની વાત આવી ત્યારે બ્રિટિશ ભારતીય સેનામાં 4 લાખથી વધુ સૈનિકો હતા. જેમાંથી 3 લાખ 91 હજાર આર્મી અને 13 હજાર એરફોર્સના જવાન હતા. આ સિવાય 8,700 નેવીના હતા.
વિભાજન પછી 2 લાખ 60 હજાર સૈનિકો ભારત ગયા અને 1 લાખ 31 હજાર સૈનિકો પાકિસ્તાન ગયા. જ્યારે એરફોર્સના 10 હજાર જવાન ભારત ગયા, જ્યારે ત્રણ હજાર પાકિસ્તાની આર્મીમાં ગયા. 5,700 નેવી સૈનિકો ભારતમાં આવ્યા અને ત્રણ હજાર સૈનિકો પાકિસ્તાન ગયા.
હથિયારોનું પણ વિતરણ કરવામાં આવ્યું હતું
સૈનિકો ઉપરાંત ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે હથિયારોની પણ વહેંચણી કરવામાં આવી હતી. અહેવાલો અનુસાર, તે સમયે સેના પાસે કુલ 1 લાખ 65 હજાર ટન વજનના સૈન્ય ઉપકરણો હતા. જેમાંથી ભારતને 4 બોટ, 12 માઈનસ્વીપર અને 1 યુદ્ધ જહાજ મળી હતી. જ્યારે, પાકિસ્તાનને 2 નાની બોટ અને 4 માઈનસ્વીપર મળ્યા છે.
હવે એરોપ્લેનના વિતરણ વિશે વાત કરીએ. IndianAirforce.nicના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતની આઝાદીના સમયે ભારતીય વાયુસેના પાસે 900 વિમાન હતા. જેમાં કેટલાક ફાઈટર પ્લેન અને બોમ્બર સામેલ હતા. જો કે, પાકિસ્તાન સાથે આનું વિતરણ કેવી રીતે થયું તે અંગે કોઈ નક્કર માહિતી ઉપલબ્ધ નથી. જો કે, ઇન્ટરનેટ પરના કેટલાક અહેવાલો દાવો કરે છે કે આ જહાજોને 60-40 ના ગુણોત્તરમાં વહેંચવામાં આવ્યા હતા. એટલે કે 60 ટકા એરક્રાફ્ટ ભારતને અને 40 ટકા એરક્રાફ્ટ પાકિસ્તાનને આપવામાં આવ્યા હતા. આ વિભાજન બંને દેશોના વિસ્તાર અને વસ્તી પર આધારિત હતું.
