Dollar-Rupee: ટ્રમ્પની નીતિઓના પ્રભાવથી ફુગાવો અને GDP વૃદ્ધિમાં ઘટાડો: રૂપિયો ડૉલર સામે નબળો પડે તેવી સંભાવના
Dollar-Rupee: અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની જીત બાદથી ડોલર સામે રૂપિયામાં સતત ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. ભારતીય ચલણ એક ડોલરની સરખામણીએ 85 રૂપિયાની આસપાસ ગબડી ગયું છે. 2 ડિસેમ્બરે એક ડૉલરની સામે રૂપિયો ઘટીને 84.76 રૂપિયાના સ્તરે પહોંચ્યો હતો. ટ્રમ્પની જીત બાદ ડૉલર ઈન્ડેક્સ મજબૂત થઈ રહ્યો છે અને જાન્યુઆરીમાં વ્હાઈટ હાઉસમાં તેમના પ્રવેશ પછી એવી અટકળો થઈ રહી છે કે ડૉલર વધુ મજબૂત થશે અને રૂપિયા સહિત અન્ય કરન્સી નબળી પડશે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે નવા વર્ષ 2025માં રૂપિયામાં કેટલો ઘટાડો થશે?
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નિર્ણયથી રૂપિયો ઘટશે!
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની સરકાર અમેરિકામાં આવતા વિદેશી સામાન પર ભારે ટેરિફ લાદી શકે છે, જેના કારણે ગ્રાહકોને આ સામાન ખરીદવો મોંઘો પડશે. જેના કારણે મોંઘવારી વધવાનું જોખમ છે. ટ્રમ્પના નિર્ણયના ડરને કારણે યુએસ સેન્ટ્રલ બેંક ફેડરલ રિઝર્વે વ્યાજદર ઊંચા દરે જાળવી રાખવા પડશે. સેન્ટ્રલ બેંકના આ નિર્ણયથી ડોલર વધુ મજબૂત બની શકે છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ તેમની વેપાર નીતિ હેઠળ આયાત પર 10 ટકાથી વધુ ટેરિફ લાદી શકે છે, જેની અસર રૂપિયા પર થવાની શક્યતા છે. તેના કારણે રૂપિયામાં વધુ નબળાઈ જોવા મળી શકે છે.
વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં 50 અબજ ડોલરનો ઘટાડો થયો છે
ભારતીય રિઝર્વ બેંક રૂપિયાની નબળાઈને રોકવા માટે તમામ પ્રયાસ કરી રહી છે. રૂપિયાના ઘટાડાને રોકવા માટે આરબીઆઈએ તેના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાંથી ડોલરનું મોટા પાયે વેચાણ કર્યું છે. 27 સપ્ટેમ્બર, 2024 ના રોજ પૂરા થયેલા સપ્તાહમાં આરબીઆઈનું વિદેશી વિનિમય અનામત $704.88 બિલિયનની રેકોર્ડ ઊંચાઈએ પહોંચી ગયું હતું, જે 22 નવેમ્બર, 2024ના રોજ પૂરા થયેલા સપ્તાહમાં ઘટીને $656.58 બિલિયનના સ્તરે આવી ગયું છે. એટલે કે બે મહિનામાં વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં લગભગ 50 અબજ ડોલરનો ઘટાડો થયો છે. તેનું મુખ્ય કારણ ઑક્ટોબર-નવેમ્બર મહિનામાં ભારતીય શેરબજારમાં વિદેશી રોકાણકારોનું વેચાણ છે, જ્યારે બીજા મોટા કારણમાં રૂપિયાને ટેકો આપવા માટે આરબીઆઈ દ્વારા વેચવામાં આવેલા ડૉલરનો સમાવેશ થાય છે. વિદેશી રોકાણકારોએ ઓક્ટોબરમાં 11 અબજ ડોલરના શેર અને નવેમ્બરમાં 1.5 અબજ શેર વેચ્યા હતા.
અર્થતંત્રની નબળાઈને કારણે રૂપિયો ઘટશે!
રૂપિયો નબળો પડવાની વાત એ હકીકતને કારણે પણ થઈ રહી છે કે ઓક્ટોબર 2024માં છૂટક મોંઘવારી દર 6 ટકાને પાર કરી ગયો છે અને ખાદ્ય મોંઘવારી દર 11 ટકાની નજીક પહોંચી ગયો છે. આરબીઆઈ અને સરકારના અંદાજોથી વિપરીત, નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના બીજા ક્વાર્ટરમાં આર્થિક વિકાસ દર ઘટીને 5.4 ટકા પર આવી ગયો છે. મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરની વૃદ્ધિ સૌથી નબળી રહી છે. ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાની આ નબળાઈને કારણે આગામી મહિનાઓમાં રૂપિયામાં વધુ ઘટાડો થવાની સંભાવના છે. જો રૂપિયો નબળો પડશે તો દેશમાં મોંઘવારી વધુ વધી શકે છે કારણ કે આયાત મોંઘી થશે. મોતીલાલ ઓસ્વાલ ફાઇનાન્સિયલ સર્વિસિસ લિમિટેડના વેલ્થ મેનેજમેન્ટના રિસર્ચ હેડ સિદ્ધાર્થ ખેમકાએ જણાવ્યું હતું કે, બીજા ક્વાર્ટરમાં જીડીપી વૃદ્ધિ દર ઘટીને 5.4 ટકાના સાત મહિનાની નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે. આવી સ્થિતિમાં અર્થવ્યવસ્થાની આ નબળાઈને કારણે ભારતીય રૂપિયો રેકોર્ડ નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે.
2025માં રૂપિયો વધુ નબળો પડશે!
જો ડોલર સામે રૂપિયો સતત નબળો પડતો રહેશે તો આરબીઆઈ વધુ હસ્તક્ષેપ કરી શકે છે જેના કારણે વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં ઘટાડો થશે. ઉપરાંત, વર્તમાન વૈશ્વિક પરિસ્થિતિમાં, વર્ષ 2025માં રૂપિયો વધુ મજબૂત થવાની શક્યતા ઓછી છે, તેના બદલે, ડોલર સામે રૂપિયો વધુ નબળો પડી શકે છે.
