Raj Kapoor: ઐતિહાસિક RK સ્ટુડિયો વેચવા પાછળ કપૂર પરિવારની શું હતી મજબૂરી?
Raj Kapoor: 1948માં રાજ કપૂરે મુંબઈના ચેમ્બુર વિસ્તારમાં પોતાના સપનાનું આરકે સ્ટુડિયો બાંધ્યું હતું. આ સ્ટુડિયો માત્ર ફિલ્મ નિર્માણનું કેન્દ્ર નહોતું, પણ બૉલીવૂડના ખાસ ઉત્સવો જેમ કે ગણેશ ચતુર્થી અને હોળી ઉજવવા માટે પ્રખ્યાત સ્થળ બન્યું હતું. પરંતુ 2019માં કપુર પરિવારએ આ ઐતિહાસિક સ્ટુડિયો એક મોટી કંપનીને વેચી દીધું. રાજ કપૂરના ત્રણેય દીકરાઓ, રણધીર કપુર, ઋષિ કપુર અને રાજીવ કપુરે મળીને આ નિર્ણય લીધો. આ પગલાંએ ઘણા પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા કે આખરે રાજ કપૂરના આ ઐતિહાસિક સ્ટુડિયોનું વેચાણ શા માટે કરવું પડ્યું?
સ્ટુડિયોની લોકેશન અને ઘટતું ઉપયોગ
સમય જતાં મુંબઈની ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીએ બાંદ્રા અને અંધેરી પશ્ચિમ જેવા વિસ્તારોમાં પોતાનું કેન્દ્ર બનાવી લીધું. રાજ કપૂરના નિધન પછી તેમના બેનર હેઠળ ફિલ્મો બનાવવાનું લગભગ બંધ થઈ ગયું હતું. પરિવારના સભ્યો પોતાના કરિયર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા લાગ્યા, અને નવી પેઢીને સ્ટુડિયો ચલાવવામાં કોઈ રસ નહોતો.
આરકે સ્ટુડિયો ન તો મહેબૂબ સ્ટુડિયોની જેમ કેન્દ્રસ્થિત હતું કે ન તો ફિલ્મ સિટી જેવી પશ્ચિમ લાઇનમાં હતું. ચેમ્બુર સુધી પહોંચવા માટે અને ત્યાંથી પાછા ફરવા માટે વધતા ટ્રાફિકના કારણે ઘણો સમય લાગી જતો હતો. આ કારણે ફિલ્મોની શૂટિંગ લગભગ બંધ થઈ ગઈ. સ્ટુડિયોને ટીવી શોઝ અને રિયાલિટી શોઝ માટે ભાડે આપવાનું શરૂ થયું, પણ ઓછા ભાડા અને વધતી માંગણીઓથી તે નફામાં નહીં રહ્યો.
2017માં આગ અને સ્ટુડિયોની હાલત
2017માં ડાન્સ રિયાલિટી શો દરમિયાન સ્ટુડિયોમાં આગ લાગી. આ આગમાં સ્ટુડિયોની મોટાભાગની મિલ્કત અને અનેક કિંમતી યાદો બળી ગયાં. ઋષિ કપુરે સ્ટુડિયોને ફરી બાંધવાનું સૂચન કર્યું હતું, પરંતુ રણધીર કપુરે આ વિચારને વેપારના દ્રષ્ટિએ યોગ્ય માન્યો નહોતો.
આર્થિક અને પરિવારના કારણો
સ્ટુડિયોથી થતા નુકસાન અને વધતા ખર્ચાને કારણે કપુર ભાઇઓએ તેને વેચવાનું નક્કી કર્યું. ઋષિ કપુરે એક વખત કહ્યું હતું, *”આ નિર્ણય અમે હૃદય પર પથ્થર રાખીને કર્યો. ભવિષ્યમાં અમારી સંતાનમાં અથવા તેમની સંતાનમાં કોઇ ઝઘડો ન થાય અને પિતાનું આ સપનું કોર્ટરૂમ ડ્રામા ન બને, તે માટે આ નિર્ણય લેવો પડ્યો.”*
વેચાણની ડીલ
2019માં કપુર પરિવારએ આ સ્ટુડિયો 180-200 કરોડ રૂપિયામાં એક મોટી બ્રાન્ડને વેચી દીધું. જો કે, આ કિંમતની પુષ્ટિ પરિવારના કોઈ સભ્યએ નથી કરી. આ નિર્ણયે પરિવારને આર્થિક સ્થિરતા તો આપી, પરંતુ બૉલીવૂડ એક ઐતિહાસિક સ્થળ ગુમાવવાની નિરાશામાં મૂકાયું.
નિષ્કર્ષ
આરકે સ્ટુડિયો માત્ર એક ફિલ્મ પ્રોડક્શન હાઉસ નહોતું, તે ભારતીય સિનેમાનો પ્રતીક હતું. સમય અને પરિસ્થિતિઓને કારણે કપુર પરિવારને તેને અલવિદા કહેવું પડ્યું. તેમ છતાં, રાજ કપૂરના આ સપનાની વારસો લોકોના હૃદયમાં આજે પણ જીવંત છે.
