Education Loan: શિક્ષણ લોન પર વ્યાજ ચૂકવવાનું થશે સરળ, હવે તમે ડિજિટલ ચલણમાં EMI ચૂકવી શકો છો
Education Loan: શિક્ષણ લોન અંગે પરિસ્થિતિ બદલાવાની છે. સરકાર અને બેંકો એક નવી પદ્ધતિ પર સાથે મળીને કામ કરી રહ્યા છે જેથી શિક્ષણ લોનનું યોગ્ય રીતે સંચાલન કરી શકાય. આમાં ડિજિટલ ચલણનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. આ ડિજિટલ ચલણને સેન્ટ્રલ બેંક ડિજિટલ કરન્સી (CBDC) કહેવામાં આવે છે, અને તે વિદ્યાર્થીઓના ફોનમાં એક ખાસ એપ અથવા “વોલેટ” માં રાખવામાં આવશે. તેનો હેતુ વિદ્યાર્થીઓને તેમની લોન પરનું વ્યાજ સરળતાથી ચૂકવવામાં મદદ કરવાનો છે. ચાલો અહીં સમજીએ.
સરકાર અને બેંકો સાથે મળીને એક ડિજિટલ સિસ્ટમ બનાવી રહ્યા છે જેનાથી વિદ્યાર્થીઓને શિક્ષણ લોન પર વ્યાજ સબસિડી મેળવવાનું સરળ બનશે. આ ડિજિટલ કરન્સી વોલેટ દ્વારા ખાતામાં જમા અને સેટલ કરવામાં આવશે.
CBDC દ્વારા શિક્ષણ લોન સબસિડી કેવી રીતે મેળવવી?
સરકાર સેન્ટ્રલ બેંક ડિજિટલ કરન્સી (CBDC) આધારિત સબસિડી સિસ્ટમને યુનિફાઇડ પોર્ટલ ફોર એજ્યુકેશન લોન સાથે જોડવા પર કામ કરી રહી છે. એટલે કે શિક્ષણ લોન સંબંધિત દરેક વસ્તુ એક જ પ્લેટફોર્મ પર ઉપલબ્ધ થશે. અહેવાલ મુજબ,
- આ પોર્ટલ વિદ્યાર્થીઓ માટે લોન અરજી, ટ્રેકિંગ અને સબસિડી દાવાની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવશે.
- આ યોજના હેઠળ, પ્રધાનમંત્રી વિદ્યા લક્ષ્મી (પીએમ-વિદ્યાલક્ષ્મી) યોજના હેઠળ શિક્ષણ લોન પર વ્યાજ સબસિડીની રકમ સીધી CBDC વોલેટમાં જમા કરવામાં આવશે.
- જ્યારે પણ બેંકો વિદ્યાર્થીઓના સબસિડી દાવાને મંજૂરી આપશે, ત્યારે રકમ તેમના CBDC વોલેટમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે, જેનો ઉપયોગ લોન ચૂકવતી વખતે થઈ શકે છે.
સીબીડીસીનો ઉપયોગ શા માટે થઈ રહ્યો છે?
સરકારના આ પગલાથી લોન સબસિડીની પ્રક્રિયા ઝડપી બનશે અને છેતરપિંડી અટકાવી શકાશે. રિપોર્ટ અનુસાર, આનાથી ખાતરી થશે કે કોઈપણ વિદ્યાર્થી એક કરતાં વધુ સરકારી કે રાજ્ય યોજનાઓનો લાભ મેળવી શકશે નહીં.
આ માટે વિદ્યાર્થીઓએ પોતાના મોબાઈલમાં વોલેટ એપ ઇન્સ્ટોલ કરવી પડશે, જે આધાર સાથે લિંક હશે. આનાથી ડુપ્લિકેટ એકાઉન્ટ્સ સરળતાથી ઓળખી શકાય છે.
વિદ્યાલક્ષ્મી પોર્ટલનું સ્થાન એક નવું પોર્ટલ લેશે
અહેવાલ મુજબ, ગયા મહિને યોજાયેલી એક બેઠકમાં, નાણા મંત્રાલયે બેંકોને તમામ શિક્ષણ લોન અરજીઓ અને સબસિડી દાવાઓની પ્રક્રિયાને નવા પોર્ટલ પર ખસેડવાની તૈયારી કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
હાલમાં, વિદ્યાર્થીઓ વિદ્યા લક્ષ્મી પોર્ટલ (VLP) દ્વારા શિક્ષણ લોન માટે અરજી કરે છે, પરંતુ હવે તેને નવા યુનિફાઇડ પોર્ટલ પર સ્થાનાંતરિત કરવામાં આવશે. આ મહિનાના અંત સુધીમાં આ યોજનાને સંપૂર્ણપણે અમલમાં મૂકવા માટે કેનેરા બેંક ઉચ્ચ શિક્ષણ વિભાગ સાથે સહયોગમાં કામ કરી રહી છે.
શું છે પીએમ-વિદ્યાલક્ષ્મી યોજના?
નવેમ્બર 2023 માં, કેબિનેટે પીએમ-વિદ્યાલક્ષ્મી યોજનાને મંજૂરી આપી. આ યોજના હેઠળ, સરકાર ₹7.5 લાખ સુધીની શિક્ષણ લોન પર 75% ક્રેડિટ ગેરંટી પૂરી પાડે છે. આનાથી બેંકોને શિક્ષણ લોન યોજનાનો વિસ્તાર કરવામાં મદદ મળશે. લોન પરનો વ્યાજ દર બેંકનો બાહ્ય બેન્ચમાર્ક ધિરાણ દર (EBLR) + 50 બેસિસ પોઈન્ટ (0.5%) હશે.
