Heart attack: હૃદયરોગનો હુમલો અચાનક નથી આવતો, શરીર આ સંકેતો અગાઉથી આપે છે”
Heart attack: આજના ઝડપી અને તણાવપૂર્ણ જીવનને કારણે, હાર્ટ એટેકના કેસ વધી રહ્યા છે. આધુનિક જીવનશૈલી, બિનઆરોગ્યપ્રદ ખાવાની આદતો અને કામનું દબાણ આના મુખ્ય કારણો છે. ઇન્ડિયન હાર્ટ એસોસિએશનના ડેટા અનુસાર, દર વર્ષે લગભગ 20 લાખ લોકો હૃદય રોગથી પ્રભાવિત થાય છે, જેમાં મોટાભાગના કેસ હાર્ટ એટેકના હોય છે. અને સૌથી ગંભીર વાત એ છે કે આ સમસ્યા હવે ફક્ત વૃદ્ધો પૂરતી મર્યાદિત નથી, પરંતુ યુવાનો પણ તેનો શિકાર બની રહ્યા છે. જોકે, શું તમે જાણો છો કે હાર્ટ એટેક અચાનક આવતો નથી? શરીર અગાઉથી અનેક ચેતવણી સંકેતો આપે છે. જો આ સંકેતોને સમયસર ઓળખી લેવામાં આવે અને યોગ્ય પગલાં લેવામાં આવે તો જીવ બચાવી શકાય છે. ચાલો જાણીએ હાર્ટ એટેક પહેલાના સંકેતો અને તમારા જીવનને બચાવવા માટેના ઉપાયો વિશે.
હાર્ટ એટેકના શરૂઆતના લક્ષણો
હાર્ટ એટેક અચાનક આવતો નથી. તેના લક્ષણો ઘણા અઠવાડિયા પહેલા દેખાવા લાગે છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (WHO) અને અમેરિકન હાર્ટ એસોસિએશન (AHA) અનુસાર, હૃદયરોગના હુમલાનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છાતીમાં દબાણ, ભારેપણું અથવા જકડાઈ જવા જેવું દુખાવો છે. આ દુખાવો થોડી મિનિટો સુધી રહે છે અને વારંવાર થઈ શકે છે, જેને લોકો ઘણીવાર સામાન્ય દુખાવો સમજીને અવગણે છે. આ ઉપરાંત, કોઈપણ શારીરિક પ્રયાસ વિના શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને ડાબા હાથ, ખભા, ગરદન, જડબા, પેટ કે પીઠમાં અચાનક દુખાવો થવો એ પણ હાર્ટ એટેકના સંકેતો હોઈ શકે છે.
રાત્રે વારંવાર ઊંઘમાં ખલેલ, ઉલટી થવા જેવું લાગવું, અથવા સામાન્ય નબળાઈ પણ હૃદયરોગના હુમલાના લક્ષણો હોઈ શકે છે. જો હૃદય યોગ્ય રીતે લોહી પંપ કરવામાં અસમર્થ હોય, તો પગ અને ઘૂંટીઓમાં પણ સોજો દેખાઈ શકે છે.
હાર્ટ એટેકથી બચવાના ઉપાયો
હાર્ટ એટેક પછીના પહેલા 60 મિનિટને ‘ગોલ્ડન અવર’ કહેવામાં આવે છે. આ સમય દરમિયાન, જો તાત્કાલિક સારવાર મળે, તો બચવાની શક્યતા 90 ટકા વધી જાય છે. એટલા માટે આ સમય દરમિયાન યોગ્ય પગલાં લેવા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
1. કટોકટી સેવાનો સંપર્ક કરો:
જો તમને હાર્ટ એટેકના લક્ષણો દેખાય, તો તાત્કાલિક ઇમરજન્સી નંબર પર ફોન કરો. જો તમે એકલા હોવ તો, તમારા નજીકના કોઈને જાણ કરો. આ સમય દરમિયાન જાતે વાહન ચલાવવું યોગ્ય નથી, કારણ કે રસ્તામાં સમસ્યાઓ આવી શકે છે.
2. એસ્પિરિનનું સેવન:
જો તમને હાર્ટ એટેકના લક્ષણોનો અનુભવ થઈ રહ્યો હોય, તો તમે 300 મિલિગ્રામ એસ્પિરિન ટેબ્લેટ લઈ શકો છો. એસ્પિરિન લોહીને પાતળું કરે છે અને લોહીના ગંઠાવાનું નિર્માણ અટકાવે છે, જે હૃદયરોગના હુમલાનું મુખ્ય કારણ છે. જોકે, એસ્પિરિન લેતા પહેલા ચોક્કસપણે ડૉક્ટરની સલાહ લો.
3. નાઇટ્રોગ્લિસરિન:
જો તમે પહેલાથી જ હૃદયના દર્દી છો, તો તમે તમારા ડૉક્ટરની સલાહ પર નાઇટ્રોગ્લિસરિન દવા લઈ શકો છો. આ દવા રક્તવાહિનીઓને પહોળી કરે છે અને છાતીમાં દુખાવો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
4. સીપીઆર:
જો કોઈ વ્યક્તિ હાર્ટ એટેક પછી બેભાન હોય અને શ્વાસ ન લઈ રહી હોય, તો તરત જ CPR શરૂ કરો. જો તમે CPR થી અજાણ છો, તો તમે ફક્ત હાથથી CPR કરી શકો છો. આ માટે, છાતીના મધ્ય ભાગ પર પ્રતિ મિનિટ 100 થી 120 વખત દબાણ કરો. આ રક્ત પ્રવાહ જાળવવામાં મદદ કરશે અને જીવન બચાવી શકે છે.
હાર્ટ એટેક એક ગંભીર અને જીવલેણ સ્થિતિ હોઈ શકે છે, પરંતુ જો તમે તેના શરૂઆતના લક્ષણોને યોગ્ય સમયે ઓળખી લો અને તાત્કાલિક યોગ્ય પગલાં લો, તો તમે તમારો જીવ બચાવી શકો છો. જો તમને અથવા બીજા કોઈને હૃદયરોગના હુમલાના લક્ષણો દેખાય, તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો અને સારવાર શરૂ કરો. જીવન બચાવવા માટે જાગૃતિ અને વહેલા પગલાં લેવા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
