EV sectorને ઝટકો: ચીને રેર અર્થ મેગ્નેટની નિકાસ બંધ કરી

EV sector: બજાજ-ટીવીએસની ચિંતા વધી, ચીનની નીતિને કારણે ઉત્પાદન લાઇન બંધ થઈ શકે છે

EV sector: દક્ષિણ એશિયામાં ભારતને પોતાનો સૌથી મોટો વ્યૂહાત્મક અને આર્થિક હરીફ માનતું ચીન હવે ભારતના ઝડપથી વિકસતા ઇલેક્ટ્રિક વાહન (EV) ઉદ્યોગને રોકવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. ભૂતપૂર્વ યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા 2 એપ્રિલે નવી ટેરિફ જાહેરાત બાદ, એપલ સહિત ઘણી બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓ ચીનથી ભારતમાં સ્થળાંતર કરી ગઈ. આ વિકાસ બેઇજિંગ માટે એક આંચકો સાબિત થયો, અને હવે એક નવો અહેવાલ બહાર આવ્યો છે જે ભારતના EV ઉદ્યોગ માટે મોટો ફટકો સાબિત થઈ શકે છે.

વિશ્વના લગભગ 90% રેર અર્થ મેગ્નેટનું ઉત્પાદન કરતા ચીન, એપ્રિલ 2025 થી તેમના નિકાસને કડક સરકારી નિયંત્રણ હેઠળ મૂકી ચૂક્યું છે. આ હેઠળ, હવે કોઈપણ ચીની કંપની સરકાર પાસેથી લાઇસન્સ અને “એન્ડ યુઝ સર્ટિફિકેટ” મેળવ્યા વિના રેર અર્થ મેગ્નેટની નિકાસ કરી શકશે નહીં. ભારત, જે આ સામગ્રી માટે ચીન પર ખૂબ નિર્ભર છે, તે અચાનક આ કડકાઈની ઝપેટમાં આવી ગયું છે.

ટીવીએસ અને બજાજની ચિંતાઓ વધી ગઈ

ભારતીય ઓટો કંપનીઓ – ખાસ કરીને ટીવીએસ મોટર્સ અને બજાજ ઓટો જેવા ટુ-વ્હીલર ઉત્પાદકો માટે આ કટોકટી ગંભીર બની રહી છે. ભારત માટે નિર્ધારિત રેર અર્થ મેગ્નેટ વહન કરતા ઘણા કન્ટેનર હવે ચીનમાં અટવાઈ ગયા છે અને તેમને નિકાસ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી રહી નથી.

રેર અર્થ તત્વોનો ઉપયોગ મોટર્સ, બેટરી અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ ઇલેક્ટ્રોનિક ભાગોમાં થાય છે જે EV અને પરંપરાગત વાહનો બંનેના ઉત્પાદન માટે જરૂરી છે. નિષ્ણાતો માને છે કે જો આ પ્રતિબંધ લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહેશે, તો તે ભારતના ઓટોમોબાઈલ ઉદ્યોગને મોટો ફટકો આપી શકે છે – ખાસ કરીને જ્યારે ઘણી કંપનીઓ પાસે જૂન મહિના સુધી જ સ્ટોક બાકી છે.

વિકલ્પો શોધો અને સરકારી કાર્યવાહી

ભારત સરકાર છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી ચીન પરની તેની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે કામ કરી રહી છે. સ્થાનિક રીતે મેગ્નેટ ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવાની યોજનાઓ પહેલાથી જ ચાલી રહી છે, પરંતુ પ્રક્રિયા હજુ પણ તેના પ્રારંભિક તબક્કામાં છે.

આને ધ્યાનમાં રાખીને, 3 જૂન, 2025 ના રોજ ભારે ઉદ્યોગ મંત્રાલયની એક કટોકટી બેઠક બોલાવવામાં આવી છે, જેમાં રેર અર્થ મેગ્નેટના સ્થાનિક ઉત્પાદન અને વૈકલ્પિક સપ્લાયર્સ અંગે નિર્ણય લઈ શકાય છે. મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, સરકાર ચીન પરની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે ઓસ્ટ્રેલિયા, વિયેતનામ અને આફ્રિકન દેશો સાથે વાતચીત કરી રહી છે.

વ્યૂહાત્મક પડકાર કે તક?

ચીનના આ પગલાને ફક્ત વેપાર નીતિ જ નહીં, પરંતુ વ્યૂહાત્મક દબાણનો એક ભાગ માનવામાં આવે છે. તે ભારત માટે એક ચેતવણી પણ છે કે ટેકનોલોજી અને ઉર્જા ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભરતા આજે સૌથી મોટી જરૂરિયાત છે. આ કટોકટી ભારત માટે એક તક પણ બની શકે છે – તેના ખનિજ સંસાધનોનું અન્વેષણ કરવા, પ્રક્રિયા ક્ષમતા વધારવા અને સંશોધન અને વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની.