NPS vs VPF: નિવૃત્તિ આયોજન વિશે મૂંઝવણમાં છો? VPF અને NPS વચ્ચેનો તફાવત જાણો
NPS vs VPF: ફુગાવો વધી રહ્યો છે અને નોકરીમાં સ્થિરતા ઘટી રહી છે, તેથી નિવૃત્તિ માટે તૈયારી કરવી હવે વૈભવી નથી, પરંતુ એક જરૂરી નાણાકીય પગલું છે. ભારતમાં બે મુખ્ય યોજનાઓ લોકોને નાણાકીય સુરક્ષા પૂરી પાડવામાં મદદ કરી રહી છે – રાષ્ટ્રીય પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) અને સ્વૈચ્છિક ભવિષ્ય નિધિ (VPF). બંનેનો હેતુ નિવૃત્તિ પછી નિયમિત આવક અથવા સુરક્ષિત ભંડોળ પૂરું પાડવાનો છે, પરંતુ બંને વચ્ચેનો તફાવત તેમના વળતર, કર લાભો, પ્રવાહિતા અને જોખમના આધારે સ્પષ્ટપણે દેખાય છે.
NPS શું છે?
રાષ્ટ્રીય પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) એ PFRDA દ્વારા સંચાલિત સરકારી, બજાર-સંલગ્ન યોજના છે. આ યોજના બધા ભારતીય નાગરિકો માટે ખુલ્લી છે – પછી ભલે તેઓ પગારદાર હોય કે સ્વ-રોજગારી હોય. આમાં, રોકાણકારો તેમની પસંદગી મુજબ એક્ટિવ ચોઇસ અથવા ઓટો ચોઇસ દ્વારા ઇક્વિટી, સરકારી બોન્ડ અને કોર્પોરેટ ડેટમાં રોકાણ કરી શકે છે.
NPS સરેરાશ વાર્ષિક 8% થી 12% વળતર આપી શકે છે, અને તે લાંબા ગાળાના રોકાણ માટે યોગ્ય છે. તેની સૌથી ખાસ વિશેષતા એ છે કે તે નિવૃત્તિ પછી પેન્શન પ્રદાન કરે છે.
VPF શું છે?
VPF એટલે કે સ્વૈચ્છિક ભવિષ્ય નિધિ એ EPF નો જ એક ભાગ છે અને તે ફક્ત EPF માં નોંધાયેલા પગારદાર કર્મચારીઓ માટે જ ઉપલબ્ધ છે. કર્મચારી VPF માં તેના મૂળ પગાર અને મોંઘવારી ભથ્થાના 100% સુધી રોકાણ કરી શકે છે.
VPF એ સંપૂર્ણપણે સરકારી ગેરંટીવાળી નિશ્ચિત આવક યોજના છે. આમાં વ્યાજ દર સામાન્ય રીતે 8%–8.5% હોય છે. કારણ કે નાણાં EPFO દ્વારા સંચાલિત થાય છે, તેમાં શૂન્ય જોખમ હોય છે અને નિવૃત્તિ સમયે એક સાથે રકમ પ્રાપ્ત થાય છે.
કર મુક્તિ અને ઉપાડના નિયમો
NPS માં, તમને કલમ 80C હેઠળ ₹1.5 લાખ સુધીની કર મુક્તિ અને 80CCD(1B) હેઠળ વધારાની ₹50,000 ની કર મુક્તિ મળે છે.
VPF ને 80C હેઠળ મુક્તિ આપવામાં આવી છે, અને જો રોકાણ સતત 5 વર્ષ સુધી કરવામાં આવે તો વ્યાજ અને પરિપક્વતા રકમ બંને કર મુક્ત છે.
ઉપાડની દ્રષ્ટિએ, VPF વધુ લવચીક છે – જો જરૂરી હોય તો તમે આંશિક ઉપાડ કરી શકો છો. બીજી બાજુ, NPS માં પરિપક્વતા સુધી લોક-ઇન હોય છે, અને નિવૃત્તિ પર 40% રકમ સાથે વાર્ષિકી ખરીદવી ફરજિયાત છે, જે તમને પેન્શન આપે છે.
શું હું બંને યોજનાઓમાં એકસાથે રોકાણ કરી શકું છું?
હા, જો તમે ઈચ્છો તો તમે બંને યોજનાઓમાં એકસાથે રોકાણ કરી શકો છો – VPF સ્થિરતા આપે છે અને NPS વૃદ્ધિ આપે છે. બંનેમાં રોકાણ કરીને, તમે તમારા નિવૃત્તિ પોર્ટફોલિયોને વૈવિધ્યીકરણ કરી શકો છો. આ વ્યૂહરચના યોગ્ય સાબિત થઈ શકે છે, ખાસ કરીને જો તમારી આવક ઊંચી હોય અને તમે કર બચત સાથે લાંબા ગાળે સંપત્તિ બનાવવા માંગતા હોવ.
