GST: GSTનો નવો અધ્યાય: ઓડિટિંગમાં વધારો, ઝડપી ફરિયાદ નિવારણ અને કડક કાર્યવાહી
GST: નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં GST ચોરીના કેસ સર્વોચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યા છે. સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ઇન્ડાયરેક્ટ ટેક્સીસ એન્ડ કસ્ટમ્સ (CBIC) એ કુલ ₹2.23 લાખ કરોડની કરચોરી શોધી કાઢી છે, જે નાણાકીય વર્ષ 24માં શોધાયેલા ₹2.02 લાખ કરોડ કરતા 10% વધુ છે. નાણાકીય વર્ષ 23માં, આ આંકડો ₹1.01 લાખ કરોડ હતો – એટલે કે, ત્રણ વર્ષમાં GST ચોરી બમણી થઈ ગઈ છે.
CBIC એ એ પણ માહિતી આપી હતી કે નાણાકીય વર્ષ 25માં કરદાતાઓ દ્વારા ₹28,909 કરોડ ચૂકવવામાં આવ્યા છે. આ ડેટા નવી દિલ્હીમાં નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણની અધ્યક્ષતામાં યોજાયેલી CBIC કોન્ફરન્સ દરમિયાન શેર કરવામાં આવ્યો હતો. તેમણે અધિકારીઓને તપાસ પ્રક્રિયા ઝડપી બનાવવા, કડક પગલાં લેવા અને ફરિયાદ નિવારણ પદ્ધતિને વધુ મજબૂત બનાવવા નિર્દેશ આપ્યો હતો.
GST ઓડિટ અને રિટર્ન ફાઇલિંગમાં સુધારો
CBIC અનુસાર, GST ઓડિટનો કવરેજ નાણાકીય વર્ષ 23માં 62.21% થી વધીને FY25માં 88.74% થયો છે. અધિકારીઓએ એમ પણ જણાવ્યું હતું કે ત્રણ વર્ષમાં કોઈ પણ કરદાતાનું એક કરતા વધુ વખત ઓડિટ કરવામાં આવ્યું નથી, જેના કારણે કરદાતાઓ પર બિનજરૂરી બોજ પડ્યો નથી.
તે જ સમયે, નાણાકીય વર્ષ 25 માં GSTR-3B રિટર્ન ફાઇલિંગનો રાષ્ટ્રીય સરેરાશ 94.3% નોંધાયો હતો. આ ઉપરાંત, કરદાતાઓ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી ફરિયાદોના નિકાલ માટે લાગતો સમય 21 દિવસથી ઘટાડીને 9 દિવસ કરવામાં આવ્યો છે. CPGRAMS હેઠળ દાખલ કરવામાં આવેલી 95%-97% અપીલો હવે 30 દિવસમાં નિકાલ કરવામાં આવી રહી છે, જેના કારણે ફેબ્રુઆરી 2024 થી CBIC 90 કેન્દ્રીય મંત્રાલયોમાં ટોચના 5 મંત્રાલયોમાં સામેલ છે.
કસ્ટમ્સ અને કસ્ટમ્સમાં દેખરેખમાં પણ વધારો થયો
સીતારમણે કસ્ટમ્સમાં રિસ્ક મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ (RMS) દ્વારા કાર્ગો ક્લિયરન્સમાં થયેલા સુધારાની પણ પ્રશંસા કરી. નાણાકીય વર્ષ 22 માં RMS દ્વારા 82% કાર્ગોને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, જ્યારે નાણાકીય વર્ષ 25 માં આ આંકડો વધીને 86% થયો છે. આ ઉપરાંત, નાણાકીય વર્ષ 2025 માં 2,140.35 કિલો જપ્ત કરાયેલ સોનું SPMCIL (સિક્યોરિટી પ્રિન્ટિંગ એન્ડ મિન્ટિંગ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા) ને સોંપવામાં આવ્યું છે.
નાણામંત્રીએ દેશના મુખ્ય બંદરો અને ICD (ઇનલેન્ડ કન્ટેનર ડેપો) માં આયાત-નિકાસ પ્રક્રિયાઓને વધુ ઝડપી બનાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. તેમણે CBIC ને ખાલી જગ્યાઓ ટૂંક સમયમાં ભરવા અને પડતર કેસોનો ઝડપથી નિકાલ કરવાનો પણ નિર્દેશ આપ્યો છે.
