Iran Us Conflict: પશ્ચિમ એશિયામાં ભૂરાજકીય કટોકટી, ભારતે રશિયા અને અમેરિકા પાસેથી તેલની આયાત વધારી
Iran Us Conflict: ઈરાન અને ઈઝરાયલ વચ્ચે ચાલી રહેલો સંઘર્ષ હવે ગંભીર વળાંક લઈ રહ્યો છે, ખાસ કરીને અમેરિકા દ્વારા ઈરાનના ત્રણ મુખ્ય પરમાણુ કેન્દ્રો પર હુમલો કર્યા પછી. આ ઘટનાક્રમ પછી, એવી આશંકા છે કે ઈરાન વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ કરી શકે છે. નોંધનીય છે કે ભારત તેની કુલ તેલ આયાતનો મોટો હિસ્સો આ માર્ગ દ્વારા મેળવે છે. જોકે, ઉદ્યોગ નિષ્ણાતો અને વિશ્લેષકો માને છે કે રશિયા, અમેરિકા અને બ્રાઝિલ જેવા વૈકલ્પિક સ્ત્રોતો કોઈપણ પુરવઠા અવરોધને પહોંચી વળવા સક્ષમ છે. રશિયન તેલ પુરવઠો હોર્મુઝ દ્વારા આવતો નથી, પરંતુ તે સુએઝ કેનાલ, કેપ ઓફ ગુડ હોપ અથવા પેસિફિક મહાસાગર દ્વારા આવે છે. ભારત અમેરિકા, પશ્ચિમ આફ્રિકા અને લેટિન અમેરિકામાંથી પણ તેલ આયાત કરી શકે છે, જોકે તે પ્રમાણમાં મોંઘું હોઈ શકે છે.
હકીકતમાં, ભારતની હોર્મુઝ પરની નિર્ભરતા હવે પહેલાની તુલનામાં ઘટી ગઈ છે. ઉદાહરણ તરીકે, કતાર, જે ભારતનો મુખ્ય LNG સપ્લાયર છે, હોર્મુઝ સ્ટ્રેટનો ઉપયોગ કરતું નથી. તે જ સમયે, ઓસ્ટ્રેલિયા, રશિયા અને અમેરિકામાંથી લિક્વિફાઇડ નેચરલ ગેસના સપ્લાય પર કોઈ અસર થશે નહીં. વિશ્લેષકોના મતે, પશ્ચિમ એશિયામાં હાલના તણાવને કારણે ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં ટૂંકા ગાળાનો ઉછાળો આવવાની શક્યતા છે, જે પ્રતિ બેરલ $80 સુધી પહોંચી શકે છે. ભારત તેની ક્રૂડ ઓઇલની જરૂરિયાતોનો 90% આયાત દ્વારા પૂર્ણ કરે છે, જ્યારે તેનો લગભગ અડધો કુદરતી ગેસ પણ વિદેશથી આવે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય ઉર્જા એજન્સી (IEA) એ પણ ચેતવણી આપી છે કે હોર્મુઝ સ્ટ્રેટમાંથી પુરવઠામાં કોઈપણ વિક્ષેપની વૈશ્વિક તેલ બજારો પર વ્યાપક અસર પડશે.
દરમિયાન, પરિસ્થિતિને સમજીને, ભારતે રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલની આયાતમાં વધારો કર્યો છે. જૂનમાં રશિયા પાસેથી ભારતે દરરોજ 20 થી 22 લાખ બેરલની ખરીદી કરી છે જે બે વર્ષમાં સૌથી વધુ છે અને આ આંકડો સાઉદી અરેબિયા, ઇરાક, UAE અને કુવૈતમાંથી કુલ આયાત કરતા વધુ છે. મે મહિનામાં રશિયાથી આયાત 19.6 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ હતી. જૂનમાં અમેરિકાથી ભારતની આયાત પણ વધીને 4.39 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ છે, જે ગયા મહિને 2.80 લાખ બેરલથી વધુ છે. પશ્ચિમ એશિયામાંથી ભારતની કુલ આયાત આ મહિને ઘટીને લગભગ 20 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ થવાની ધારણા છે.