Crude Oil Price: ઈરાનના ખતરાથી ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં ઘટાડો, ભારતના અર્થતંત્ર પર ખતરો મંડરાઈ રહ્યો છે
Crude Oil Price: મધ્ય પૂર્વમાં ઈરાન અને ઈઝરાયલ વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધે વૈશ્વિક બજારોને જબરદસ્ત આંચકો આપ્યો છે. અમેરિકા દ્વારા ઈરાનના ત્રણ મુખ્ય પરમાણુ સ્થાપનો પર હુમલો કર્યા પછી પરિસ્થિતિ વધુ વણસી છે. આ કારણે, આ સંઘર્ષ લાંબા સમય સુધી લંબાય તેવી શક્યતા છે. તે જ સમયે, હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ કરવાની ઈરાનની ધમકીએ વિશ્વભરમાં ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ અંગે ચિંતા વધારી છે.
ક્રૂડ ઓઈલ પાંચ મહિનાના ઉચ્ચતમ સ્તર પર
થોડા સમય પહેલા સુધી, ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં થોડો ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ હવે તે ઝડપથી વધી રહ્યો છે. હાલમાં, બ્રેન્ટ ક્રૂડનો ભાવ પ્રતિ બેરલ $80 ને પાર કરી ગયો છે, જે છેલ્લા પાંચ મહિનામાં સૌથી ઉચ્ચતમ સ્તર છે. નિષ્ણાતો માને છે કે જો ઈરાન ખરેખર હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ કરે છે, તો તે વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇન માટે ગંભીર ખતરો બનશે અને ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ પ્રતિ બેરલ $100 સુધી પહોંચી શકે છે.
હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ શા માટે આટલું મહત્વપૂર્ણ છે?
વિશ્વના લગભગ 20% ક્રૂડ ઓઈલ હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ દ્વારા પરિવહન થાય છે. એટલે કે, દર પાંચ બેરલ તેલમાંથી એક આ માર્ગમાંથી પસાર થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, તેના બંધ થવાથી પુરવઠાની અછત સર્જાઈ શકે છે. તેલના ભાવમાં માત્ર એક અઠવાડિયામાં લગભગ 11%નો વધારો થયો છે. ઈરાન, જે OPEC પ્લસનો ત્રીજો સૌથી મોટો તેલ ઉત્પાદક દેશ છે, તે આ માર્ગનો ઉપયોગ વ્યૂહાત્મક દબાણ તરીકે કરી શકે છે.
ભારતની ઉર્જા સુરક્ષા માટે ખતરો
ભારત તેની કુલ ક્રૂડ ઓઇલની જરૂરિયાતોના લગભગ 90% આયાત કરે છે, જેમાંથી 15 થી 20 લાખ બેરલ તેલ દરરોજ ફક્ત હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ દ્વારા જ આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, તેના બંધ થવાથી ભારતની વેપાર ખાધ, ફુગાવો અને રૂપિયા પર દબાણ વધી શકે છે. તાજેતરમાં, પેટ્રોલિયમ મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરીએ ખાતરી આપી હતી કે સરકાર પરિસ્થિતિ પર નજીકથી નજર રાખી રહી છે અને પુરવઠો સુનિશ્ચિત કરવા માટે તમામ વિકલ્પો પર કામ કરી રહી છે.
અન્ય ક્ષેત્રોને પણ અસર થશે
તેલના ભાવમાં વધારાની અસર ફક્ત પેટ્રોલ અને ડીઝલ સુધી મર્યાદિત રહેશે નહીં. પરિવહન, લોજિસ્ટિક્સ, ખાતરો, ઉડ્ડયન, ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ અને બાંધકામ ક્ષેત્રનો ખર્ચ પણ વધશે, જેના કારણે સામાન્ય માણસ પર ફુગાવાનો બોજ વધી શકે છે. આ જ કારણ છે કે સરકાર અને રિઝર્વ બેંક બંને આ કટોકટી પર નજર રાખવામાં રોકાયેલા છે.
