India US Trade Deal: ટ્રમ્પનો દાવો: ચીન પછી હવે ભારત સાથે ‘મોટી ડીલ’ થશે
India US Trade Deal: અમેરિકા અને ભારત વચ્ચે સંભવિત વેપાર કરારની ચર્ચા હવે નિર્ણાયક વળાંક પર પહોંચી ગઈ છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તાજેતરમાં સંકેત આપ્યો હતો કે બંને દેશો વચ્ચે ટૂંક સમયમાં એક મોટો વેપાર કરાર થવાનો છે. ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે જેમ અમેરિકાએ ચીન સાથે એક મહત્વપૂર્ણ કરાર કર્યો છે, તેવી જ રીતે ભારત સાથે પણ એક મોટો કરાર તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
જોકે ટ્રમ્પે આ કરારની વિગતો શેર કરી નથી, તેમ છતાં તેમના નિવેદનથી સ્પષ્ટ થાય છે કે અમેરિકા, ખાસ કરીને ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર, ભારત અંગે ગંભીર રણનીતિ બનાવી રહ્યું છે. ટ્રમ્પે 26 જૂને વોશિંગ્ટન ડીસીમાં એક કાર્યક્રમ દરમિયાન કહ્યું હતું કે, “અમે ભારત માટે દરવાજા ખોલવા જઈ રહ્યા છીએ.” તેમણે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે અમેરિકા હવે દરેક દેશ સાથે વેપાર કરશે નહીં – કેટલાક દેશોને ફક્ત આભાર પત્ર મોકલવામાં આવશે અને 25%, 35% અથવા 45% ડ્યુટી ચૂકવવાનું કહેવામાં આવશે.
વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બન્યા પછી, ભારત વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇનમાં એક મહત્વપૂર્ણ ખેલાડી બની ગયું છે. આવી સ્થિતિમાં, અમેરિકા તેના વેપાર અને વ્યૂહાત્મક ભાગીદારોને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરી રહ્યું છે. આ કરાર અંગે, અમેરિકા ઝડપથી પરિણામો મેળવવા તરફ વલણ ધરાવે છે, પરંતુ ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તે કોઈપણ દબાણ હેઠળ આવશે નહીં.
અગાઉ, યુએસ વાણિજ્ય સચિવ હોવર્ડ લુટનિકે પણ USISPF (યુએસ-ઇન્ડિયા સ્ટ્રેટેજિક પાર્ટનરશિપ ફોરમ) માં સંકેત આપ્યો હતો કે આ વેપાર કરાર હવે દૂર નથી. તેમણે કહ્યું હતું કે બંને દેશોએ ઘણા મુદ્દાઓ પર એક સમાન વિચારધારા બનાવી છે અને હવે ફક્ત એક સંતુલિત અને વ્યવહારુ કરારની જાહેરાત બાકી છે.
ભારત વતી, કેન્દ્રીય વાણિજ્ય પ્રધાન પિયુષ ગોયલે 10 જૂને કહ્યું હતું કે ભારત ફક્ત એવો કરાર કરશે જે બંને પક્ષો માટે ફાયદાકારક અને સંતુલિત હોય. ભારતે વારંવાર કહ્યું છે કે ઉતાવળ કરવાની જરૂર નથી. અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવનાર 26% વધારાના ટેરિફ માટેની સમયમર્યાદા 9 જુલાઈના રોજ સમાપ્ત થઈ રહી છે, પરંતુ ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તે તેના હિતો સાથે સમાધાન કરશે નહીં.
અમેરિકા માંગ કરે છે કે ભારત કૃષિ અને ખાદ્ય ક્ષેત્ર ખોલે, પરંતુ ભારત હાલમાં આ માટે તૈયાર નથી. યુએસ ઇચ્છે છે કે કરાર ફક્ત કૃષિ ક્ષેત્ર સુધી મર્યાદિત ન રહે પરંતુ તેમાં સરકારી ખરીદી, બૌદ્ધિક સંપદા અધિકારો, કસ્ટમ સુધારા અને ડિજિટલ વેપાર જેવા પાસાઓનો પણ સમાવેશ થાય.
નિષ્કર્ષમાં, ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેનો આ વેપાર કરાર માત્ર આર્થિક સહયોગનો જ નહીં પરંતુ વૈશ્વિક ભૂરાજકીય સંતુલનનો પણ ભાગ બની શકે છે – પરંતુ ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે આ કરાર ત્યારે જ થશે જો તે બંને દેશો માટે સમાન રીતે ફાયદાકારક બનશે.
