Stock Market: હવે વીજળીના ભાવ નિયંત્રિત થશે, NSEનો LES પ્લાન તૈયાર છે
Stock Market: એક મોટું પગલું ભરતા, નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ (NSE) એ હવે નાણાકીય બજારમાં વીજળી જેવા મહત્વપૂર્ણ ક્ષેત્રનો સમાવેશ કરવાની યોજના બનાવી છે. NSE એ જાહેરાત કરી છે કે તે 11 જુલાઈ, 2025 થી વીજળી વાયદા શરૂ કરશે. આ પહેલને સફળ બનાવવા માટે, NSE એક ખાસ લિક્વિડિટી એન્હાન્સમેન્ટ સ્કીમ (LES) પણ લાવી રહ્યું છે.
વીજળી વાયદા ખરેખર એક નાણાકીય કરાર છે જેમાં ખરીદદારો અને વેચાણકર્તાઓ નિશ્ચિત ભવિષ્યની તારીખે વીજળીની કિંમત અગાઉથી નક્કી કરે છે, જોકે તેમાં કોઈ ભૌતિક ડિલિવરી હોતી નથી. તેમાં હેજિંગ અને કિંમતોનું ટ્રેડિંગ શામેલ છે. ભાગ લેનારા સભ્યો ટ્રેડિંગ સભ્યો, કોર્પોરેટ ખરીદદારો, પાવર ઉત્પાદકો અથવા ટ્રાન્સમિશન કંપનીઓ અથવા SEBI દ્વારા મંજૂર નાણાકીય સંસ્થાઓ હોઈ શકે છે.
NSE ભારત જેવા ઝડપથી વિકસતા ઊર્જા બજારમાં વીજળી ડેરિવેટિવ્ઝને નાણાકીય રીતે વ્યવસ્થિત અને પારદર્શક બનાવવાનો હેતુ ધરાવે છે. મે 2025 માં નિયમનકારો પાસેથી મંજૂરી મળ્યા પછી, NSE એ આ યોજનાને વધુ લોકપ્રિય બનાવવા માટે LES યોજના શરૂ કરી છે.
આ યોજના હેઠળ, NSE બે બજાર નિર્માતાઓ (MM1 અને MM2) ની નિમણૂક કરશે, જેઓ સતત ખરીદી-વેચાણ કિંમતો આપીને બજારમાં પ્રવાહિતા જાળવી રાખશે. આ માટે, પસંદગી બોલી પ્રક્રિયા દ્વારા કરવામાં આવશે અને પસંદ કરાયેલા બજાર નિર્માતાઓને 6 મહિના માટે આ જવાબદારી સોંપવામાં આવશે.
પ્રોત્સાહન તરીકે, MM1 ને દર મહિને મહત્તમ ₹ 85 લાખ અને MM2 ને ₹ 45 લાખની રકમ આપવામાં આવશે, જો તેઓ NSE દ્વારા નિર્ધારિત શરતોને પૂર્ણ કરે. આ શરતોમાં ઓછામાં ઓછી ₹ 5 કરોડની નેટવર્થ, કોઈ શિસ્તભંગનો ઇતિહાસ નહીં, કોમોડિટી ડેરિવેટિવ્ઝમાં અલ્ગો નોંધણી અને પાવર સેક્ટર સંબંધિત અનુભવનો સમાવેશ થાય છે. રસ ધરાવતી સંસ્થાઓએ 2 જુલાઈ 2025 સુધીમાં નોંધણી કરાવવી પડશે.
આ યોજના ભારતમાં વીજળી વેપારને વધુ પારદર્શક, તકનીકી અને નાણાકીય રીતે સ્થિર બનાવવા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પહેલ છે. આનાથી વીજળી ઉત્પાદકો અને ખરીદદારોને ભાવમાં વધઘટનો વધુ સારી રીતે સામનો કરવામાં મદદ મળશે. ઉપરાંત, આ પહેલને પાવર સેક્ટરમાં ભારતને વૈશ્વિક નાણાકીય બજારોની લીગમાં લાવવા તરફ એક નક્કર પગલું માનવામાં આવે છે.
