India-US relations: ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ટૂંક સમયમાં વેપાર કરાર પર હસ્તાક્ષર થશે, વ્હાઇટ હાઉસે કહ્યું: “મોદી-ટ્રમ્પ વચ્ચે ઉત્તમ સંબંધો”
India-US relations: ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના મોટા અને બહુપ્રતિક્ષિત વેપાર કરાર અંગે મહત્વપૂર્ણ સમાચાર સામે આવ્યા છે. વ્હાઇટ હાઉસે સ્પષ્ટ સંકેત આપ્યો છે કે બંને દેશો ટૂંક સમયમાં આ કરારને લઈ મોટી જાહેરાત કરી શકે છે. વ્હાઇટ હાઉસની પ્રવક્તા કેરોલિન લેવિટે જણાવ્યું કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને અમેરિકા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ વચ્ચે ઉત્તમ સંબંધો છે, જે આ મહત્વાકાંક્ષી કરારના નિર્માણમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે.
ટ્રમ્પ-મોદી સંબંધોથી કારોબારને નવી દિશા મળશે
પ્રવક્તાએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, “રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ ભારત સાથે મોટા વેપાર સોદા પર કાર્યરત છે. આ કરાર માત્ર વેપાર વધારવાનો નથી, પરંતુ બંને દેશોની વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને પણ વધુ મજબૂત બનાવશે.” અમેરિકાની વેપાર ટીમ આ કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવા માટે ઓવલ ઓફિસમાં સતત કાર્યરત છે.
વેપાર કરારનું લક્ષ્ય અને સમયમર્યાદા
આ વચગાળાનો કરાર 9 જુલાઈ, 2025 પહેલાં પૂર્ણ થવો આવશ્યક છે. કારણકે ત્યાર બાદ અમેરિકાની નવી ટેરિફ નીતિ અમલમાં આવશે, જે ભારતીય નિકાસકારો માટે નુકસાનકારક બની શકે છે. અંતિમ કરાર માટે ડિસેમ્બર 2025નો લક્ષ્યાંક નક્કી કરાયો છે. આ સોદો 2030 સુધીમાં દ્વિપક્ષીય વેપારને $500 બિલિયન સુધી લઈ જવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે.
યુએસ અને ભારતની મુખ્ય માંગણીઓ
| અમેરિકાની માંગ | ભારતની માંગ |
|---|---|
| કૃષિ અને ડેરી બજારમાં પ્રવેશ | અમેરિકન ટેરિફમાં ઘટાડો (સ્ટીલ, ઓટો પાર્ટ્સ વગેરે) |
| GM પાક માટે મંજૂરી | MSP અને સ્થાનિક ખેડૂતોનું રક્ષણ |
| ઓટોમોબાઈલ, EV માર્કેટમાં પ્રવેશ | શ્રમસઘન ઉદ્યોગોને વધુ બજાર પહોંચ |
| બદામ, સફરજન, વાઇન પર ટેરિફ ઘટાડો | LNG, ઓટો પાર્ટ્સ પર ટેરિફ રાહત |
મુખ્ય અવરોધો
- GM પાક અને ડેરી ક્ષેત્ર પર ભારતની કડક નીતિ.
- ઓટો પાર્ટ્સ અને ખાદ્યપદાર્થો પર ટેરિફ તફાવત.
- સાંસ્કૃતિક મૂલ્યો અને સ્થાનિક કૃષિ સુરક્ષા મુદ્દે વિવાદ.
વેપાર સંબંધોનો વર્તમાન પરિપ્રેક્ષ્ય
2024-25માં ભારત-અમેરિકા વચ્ચેનો દ્વિપક્ષીય વેપાર $131.84 બિલિયન રહ્યો હતો. અમેરિકા હાલમાં ભારતનો સૌથી મોટો વેપાર ભાગીદાર છે. ભારતે અગાઉ કેટલાક ઉત્પાદન જેમ કે ઝીંગા, હાઇએન્ડ બાઇક અને ઈલેક્ટ્રોનિક્સ પર ટેરિફ ઘટાડો કર્યો છે, જે આ સોદાને આગળ ધપાવવા માટેનો સંકેત માનવામાં આવે છે.
આ સૂચિત કરાર ફક્ત વેપાર નહીં પણ વ્યૂહાત્મક દ્રષ્ટિએ પણ બે દેશો વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત બનાવશે. આવતા કેટલાક અઠવાડિયામાં આ સંબંધિત મોટી જાહેરાતની શક્યતા હોવાથી વૈશ્વિક વેપાર જગતની નજરો હવે આ પરિબળો પર ટકી રહી છે.
