NRI: રેમિટન્સ વેપાર ખાધ ઘટાડી રહ્યા છે, યુએસ-યુકે સૌથી વધુ ફાળો આપે છે
NRI: દેશના અર્થતંત્રમાં NRIsનું યોગદાન સતત વધી રહ્યું છે, અને તાજેતરના આંકડા આ વાતની પુષ્ટિ કરે છે. નાણાકીય વર્ષ 2024-25 દરમિયાન, વિદેશમાં રહેતા ભારતીયોએ તેમના પરિવારોને કુલ $135.46 બિલિયન (લગભગ રૂ. 1.16 લાખ કરોડ) મોકલ્યા છે. આ અત્યાર સુધીના કોઈપણ નાણાકીય વર્ષમાં મોકલવામાં આવેલી સૌથી મોટી રકમ છે અને વિદેશી સીધા રોકાણ (FDI) કરતાં વધુ છે.
જો આપણે આઠ વર્ષ પાછળ જઈએ, તો NRIs એ તે સમયે ફક્ત $61 બિલિયન મોકલ્યા હતા. એટલે કે, આ સમયગાળામાં આ રકમ બમણી થઈ ગઈ છે. વાર્ષિક ધોરણે, આ લગભગ 16 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે, જે NRIs ની વધતી જતી આર્થિક ક્ષમતા અને ભારત સાથેના તેમના મજબૂત ભાવનાત્મક અને પારિવારિક સંબંધોને દર્શાવે છે.
છેલ્લા એક દાયકાથી, ભારત વિશ્વનો સૌથી મોટો રેમિટન્સ પ્રાપ્ત કરનાર દેશ રહ્યો છે. તાજેતરના વિશ્વ બેંકના અહેવાલમાં પણ આ વાતની પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે. આ અહેવાલ મુજબ, ભારત વર્ષ 2024 માં પ્રથમ ક્રમે હતું, જ્યારે મેક્સિકો રૂ. 5.8 લાખ કરોડ સાથે બીજા ક્રમે હતું અને ચીન રૂ. 4.1 લાખ કરોડ સાથે ત્રીજા ક્રમે હતું.
આ રેમિટન્સનો પ્રવાહ ભારતના વેપાર ખાધને સંતુલિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. નાણાકીય વર્ષ 2014-15માં રેમિટન્સ 6 લાખ કરોડ રૂપિયા હતું, જે 2024-25માં વધીને 11.63 લાખ કરોડ રૂપિયા થયું છે. પાછલા વર્ષોમાં સતત વધારો થયો છે – 2021-22માં 7.64 લાખ કરોડ, 2022-23માં 9.64 લાખ કરોડ રૂપિયા અને 2023-24માં આ આંકડો 10.18 લાખ કરોડ રૂપિયા સુધી પહોંચ્યો છે.
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા (RBI) ના અહેવાલ મુજબ, આ રેમિટન્સમાં અમેરિકા, યુકે અને સિંગાપોરનો સૌથી મોટો હિસ્સો છે, જેનો કુલ ફાળો લગભગ 45% છે. એટલું જ નહીં, ભારતના વેપાર ખાધના લગભગ 47% આ રેમિટન્સ દ્વારા ભરપાઈ કરવામાં આવે છે, જે દેશના વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડારને મજબૂત બનાવવામાં અને રૂપિયાની સ્થિરતામાં મદદ કરે છે.
