Govt Notice: ડાર્ક પેટર્ન વિવાદ; ઓલા, ઉબર સહિત 11 કંપનીઓને સરકારની નોટિસ
Govt Notice: ભારત સરકારે Ola, Uber, Zepto, Rapido જેવી 11 મોટી ડિજિટલ કંપનીઓને નોટિસ પાઠવી છે. આરોપ છે કે આ કંપનીઓ “ડાર્ક પેટર્ન” નામની ભ્રામક ટેકનિકનો ઉપયોગ કરીને ગ્રાહકોને તેમના ઈચ્છા વિરુદ્ધ નિર્ણય લેવા માટે મજબૂર કરે છે. ગ્રાહક બાબતોના મંત્રાલયે ચેતવણી આપી છે કે જો આ કંપનીઓએ આ રીતો બંધ નહીં કરે, તો કાયદેસરની કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
‘ડાર્ક પેટર્ન’ શું છે?
ડાર્ક પેટર્ન એ ડિઝાઇનની એવી તરકીબો છે, જેનો હેતુ ગ્રાહકોને ગૂંચવાવામાં નાખીને આવા પગલાં લેવા માટે મજબૂર કરવો છે જે તેઓ સામાન્ય રીતે ન લે. જેમ કે:
- માહિતી આપ્યા વગર કાર્ટમાં વસ્તુ ઉમેરવી
- “હવે નહીં” જેવા વિકલ્પોને આકરાશક કે શરમજનક રીતે દર્શાવવી
- છુપાયેલા ચાર્જ ઉમેરવામાં
- “માત્ર 1 યુનિટ બાકી છે” જેવા ખોટા અલર્ટ બતાવીને ખરીદી માટે દબાણ બનાવવું
સરકારની ચેતવણી
મંત્રાલયે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે દરેક કંપનીએ પોતાનો પ્લેટફોર્મ ઑડિટ કરવો પડશે અને જો આવા ડાર્ક પેટર્ન મળે, તો તેમને તરત દૂર કરવાની ફરજ પડશે. આ ઑડિટની રિપોર્ટ સરકારને સુપ્રત કરવી રહેશે.
જો પાલન ન કરાય તો?
જો કંપનીઓ નિયમોનું પાલન નહીં કરે, તો સેન્ટ્રલ કન્ઝ્યૂમર પ્રોટેક્શન ઑથોરિટી (CCPA) કડક પગલાં લઈ શકે છે – જેમાં ભારે દંડથી લઈને વ્યવસાય પર પ્રતિબંધ સુધીના વિકલ્પો સામેલ છે.
બનેલ છે સંયુક્ત કાર્યદળ
સરકાર ડાર્ક પેટર્નના સંપૂર્ણ નાબૂદ માટે એક Joint Task Force બનાવશે, જેમાં સરકારી અધિકારીઓ, ગ્રાહક સંસ્થાઓ અને કંપનીના પ્રતિનિધિઓ શામેલ રહેશે.
