Bayraktar: તુર્કીની ટેકનોલોજી ક્રાંતિ: ‘બીમાર માણસ’ થી ‘સંરક્ષણ મહાસત્તા’ સુધી
Bayraktar એક સમય હતો જ્યારે તુર્કીને યુરોપનો “બીમાર માણસ” કહેવામાં આવતો હતો – રાજકીય અસ્થિરતા અને નબળી અર્થવ્યવસ્થાને કારણે. પરંતુ આજે એ જ દેશ લશ્કરી ડ્રોનનો વિશ્વનો સૌથી મોટો નિકાસકાર બની ગયો છે. અમેરિકા, ચીન અને ઇઝરાયલ જેવી ટેકનોલોજીકલ સુપરપાવર્સને પાછળ છોડીને, તુર્કીએ તેની સંરક્ષણ ટેકનોલોજીમાં આત્મનિર્ભરતા અને નવીનતાનું નવું ઉદાહરણ સ્થાપિત કર્યું છે. આ પરિવર્તન રાતોરાત થયું નથી, પરંતુ વ્યૂહાત્મક ધીરજ, સ્થાનિક કંપનીઓમાં રોકાણ અને તકનીકી હિંમતનું પરિણામ છે.
શરૂઆતની નિષ્ફળતાઓ અને આત્મનિર્ભરતાના પાયા
90ના દાયકામાં જ્યારે તુર્કીએ ઇઝરાયલ પાસેથી હેરોન યુએવી ખરીદવાનો પ્રયાસ કર્યો ત્યારે તેને શરત મૂકવામાં આવી હતી કે ડ્રોન ફક્ત ઇઝરાયલી ઓપરેટરો દ્વારા જ ઉડાડવામાં આવશે. આ ઘટના તુર્કીની સુરક્ષા સાર્વભૌમત્વ પર સીધો પ્રશ્ન બની ગઈ. આ પછી, તુર્કીએ નિર્ણય લીધો કે તે તેની લશ્કરી જરૂરિયાતો માટે વિદેશી શસ્ત્રો પર નિર્ભર રહેશે નહીં. ત્યારબાદ તેને અનેક તકનીકી પ્રતિબંધો અને નિકાસ અવરોધોનો સામનો કરવો પડ્યો – પરંતુ આ અવરોધોએ આત્મનિર્ભર સંરક્ષણ ક્ષેત્રનો પાયો નાખ્યો.
ટેક કંપનીઓનો ઉદય
બાયકર, રોકેટ્સન અને એસેલસન જેવી સ્થાનિક સંરક્ષણ કંપનીઓએ ટેકનોલોજી અને નવીનતામાં રોકાણ કરીને તુર્કીની દિશા બદલી નાખી. બાયકર દ્વારા વિકસિત બાયરક્તાર TB2 આજે માત્ર તુર્કી જ નહીં પરંતુ 30 થી વધુ દેશોની સેનાઓનું વિશ્વસનીય શસ્ત્ર બની ગયું છે. TB2 ના 7.5 લાખ ઉડાન કલાકો તેની વિશ્વસનીયતા અને વ્યાપારી સફળતાનો પુરાવો છે.
વૈશ્વિક બજારમાં તુર્કીએનો મોટો ઉછાળો
2022 સુધીમાં વૈશ્વિક ડ્રોન બજારમાં તુર્કીનો હિસ્સો 65% સુધી પહોંચવાનો અંદાજ છે, જ્યારે યુએસ અને ચીન અનુક્રમે 8% અને 26% પર સ્થિર છે. મહત્વનું છે કે, તુર્કીએ તેના ઓછા ખર્ચ, ઉચ્ચ પ્રદર્શન અને વ્યૂહાત્મક તટસ્થતાને કારણે આ ફાયદો મેળવ્યો છે – જે તેને ઘણા દેશો માટે એક આકર્ષક વિકલ્પ બનાવે છે જે યુએસ અથવા ચીન સાથે રાજકીય રીતે જોડાણ કરવા માંગતા નથી.
TB2 અને Akinci: ટેકનોલોજીકલ ક્રાંતિના પ્રણેતાઓ
જ્યારે બાયરક્તાર TB2 ઓછા ખર્ચે મિશન માટે યોગ્ય છે, ત્યારે અકિન્સી તેની ઊંચી ઉડાન, લાંબી રેન્જ અને ભારે શસ્ત્રો વહન કરવાની ક્ષમતાને કારણે મોટા લશ્કરી કામગીરી માટે યોગ્ય છે. વધુમાં, Kızılelma અને TB3 જેવા આગામી પેઢીના મોડેલો પણ તુર્કીને સ્વાયત્ત, આત્મઘાતી અને સ્ટીલ્થ ડ્રોન ક્ષમતાઓમાં અગ્રેસર બનાવી રહ્યા છે.
નાટો અને યુરોપિયન યુનિયનની વ્યૂહાત્મક મૂંઝવણ
તુર્કીએની આ પ્રગતિએ નાટો અને યુરોપિયન યુનિયનને પણ આશ્ચર્યચકિત કરી દીધા છે. એક તરફ આ દેશ પશ્ચિમી લશ્કરી જોડાણનો સભ્ય છે, તો બીજી તરફ તે ઘણીવાર સ્વતંત્ર રાજદ્વારી પદ્ધતિ અપનાવે છે. યુક્રેન, અઝરબૈજાન અને આફ્રિકન દેશોમાં હવે તુર્કીના ડ્રોનનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે, જે તુર્કીને રાજદ્વારી દબાણનો નવો સ્ત્રોત બનાવે છે.
સંરક્ષણ ઉદ્યોગથી આર્થિક વિકાસ સુધી
ડ્રોન નિકાસને કારણે તુર્કીના અર્થતંત્રને પણ વેગ મળ્યો છે. 2023 માં સંરક્ષણ અને એરોસ્પેસ ક્ષેત્રે તુર્કી માટે $5.5 બિલિયનથી વધુની આવક ઉભી કરી, જેમાં એકલા બાયકરે 83% ફાળો આપ્યો. આના કારણે હવે તુર્કીમાં ટેક સ્ટાર્ટઅપ્સ અને એરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગની માંગ વધી રહી છે – જે આ ક્ષેત્રને રોજગાર અને કૌશલ્ય વિકાસ માટે એક નવું કેન્દ્ર બનાવે છે.
