ESIC: બાકાત રાખેલા કામદારોને ESI લાભ મળશે, SPREE યોજના ફરી શરૂ થઈ
ESIC; શુક્રવારે સરકારે કર્મચારી રાજ્ય વીમા (ESI) કવરેજને વિસ્તૃત કરવા અને દેશભરમાં વધુ કંપનીઓ અને કર્મચારીઓને નોંધણી કરાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે SPREE યોજનાના નવીકરણની જાહેરાત કરી. કેન્દ્રીય શ્રમ મંત્રી મનસુખ માંડવિયાના જણાવ્યા અનુસાર, આ યોજના 1 જુલાઈથી 31 ડિસેમ્બર, 2025 સુધી ખુલ્લી રહેશે અને નોંધણી ન કરાવેલા નોકરીદાતાઓ તેમજ કરાર અને કામચલાઉ કર્મચારીઓ જેવા બાકી રહેલા કામદારોને ESI કાયદા હેઠળ નોંધણી કરાવવાની એક વખતની તક પૂરી પાડશે. આ યોજના મૂળ રૂપે 2016 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી અને અત્યાર સુધીમાં 88,000 થી વધુ નોકરીદાતાઓ અને 1.02 કરોડ કર્મચારીઓની નોંધણીને સક્ષમ બનાવી છે.
આ યોજના હેઠળ, આ વખતે નોંધણી કરાવતી કંપનીઓને તેમની નોંધણીની તારીખથી અથવા તેમના દ્વારા જાહેર કરાયેલ તારીખથી કવરેજ પ્રાપ્ત માનવામાં આવશે, જ્યારે કર્મચારીઓને તેમની નોંધણીની વાસ્તવિક તારીખથી આવરી લેવામાં આવશે. હિમાચલ પ્રદેશના શિમલામાં યોજાયેલી કર્મચારી રાજ્ય વીમા નિગમ (ESIC) ની બેઠકમાં આ નિર્ણયને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું હતું. આ સાથે, ESIC એ એમ્નેસ્ટી સ્કીમ – 2025 ને પણ મંજૂરી આપી છે, જે 1 ઓક્ટોબર 2025 થી 30 સપ્ટેમ્બર 2026 સુધી અમલમાં રહેશે. આ યોજના એક વખતની વિવાદ નિવારણ વિન્ડો તરીકે રજૂ કરવામાં આવી છે જેનો હેતુ બાકી મુકદ્દમાનો ઉકેલ લાવવા અને ESI કાયદા હેઠળ પાલનને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. પ્રથમ વખત, આ યોજના કવરેજ, નુકસાન અને વ્યાજ સંબંધિત કેસોને પણ આવરી લે છે. આ નિર્ણય પ્રાદેશિક ડિરેક્ટરોને એવા કેસ પાછા ખેંચવાની સત્તા આપે છે જેમાં યોગદાન અને વ્યાજ ચૂકવવામાં આવ્યું હોય. આ ઉપરાંત, તેમને પાંચ વર્ષથી વધુ જૂના કેસ પાછા ખેંચવાની સ્વતંત્રતા પણ આપવામાં આવી છે જેમાં અત્યાર સુધી કોઈ નોટિસ જારી કરવામાં આવી નથી.
ESIC એ તેના નુકસાન મૂલ્યાંકન માળખાને સરળ બનાવવાનો પણ નિર્ણય લીધો છે. જ્યારે અગાઉ ગ્રેડેડ દરોના આધારે 25% ના મહત્તમ વાર્ષિક દરે નુકસાન વસૂલવામાં આવતું હતું, તે હવે ઘટાડીને નિશ્ચિત દર – દર મહિને 1% કરવામાં આવ્યું છે. આ નિર્ણય પાલનને સરળ બનાવશે અને વિવાદો ઘટાડશે. વધુમાં, રાજીવ ગાંધી શ્રમિક કલ્યાણ યોજના (RGSKWY) હેઠળ નોકરી ગુમાવવાની તારીખથી 12 મહિના પછી અરજીઓ સબમિટ કરવાની મંજૂરી આપવા માટે ડિરેક્ટર જનરલ, ESIC ને વિશેષ સત્તાઓ સોંપવામાં આવી છે. આ બધા નિર્ણયો કામદારો અને નોકરીદાતાઓ બંને માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે અને ESI ના કવરેજને વધુ વ્યાપક અને વ્યવહારુ બનાવવા તરફ એક મોટું પગલું છે.
