Companies: FPI ને હરાવીને DII બનશે શેરબજારનો રાજા, જાણો કેવી રીતે વધી રહ્યું છે સ્થાનિક રોકાણકારોનું વર્ચસ્વ
Companies: ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં ભારતીય કંપનીઓમાં વિદેશી રોકાણકારો અને સ્થાનિક સંસ્થાકીય રોકાણકારો (DII) વચ્ચે માલિકીનો તફાવત રેકોર્ડ નીચા સ્તરે પહોંચી ગયો. વિદેશીઓ દ્વારા સતત વેચાણ અને સ્થાનિક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ અને વીમા કંપનીઓ દ્વારા સતત ખરીદીને કારણે આ તફાવત ઓછો થયો છે. ૩૧ ડિસેમ્બર સુધીમાં આ તફાવત ઘટીને ૨૯ બેસિસ પોઈન્ટ થયો છે, જે માર્ચ ૨૦૧૫ના ૧,૦૩૧ બેસિસ પોઈન્ટના ઉચ્ચતમ સ્તર કરતા ઘણો ઓછો છે. FPIs અને DIIs વચ્ચેનો સૌથી મોટો તફાવત માર્ચ 2015 માં હતો, જ્યારે FPIs 20.70 ટકા અને DIIs 10.38 ટકા હિસ્સો ધરાવતા હતા.
સ્થાનિક સંસ્થાકીય રોકાણકારોનો હિસ્સો વધવો
ડિસેમ્બર ક્વાર્ટર દરમિયાન વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (FPIs) એ 1.51 લાખ કરોડ રૂપિયાના શેર વેચ્યા હતા અને 1 જાન્યુઆરીથી 67,000 કરોડ રૂપિયાના શેર વેચ્યા હતા. વિદેશીઓ દ્વારા સતત વેચાણ અને સ્થાનિક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ અને વીમા કંપનીઓ દ્વારા સતત ખરીદીને કારણે આ તફાવત વધુ ઘટ્યો છે. NSE-લિસ્ટેડ કંપનીઓમાં FPI માલિકી ડિસેમ્બર 2024 ના અંતે 17.55 ટકાથી 56 બેસિસ પોઇન્ટ ઘટીને 16.99 ટકા થઈ ગઈ, જે છેલ્લા 12 વર્ષમાં સૌથી નીચી સપાટી છે.
આ સમયગાળા દરમિયાન, DII નો હિસ્સો 23 બેસિસ પોઈન્ટના વધારા સાથે 16.46 ટકાથી વધીને 16.69 ટકાના રેકોર્ડ ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યો. જો વિદેશી રોકાણકારો દ્વારા વેચાણનો આ ટ્રેન્ડ ચાલુ રહેશે, તો સ્થાનિક સંસ્થાઓ ભારતીય કંપનીઓમાં વિદેશી રોકાણકારોની માલિકી કરતાં વધી શકે છે.
વિશ્લેષકો માને છે કે જોખમ-પુરસ્કાર ગુણોત્તર હાલમાં યુએસ ઇક્વિટી અને દેવાની તરફેણમાં છે, જેના કારણે FPIs દ્વારા સતત વેચાણ થવાની શક્યતા છે. આવી સ્થિતિમાં DII આગળ વધી શકે છે. ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં DII, જેમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ, વીમા કંપનીઓ, પેન્શન ફંડ અને બેંકોનો સમાવેશ થાય છે, તેમણે લગભગ રૂ. 1.85 લાખ કરોડનું રોકાણ કર્યું હતું.
