iPhone Production: ટ્રમ્પે એપલને સલાહ આપી: ભારતમાં નહીં, અમેરિકામાં ઉત્પાદન કરો
iPhone Production: અમેરિકાના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સાઉદી અરેબિયા અને કતારની તાજેતરની મુલાકાત દરમિયાન એક ચોંકાવનારું નિવેદન આપ્યું હતું, જેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે તેઓ નથી ઇચ્છતા કે એપલ ભારતમાં તેનું ઉત્પાદન વધુ વિસ્તૃત કરે. ટ્રમ્પે કહ્યું કે તેમણે આ મુદ્દા પર એપલના સીઈઓ ટિમ કૂક સાથે વાત કરી હતી, જેમાં તેમણે ભારતને બદલે અમેરિકામાં રોકાણ વધારવાની વાત કરી હતી.
દોહામાં એક કાર્યક્રમમાં ટ્રમ્પે કહ્યું,
“ગઈકાલે મારો ટિમ કૂક સાથે થોડો ઝઘડો થયો હતો. મેં તેને કહ્યું હતું કે તમે મારા મિત્ર છો, પણ મને ખબર પડી છે કે તમે ભારતમાં $500 બિલિયનનું રોકાણ કરી રહ્યા છો. હું નથી ઇચ્છતો કે આ બધું ઉત્પાદન ભારતમાં થાય.”
તેમણે વધુમાં કહ્યું કે ભારત એક ઉચ્ચ ટેરિફ (ઉચ્ચ કર દર) ધરાવતો દેશ છે, જેના કારણે અમેરિકન કંપનીઓ માટે ત્યાં વ્યવસાય કરવાનું મુશ્કેલ બને છે.
ટ્રમ્પના ગુસ્સાનું કારણ શું છે?
હકીકતમાં, ટ્રમ્પ 2024-25 ની યુએસ રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે ફરીથી સક્રિય થઈ ગયા છે અને તેઓ ફરી એકવાર તેમના જૂના સૂત્ર ‘મેક અમેરિકા ગ્રેટ અગેઇન’ ને પુનરાવર્તિત કરી રહ્યા છે. તેમના અભિયાનનું મુખ્ય લક્ષ્ય અમેરિકામાં ઉત્પાદન પાછું લાવવું અને સ્થાનિક રોજગારીનું સર્જન કરવાનું છે. આવી સ્થિતિમાં, જો એપલ ભારતમાં તેનું ઉત્પાદન વધારશે, તો તે ટ્રમ્પના વિઝનની વિરુદ્ધ જશે.
બીજી તરફ, એપલ હવે ચીન પરની નિર્ભરતા ઘટાડીને ભારતને ઉત્પાદન કેન્દ્ર તરીકે વિકસાવી રહ્યું છે. કંપની 2024-25માં ભારતમાં રૂ. 1.83 લાખ કરોડના આઇફોનનું ઉત્પાદન કરવાનો અંદાજ ધરાવે છે, જે પાછલા વર્ષ કરતાં લગભગ 60% વધુ છે. આ માટે, એપલે તેના ઉત્પાદન ભાગીદારો ફોક્સકોન, પેગાટ્રોન અને ટાટા ઇલેક્ટ્રોનિક્સ સાથે ભાગીદારી કરી છે.
ગ્લોબલ આઇફોન ભારતમાં બનાવવામાં આવી રહ્યો છે
એપલ દ્વારા ઉત્પાદિત કુલ આઇફોનમાંથી લગભગ 15% ભારતમાં બનાવવામાં આવે છે, જે અમેરિકા સહિત અન્ય દેશોમાં નિકાસ કરવામાં આવે છે. ફક્ત માર્ચ 2025 માં, ભારતમાંથી અમેરિકામાં લગભગ 3 મિલિયન આઇફોન નિકાસ કરવામાં આવ્યા હતા. ફોક્સકોને તાજેતરમાં ભારતમાં ઉત્પાદન વિસ્તારવા માટે $1.5 બિલિયનનું રોકાણ પણ કર્યું છે.
એ સ્પષ્ટ છે કે એપલ ભારતને તેની સપ્લાય ચેઇનનું મુખ્ય કેન્દ્ર બનાવી રહ્યું છે, ખાસ કરીને કારણ કે કંપની અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે ચાલી રહેલા ટેરિફ યુદ્ધને કારણે તેનું જોખમ ઘટાડવા માંગે છે.
જો અમેરિકામાં ઉત્પાદન થશે તો ખર્ચ વધશે
જો એપલ ટ્રમ્પની સલાહનું પાલન કરે છે અને અમેરિકામાં ઉત્પાદન વધારે છે, તો તેની સીધી અસર આઇફોનના ભાવ પર પડશે. નિષ્ણાતોના મતે, અમેરિકામાં ઊંચા મજૂર ખર્ચને કારણે, આઇફોનના ભાવમાં 20-25%નો વધારો થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, અમેરિકામાં નવી ફેક્ટરીઓ સ્થાપવા, કુશળ કાર્યબળ બનાવવા અને સપ્લાય ચેઇન બનાવવા – આ બધામાં ભારે ખર્ચ થશે.
આ રોકાણ ફક્ત એપલના નફા પર જ અસર કરશે નહીં, પરંતુ યુએસ અને ભારતીય બજારો બંનેના ગ્રાહકો પર પણ સીધી અસર કરશે. તે જ સમયે, ભારતમાં ઉત્પાદનમાં ઘટાડાને કારણે, સ્થાનિક રોજગાર અને રોકાણની ગતિ પણ ધીમી પડી શકે છે.
ભારતની ભૂમિકાને અવગણી શકાય નહીં
ભારત હવે વિશ્વની સૌથી મોટી મોબાઇલ ઉત્પાદક કંપનીઓ માટે વૈકલ્પિક ઉત્પાદન કેન્દ્ર બની ગયું છે. અહીં કુશળ કામદારોની ઉપલબ્ધતા, સરકારની પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ (PLI) યોજના અને વિશાળ સ્થાનિક બજાર કંપનીઓને આકર્ષિત કરી રહ્યું છે. ભલે અમેરિકા સ્થાનિક ઉત્પાદન પર ભાર મૂકે છે, વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલાઓનું વૈવિધ્યકરણ હવે વ્યવસાય માટે અનિવાર્ય છે.
